ID please?

[dakoblue]

[Krzysztof Gerlach]

Boję się, że przy braku dodatkowych informacji (choćby w postaci, skąd te zdjęcia pochodzą), będzie trudno o jakąś konkluzję, ponieważ niewiele się zachowało, zatem niewiele widać. Działo typu kolubryny (co mało znaczy, gdyż w tym typie odlewano masę sztuk, ogromnej rozpiętości wagomiarów). Na zdjęciach nie ma odniesienia wymiarowego, jednak sądząc po listkach roślinek i kawałkach cegieł (?), to niezbyt wielki egzemplarz. Normalne czopy, brak delfinów, brak wypukłego pola zapałowego, brak jakichkolwiek ozdób (ale może były?), brak pierścienia przy gronie na linę hamującą, dość łagodne rozszerzenie głowy lufy - wszystko to czyni najbardziej prawdopodobnym okres od około połowy XVII w. do około połowy XVIII w. (widziałem niemal identyczną z kształtu półkolubrynę angielską z 1642 r.). Lecz tanie, lekkie działa tego typu odlewano znacznie dłużej, więc nawet to nie jest pewne. Pokazana konwencja podziału na sekcje wskazuje raczej na wyrób angielski, francuski, holenderski lub amerykański, ale to słaby wyróżnik. Teoretycznie najwięcej powinny powiedzieć owe kreski blisko dna lufy, jednak nie widzę wśród nich niczego wyróżniającego (herbu, znaku odlewni, przede wszystkim normalnych cyfr arabskich), mam kłopoty z ich odcyfrowaniem w ogóle, a poza tym wiemy skądinąd, że nawet jeśli wytwórca umieszczał takie znaki z konkretnym kluczem (zwykle oznaczały rok odlewu w cyfrach rzymskich) to następne pokolenia potrafiły dodawać do tego własne kreski i krzyżyki, czyniąc przekaz dla nas absurdalnym. Jeśli te wypukłości przy tylnym pierścieniu czopowym coś znaczą - a nie są tylko wżerami rdzy - ich odczytanie mogłoby by być kluczowe, ale ja tego nie zrobię. Nie twierdzę, że działa NIE DA SIĘ zidentyfikować - tym bardziej, że na pewno wie Pan o nim więcej, ale bawi Pana trzymanie tego w sekrecie - lecz inne narzędzia ma ten, który może lufę zmierzyć (zwłaszcza kaliber) i przebadać z nosem przy powierzchni oraz dotykiem każdy centymetr, a inne ten, który tylko patrzy na zdjęcie nie dostrzegając na nim niczego charakterystycznego (jak choćby herbu Portugalii i symboli nawigacyjnych z kiedyś analizowanych egzemplarzy, róży Tudorów czy inicjałów holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej). Lecz pewno są Koledzy z lepszym wzrokiem i zdolniejsi, może się wypowiedzą.

[dakoblue]

Panie Krzysztofie ,nic wiecej nie wiem - miejsce Sardynia ,Torre di Bari ,przy tej wieży
https://www.sardegnaturismo.it/en/explore/torre-di-bari

[Krzysztof Gerlach]

A jednak to mówi bardzo wiele. Można wykluczyć działa holenderskie, rosyjskie, amerykańskie, szwedzkie, duńskie, portugalskie. Stawia na dużo wyższym niż przeciętny poziomie prawdopodobieństwa działa włoskie, hiszpańskie, francuskie i angielskie. Wieża w Torre di Bari mogła zostać zbudowana w XVI w., ale takie konstrukcje, nazywane przez Anglików "mortello towers", służyły z powodzeniem do obrony wybrzeży jeszcze w czasach wojen napoleońskich. Tym bardziej wskazuje na przytoczony przeze mnie zakres lat, z naciskiem na przełom XVII i XVIII w. Gdybym musiał obstawiać, wskazałbym na sardyńskie działo z 1700 r., kupione we Francji (a więc właściwie francuskie), o wagomiarze między 4 a 18 funtów (jednak do wskazania konkretnego konieczny byłby jakikolwiek sprawdzony wymiar). Nie jestem tego pewny, ale chyba zdjęcie najwyższe ujawnia lekko stożkowe czopy, co tym bardziej potwierdzałoby moje przypuszczenie.

[dakoblue]

A jednak to mówi bardzo wiele. Można wykluczyć działa holenderskie, rosyjskie, amerykańskie, szwedzkie, duńskie, portugalskie. Stawia na dużo wyższym niż przeciętny poziomie prawdopodobieństwa działa włoskie, hiszpańskie, francuskie i angielskie. Wieża w Torre di Bari mogła zostać zbudowana w XVI w., ale takie konstrukcje, nazywane przez Anglików "mortello towers", służyły z powodzeniem do obrony wybrzeży jeszcze w czasach wojen napoleońskich. Tym bardziej wskazuje na przytoczony przeze mnie zakres lat, z naciskiem na przełom XVII i XVIII w. Gdybym musiał obstawiać, wskazałbym na sardyńskie działo z 1700 r., kupione we Francji (a więc właściwie francuskie), o wagomiarze między 4 a 18 funtów (jednak do wskazania konkretnego konieczny byłby jakikolwiek sprawdzony wymiar). Nie jestem tego pewny, ale chyba zdjęcie najwyższe ujawnia lekko stożkowe czopy, co tym bardziej potwierdzałoby moje przypuszczenie.

odpowiedz moze jest w wiezy ,bo byla jakas wystawa ,ale niestety kiedy bylem w tym czasie byla zamknieta (sjesta) "Spanish watchtower is located. Built in 1572 to defend the territory from Saracen pirates, the fort overlooks the sea and the shore"
Martello czy mortello?

TORRE DI BARÌ

The Spanish Tower characterises the entire Torre di Barì coastal area, thanks to its distinguishing beauty and grandeur. The Tower was built in the 17th century by Decree of the King of Spain, Philip II, for defensive purposes. It stands on a rocky outcrop, bathed by the sea for almost its entire perimeter, which makes it look like a tiny island except for a patch of sand connecting the Tower to the rest of the beach. Characterised by a truncated conical shape, the Tower has a height of 12.75 metres and a base diameter of 11.40 metres. At the foot of the structure, one of the defensive cannons that once stood on the tower can be seen.

[Krzysztof Gerlach]

Już te kilka zdań świadczy o tym, jak nie można ufać rzeczom wypisywanym w sieci przez anonimowych klikaczy. Rok 1572 to zdecydowanie XVI wiek, a nie XVII. Król hiszpański Filip II nie mógł niczego kazać w XVII w., ponieważ biedaczysko zmarł sobie już w 1598 r., czyli ciągle w wieku XVI.
Pomijając jednak te głupstwa, rok budowy wieży niczego nie przesądza. Hiszpańskie działa z XVI w. wyglądały całkowicie inaczej i chociaż mogły przetrwać w postaci zabytków w arsenałach, muzeach i na wrakach, to nikt ich już nie wykorzystywał w praktyce w następnych stuleciach, a owe wieże nadbrzeżne traktowano poważnie i faktycznie broniono na przełomie XVIII i XIX w. Tymczasem Sardynia zmieniała właścicieli i dawno przestała być hiszpańska. Działa odlane w 1700 r. nadal mogły nadawać się do użytku pod koniec XVIII w., zaś te młodsze - wykonywane we Włoszech i Francji, gdzie od 1675 r. zaopatrywali się królowie Sardynii z dynastii Sabaudzkiej - miały już inne proporcje (chodzi zwłaszcza o umieszczenie czopów względem pierścieni czopowych, tu w charakterystyczny sposób bardzo bliskich przedniemu uskokowi czopowemu, czego potem nie stosowano). Oczywiście nie znam WSZYSTKICH dział odlanych w rozmaitych państewkach włoskich, stąd muszę zachować ostrożność.
Co zaś do kwestii "martello" czy "mortello". Anglicy zetknęli się z taką wieżą - i zrobiła na nich duże wrażenie - podczas atakowania francuskich placówek na Korsyce w 1793 r. Zaczęli od zatoki Saint Florent, która jednakowoż dla nich była i jest zatoką San Fiorenzo - dyskutować, która z tych nazw jest prawidłowa, to tak jak sprzeczać się, czy stolicą Wielkiej Brytanii jest Londyn czy London. Nad wschodnim fragmentem tej zatoki, tworzącym małą zatoczkę za Punta Mortella (dla Anglików - Mortella Point), stała właśnie owa Tour de Mortella. Brytyjczycy błyskawicznie przekręcili jej nazwę na Martello (Martello Tower) i zaczęli używać jako rzeczownika pospolitego w takich postaciach, na jakie dany zapisujący miał ochotę.

[dakoblue]

Już te kilka zdań świadczy o tym, jak nie można ufać rzeczom wypisywanym w sieci przez anonimowych klikaczy. Rok 1572 to zdecydowanie XVI wiek, a nie XVII. Król hiszpański Filip II nie mógł niczego kazać w XVII w., ponieważ biedaczysko zmarł sobie już w 1598 r., czyli ciągle w wieku XVI.
Pomijając jednak te głupstwa, rok budowy wieży niczego nie przesądza. Hiszpańskie działa z XVI w. wyglądały całkowicie inaczej i chociaż mogły przetrwać w postaci zabytków w arsenałach, muzeach i na wrakach, to nikt ich już nie wykorzystywał w praktyce w następnych stuleciach, a owe wieże nadbrzeżne traktowano poważnie i faktycznie broniono na przełomie XVIII i XIX w. Tymczasem Sardynia zmieniała właścicieli i dawno przestała być hiszpańska. Działa odlane w 1700 r. nadal mogły nadawać się do użytku pod koniec XVIII w., zaś te młodsze - wykonywane we Włoszech i Francji, gdzie od 1675 r. zaopatrywali się królowie Sardynii z dynastii Sabaudzkiej - miały już inne proporcje (chodzi zwłaszcza o umieszczenie czopów względem pierścieni czopowych, tu w charakterystyczny sposób bardzo bliskich przedniemu uskokowi czopowemu, czego potem nie stosowano). Oczywiście nie znam WSZYSTKICH dział odlanych w rozmaitych państewkach włoskich, stąd muszę zachować ostrożność.
Co zaś do kwestii "martello" czy "mortello". Anglicy zetknęli się z taką wieżą - i zrobiła na nich duże wrażenie - podczas atakowania francuskich placówek na Korsyce w 1793 r. Zaczęli od zatoki Saint Florent, która jednakowoż dla nich była i jest zatoką San Fiorenzo - dyskutować, która z tych nazw jest prawidłowa, to tak jak sprzeczać się, czy stolicą Wielkiej Brytanii jest Londyn czy London. Nad wschodnim fragmentem tej zatoki, tworzącym małą zatoczkę za Punta Mortella (dla Anglików - Mortella Point), stała właśnie owa Tour de Mortella. Brytyjczycy błyskawicznie przekręcili jej nazwę na Martello (Martello Tower) i zaczęli używać jako rzeczownika pospolitego w takich postaciach, na jakie dany zapisujący miał ochotę.

dziekuje szkoda ,że z tych znaków nie można nic wykombinować ,szukałem w sieci zdjęc ze środka wieży (moze jakis turysta zrobił) ,ale tak na szybko nic nie znalazłem

pzdr

[dakoblue]

niestety tylko po wlosku i najblizsza biblioteka w Monachium :0
Mele Giuseppe, Torri e cannoni. La difesa costiera in Sardegna nell'età moderna, Sassari, Edes, 2000

[Krzysztof Gerlach]

Jeszcze drobne uściślenie. Pisząc o dziale z 1700 r. miałem na myśli model z 1700 r. Jak wspomniałem, władcy Sardynii zaopatrywali się od 1675 r. w artylerię okrętową i nadbrzeżną we Francji. To ze zdjęcia wygląda jak jedno z ich oraz Francuzów dział z 1700 r. Następny model pochodził z roku 1766, więc nawet jeśli naiwnie założymy, że po wprowadzeniu nowego wzoru nikt, nigdy i nigdzie nie odlał armaty starego modelu, i tak konkretny egzemplarz mógł być wykonany np. w 1765 r. - gdyby ten trop okazał się dobry.