UNRRA

[Adam]

Pytanie: czy w Polsce ukazało się opracowanie dotyczące jednostek pływających przekazanych Polsce po II wojnie w ramach funduszu UNRRA?

Przekazane były jednostki rybackie i jednostki pomocnicze (holowniki, dźwigi pływające itp).
Dość łatwo zrobić taką listę dla dalekomorskich jednostek rybackich (postaram się zamieścić tu takie zestawienie, do uzupełnienia). Gorzej z mniejszymi "rybakami" i całą rzeszą "drobnoustrojów" (tu jeszcze w miarę dobrze znane są dźwigi pływające np. DP-STOCIN-12).
I czy wszystkie jednostki pochodziły od "ciotki Unrry" czy też część trafiła w innych sposób, a tylko zwyczajowo wszystko co "z Zachodu" to była UNRRA?

Czy może ktoś się orientuje gdzie w polskich archiwach są wykazy otrzymanej pomocy, czy też może trzeba tego szukać w archiwach ONZ i czy z dostępem do nich ktoś ma doświadczenie?

[Zelint]

O kutrach rybackich z UNRRA kilka stron napisał w swojej książce W. Blady (Polska flota rybacka w latach 1921-2001). Tyle, że skupia się głównie na jednostkach Dalmoru, a o tych innych to napisał tylko, że przekazano je (poza PPD Dalmor) rybakom ze Spółdzielni Łosoś i Jedność Rybacka,a 3 "dostały się w ręce rybaków zamieszkałych na tzw. ziemiach odzyskanych." To ostatnie jej o tyle nieprecyzyjne, że mój dziadek który był jednym z tych 3 szczęśliwców, w Darłowie mieszkał bardzo krótko, a potem z powrotem przeniósł się na Wybrzeże Gdańskie skąd pochodził...

Co do archiwów to coś może być w archiwum w Gdyni - w aktach GUM, ale nie przeglądałem lat powojennych więc na 100% nie wiem.

[Andrzej J.]

Prof. Marek A. Michalski z Akademii Morskiej w Szczecinie napisał na temat bodaj 21 ex-desantówek w biuletynie "Bractwa Mokrego Pokładu" z Otwartego Muzeum Techniki we Wrocławiu (prof. Stanisław Januszewski [pozdrowienia ], holownik Nadbór etc.). Tekst ten miał się pierwotnie ukazać w MSiO, ale nie został zakwalifikowany do druku.

To sprawia wrażenie fragmentu większej całości:
http://74.125.77.132/search?q=cache:244 ... =firefox-a

[pothkan]

Co do archiwów to coś może być w archiwum w Gdyni - w aktach GUM, ale nie przeglądałem lat powojennych więc na 100% nie wiem.

Zbyt wiele nie ma - więcej się znajdzie w AAN, np. w zespole Min. Żeglugi. Ale w tej kwestii dużo bardziej kompetentny jest np. JB.

No i oczywiście nie wszystko pochodziło z UNRRA, np. kupowano też jednostki z "demobilu".

[AvM]

Przepraszam,
czy nie bylo czagos w NAUTOLOGII
nie mam spisu , a tylko cos ponad 2m biezace,

[Marek T]

Różne źródła podają, że w ramach dostaw UNRRA zakupiono w Danii i dostarczono Polakom 15 kutrów rybackich.

[JB]

W ramach dostaw UNRRA sprowadzono do Polski jednostki pływające z:
A) demobilu amerykańskiego - 2 holowniki (DELFIN i REKIN) i 2 dźwigi pływające;
B) Wielkiej Brytanii - 8 trawlerów parowych, 4 trawlery motorowe, 7 lugotrawlerów (nie dotarły do Polski, choć podniesiono na nich polską banderę). Ponadto zbudowano tam 5 superkutrów (z sześciu zamówionych, szósty - DAMAZY Gdy 120 - nie został dostarczony);
C) Danii - 15 kutrów (kuter dziadka Zelinta to zapewne Dar-3, ex Milano, bud. 1943, 19,06 BRT);
Sprowadzono też 12 rybackich łodzi motorowych (łączna masa 32 657 kg) i 2 motorówki po 6 ton.
JB

[JB]

Kutry zakupione w Danii w ramach dostaw UNRRA, zarejestrowane w Darłowie

W ramach pomocy UNRRA zakupiono w Danii (na wiosnę 1946 roku) – w ramach kontraktów: T 3009, T 3010, T 3011 i T 3014 – 15 kutrów rybackich za sumę 100 827 ₤ (1 801 500 koron duńskich). Trzy z nich nosiły oznakę rybacką z Darłowa. Były to:

1) Der 3 ex MILANO, bud. 1943 r. poj. 110 m3, 13,94x4,88x1,75 m, duński silnik Hundestaedt (# 484) o mocy 60 KM, nośność 14,4 t, cena 100 000 koron duńskich;

2) Gdy 76 Helena ex LINDGREEN, bud. 1945 r. poj. 141 m3, 16,0x4,35x2,35 m, niemiecki silnik Diesel o mocy 100 KM, nośność 18,3 t, cena 123 000 koron duńskich;

3) Gdy 22 ex RUSS, bud. 1942 r. poj. 96 m3, 13,42x4,88x1,75 m, niemiecki silnik Diesel o mocy 100/110 KM, nośność 14,1 t, cena 187 500 koron duńskich;

Zakupionymi kutrami dysponował Generalny Inspektorat Rybołówstwa Morskiego z Sopotu. W spisie kutrów z 1946 roku podano użytkowników tych kutrów, były to spółdzielnie: „Łosoś” (Der 3 i Gdy 22) i „Jedność Rybacka” (Gdy 76).
W spisie z 9 maja 1947 roku widnieją dwa kutry z portu Darłów (w 1947 r. nazwę miasta zmieniono początkowo na Darłów, a potem na Darłowo): Dar 3 (numer rejestracyjny 55) i Dar 13 (ex Gdy 22; numer rejestracyjny 123). W tym wykazie jest ręczny dopisek: Dar 3 i Dar 13 mają iść razem na Bornholm.
W spisie z 12 grudnia 1947 roku znaleźć można te 3 kutry: Dar 3 (13,9 m, 60 KM, użytkownik Kazimierz Zaruski), Dar 13 (13,4 m, 110 KM, uż. Edward Grzelak) i Swi 9 (16 m, 100 KM, uż. Augustyn Białkowski). Ten ostatni to ex Gdy 76.
W spisie z czerwca 1949 roku użytkownikami tych kutrów są: Spółdzielnia „Łosoś” (Dar 3), Augustyn Białkowski (Dar 7 ex Swi 9) i Edward Grzelak (Dar 13).

JB

PS. Nowe badania pozwoliły ustalić, że kuter dziadka Zelinta to pewnie Dar 7 ex Swi 9 ex Gdy 76 Helena ex Lindgreen.

[Chemik]

W ramach dostaw UNRRA sprowadzono do Polski jednostki pływające z:
A) demobilu amerykańskiego - 2 holowniki (DELFIN i REKIN) i 2 dźwigi pływające;
B) Wielkiej Brytanii - 8 trawlerów parowych, 4 trawlery motorowe, 7 lugotrawlerów (nie dotarły do Polski, choć podniesiono na nich polską banderę). Ponadto zbudowano tam 5 superkutrów (z sześciu zamówionych, szósty - DAMAZY Gdy 120 - nie został dostarczony);
C) Danii - 15 kutrów (kuter dziadka Zelinta to zapewne Dar-3, ex Milano, bud. 1943, 19,06 BRT);
Sprowadzono też 12 rybackich łodzi motorowych (łączna masa 32 657 kg) i 2 motorówki po 6 ton.
JB

To bardzo interesujące...
Ad. A) Delfin i Rekin są szerzej znane, a mógłbyś napisać coś bliżej o tych dźwigach?
Ad. B) dostawy brytyjskie można znaleźć w całości w książce Micińskiego i Kolickiego
Ad. C) A czy mógłbyś przedstawić losy owych 15 "Duńczyków" (pomimo iż 3 już odrobinę opisałeś)?

[ps-man]

Ad. A) Delfin i Rekin są szerzej znane, a mógłbyś napisać coś bliżej o tych dźwigach?
Ad. B) dostawy brytyjskie można znaleźć w całości w książce Micińskiego i Kolickiego
Ad. C) A czy mógłbyś przedstawić losy owych 15 "Duńczyków" (pomimo iż 3 już odrobinę opisałeś)?

Jeden z nich to pewnie służący do niedawna DP-STOCIN-12, jego ponton wciąż istnieje.

A drugi... Może to dobry trop?

Te linki Panie Januszu, to niezwykle cenny materiał, dokumentujący dzieje i losy fordońskiego mostu. Że też udoło się to Panu wyszperać! Krótko po wojnie na moich oczach usuwano utrudniające żeglugę przęsła zalegające w korycie Wisły. Robił to dźwig pływający "Derrick" z amerykańskiego demobilu, który dotarł na Wisłę z ramach pomocy UNRRA. Składał się z sześciu potężnych pontonów, rozłączanych do holowania. Był zaopatrzony w długi żuraw do podnoszenia elementów ciężkich. Na pokładzie działał zespół silników dwusuwowych typu Gray-Marine z pompowtryskami osobno na każdy cylinder do żurawia-podnośnika i agregatów prądotwórczych. "Derrick" rozpoczął funkcjonowanie od uporządkowania mostów tczewskich i idąc dalej w górę czyścił szlak żeglowny Wisły aż do Annopola. Zanim wybudowano nowy most, w Fordonie przeprawę międzybrzegową obsługiwał prom parowy "Wodnik" ex "Saper". W Chełmnie saperzy sowieccy wybudowali most drewniany średniowodny kunsztownej roboty obok zwalonego stalowego. Jego konstrukcja została naruszona przez pochód lodów i jako uszkodzony został rozebrany

http://85.128.156.155/zegluga/forum/vie ... ad_id=1011

[Adam]

Oprócz DP-STOCIN-12 jest jeszcze bardzo podobny dźwig który użytkuje Stocznia Remontowa GRYFIA w Szczecinie, może to jednak ten?
Przy czym chyba nie jest do końca wyjaśnione czy konkretnie te dźwigi (i czy oba) pochodzą z dostaw UNRRA czy też zostały zwyczajnie kupione z demobilu. (Powszechnie sprzęt z demobilu określano jako "z UNRRY").

[JB]

W ramach zakupów z funduszy A-50 (demobil amerykański) zakupiono 16 dźwigów, w tym te, które trafiły do Ministerstwa Komunikacji (które opiekowało się żeglugą śródladową). Wsród nich był "Derrick" z Tczewa. Z funduszy B-6 (demobil brytyjski) zakupiono dwa dźwigi, z funduszy UNRRA też dwa. Te ostatnie przydzielono do portu gdyńskiego.
JB

[Chemik]

"Dalmor" wiosną 1946 roku przejął z dostaw UNRRA trzy ex-duńskie kutry rybackie: "Elżbieta" (Gdy 71) (zbud. 1939), "Izabela" (Gdy 72) (zbud. 1939) oraz "Marta" (Gdy 73) (zbud. 1928).
Czy Szanowni Koledzy mogliby mnie oświecić w kwestii do kiedy owe kutry służyły w "Dalmorze" i ewentualnie co się z nimi działo dalej?
A gdyby jeszcze Ktoś miał ochotę oświecić mnie odnośnie pozostałych 12-u "Duńczyków", wówczas moja wdzięczność sięgnęłaby zenitu

[Chemik]

Czy UNRRA (a może zrobił to polski rząd?), nadawała prowizoryczne oznaczenia przekazywanym stronie polskiej statkom? I czy ona je czarterowała przed przekazaniem?
Znalazłem taką informacje na stronie stoczni w Goole:
http://www.gooleships.co.uk/goolesb/lordcollingwood.htm

Name LORD COLLINGWOOD LT183
Type Trawler
Year 1930
GRT 117
Engines Steam
Builder GOOLE SHIPBUILDING & REPAIRING CO. (1927) LTD.
At GOOLE
Launch date 28-06-1930
Yard number 293
Owners Lowestoft Steam Herring Drifters Co.
History
On Admiralty service 9/1940 to 1945 as an auxiliary patrol vessel. With fleet-mate LORD KEITH rescued 315 troops from Dunkirk, landing at Ramsgate on 30 May 1940. Sold in 1943 to St. Andrews Steam Fishing Co., Hull. Chartered in 1946 to United Nations Relief & Rehabilitation Assoc., Poland and traded as DAL 1 GDY109 under Polish flag, renamed in 1947 to APOLONIUSZ GDY109 fishing out of Lowestoft with Dutch crews. Sold in 1949 to Eastoe, Cook & Goldby, Lowestoft as LORD COLLINGWOOD LT34. Sold in 1949 to Westernborg Trawlers, Milford Haven as LORD COLLINGWOOD M42. Converted to a motor trawler in 1958, sold in 1962 to St. Anns Trawling Company and in 1969 to Norrad Trawlers, Milford Haven.
Fate Broken up at Blyth in 1970

Będę niezmiernie wdzieczny za wyjaśnienie tej (przynajmniej dla mnie) zagadki

[JB]

To strona polska nadawała prowizoryczne nazwy (m.in. także DAL V, ex Mace czyli późniejszy EUZEBIUSZ / GDY 113). W trakcie zakupów jednostki były identyfikowane przez dawną nazwę i numer kontraktu (np. dla DAL I były to Lord Collingwood i D 3277).
JB

[Chemik]

...traded as [/color]DAL 1 GDY109 under Polish flag...

To strona polska nadawała prowizoryczne nazwy ... np. dla GAL I były to Lord Collingwood...

Dzięki za odzew....
To te nazwy to DAL i numer czy tez GAL i numer? Jak dla mnie to GAL jest ni przypiął ni przyłatał....

JB a zechciałbyś przedstawić komplet nazw prowizorycznych i numerów kontraktów dla dostaw UNRRA? No chyba że szykujesz jakiś materiał w formie papierowej to czekam cierpliwie na publikację (tylko prosiłbym o namiary, gdy się już ukaże, bo mam utrudniony dostęp do polskiej prasy )