Flota dawnej Birmy & żegluga na Irrawaddy

[pothkan]

W skrócie: od połowy XVIII w. do końca XIX w. na terenie Birmy (Myanmar) istniało niezależne królestwo, zwane od stolicy Ava lub Amarapura, rzadziej od dynastii - Konbaung, a przez Europejczyków Górną Birmą, lub Birmą po prostu.

Państwo owo zostało poddane trzem wojnom z Brytyjczykami, czyli tzw. pierwszą (1823-1826), drugą (1852) i trzecią (1885) wojnami birmańskimi. Po drugiej utracono bezpośredni dostęp do morza, a trzeciej - kraj wcielono bezpośrednio pod władanie Londynu (w ramach Indii).

Pytanko brzmi rzecz jasna: co wiadomo o flocie (wojennej lub wojenno-transportowej) Birmy, zarówno morskiej jak i (po 1852 - tylko) na rzece Irrawaddy? Rzecz jasna, Birmańczycy nie posiadali najpewniej żadnych nowoczesnych jednostek (poza przypadkiem opisanym poniżej), ale może istnieją jakieś raporty z początku-połowy XIX w.?

O działaniach na tej rzece podczas III wojny birmańskiej można poczytać w "Wojnach morskich 1883-1914" tutaj obecnego Napoleona, opartych głównie na odpowiednim rozdziale Clowes'a: http://www.pdavis.nl/Burmah.htm

Stąd wiadomo, że pomiędzy wrześniem a październikiem 1885 r. birmańskie władze zarekwirowały dla celów transportowo-kurierskich przynajmniej cztery (jakie?) statki własności głównego (jedynego?) armatora (oczywiście brytyjskiego) na rzece - Irrawaddy Flotilla Co. Ltd. (Glasgow). Jeden z nich (jaki?) został 14 XI "odbity" przez brytyjskie parowce wojenne pod Thayetmyo, kolejne dwa (znowu, jakie?) zatopione 22 XI pod Pakokku.

Oprócz tego, parowce tego armatora były wykorzystywane przez Brytyjczyków; wśród nich zapewne znajduje się ów odbity 13 XI. Oto ich lista (najpewniej niepełna), wraz z dodatkowymi informacjami wygrzebanymi w Miramarze:

ATARAN: ON 87698, twin-screw, 206 BRT (Clowes 140 t), Duncan #202, re-erected Dalla DY Rangoon (9.1883 - data dotyczy budowy w Port Glasgow czy Rangunie?)

NGAWOON: ON 82325, twin-screw, 203 BRT (Clowes 138 t); Denny #245 (1880)

PALOW: ON 82262, steel paddle, 244 BRT (Clowes 154 t), Denny #230 (1879)

PALU: paddle (Clowes 140) (przeinaczona nazwa PALOW - ten sam?)

THURREAH (u Colledge'a takiego nie ma, więc pewnie zarekwirowany/wynajęty)

YUNAN: steel paddle, iron hull, 516 BRT (Clowes 396), 75.3x8.5 m, Duncan #77, re-erected Dalla DY Rangoon (4.1874 - data dotyczy budowy w Port Glasgow czy Rangunie?), BU Rangoon 7.1897

***

O dziejach Irrawaddy Flotilla Co. (1865-1950) trochę można znaleźć w sieci, o jej statkach niestety mniej... A ponoć był to jeden z największych rzecznych armatorów!

http://www.irrawaddyflotilla.com/

http://www.pandaw1947.com/irrawaddy-flo ... ompany.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/Irrawaddy_Flotilla_Company

To tak na marginesie, bo temat w Polsce raczej nieznany. Przede wszystkim jednak pytam o flotę niepodległej Birmy

[AvM]

O Irrawady wyszly dwie ksiazki, ktore mam:

H.J.Chubb & CLD Duckworth
"irrawady Flotilla Company Limited 1865-1950" NMM 1973 (Maritime Monographs No.7)
-tu jest spis wszystkich jednpstek z losami (1209)

Alister McCrae & Alan Prentice
"Irrawady Flotilla" London 1978
historia

Polecam tez "The Denny List", jako te ta stocznia byla glowna dostawca jednostek.

AvM

[pothkan]

H.J.Chubb & CLD Duckworth
"irrawady Flotilla Company Limited 1865-1950" NMM 1973 (Maritime Monographs No.7)
-tu jest spis wszystkich jednpstek z losami (1209)

Jak dokładny ten spis? Można np. w losach znaleźć, co trafiło w ręce Birmańczyków?

[AvM]

H.J.Chubb & CLD Duckworth
"irrawady Flotilla Company Limited 1865-1950" NMM 1973 (Maritime Monographs No.7)
-tu jest spis wszystkich jednpstek z losami (1209)

Jak dokładny ten spis? Można np. w losach znaleźć, co trafiło w ręce Birmańczyków?

Do olbrzymia ksiega

W kazdym razie 14.11.1885 rzadowe parowce uspokoily forty pod Sinbaungwe i zdobyly tylnokolowy parowiec YAISHANAYINBYAN , ktory doprowadzono do Thayetmyo. Musial to byc parowiec birmanski.

21.11.1885 parowiec OKHPO zostal zajety przez wojsko butrmanskie w Moda, i przeprowadzony do Mandalay,. Tu odbity przez Anglikow. W gornej rzece zsotaly poadto PALOW, ASHLEY EDEN, DOWOON i TALIFOO.
ASHLEY EDEN byl wyslany z ultimatum , ale wrocil do Rangoonu 22.10.
Pozostale parowce byly uzywane przez wojsko angielskie, totez nie byly zdobyte przez birmanczykow.

Birma posiadala duzy jacht krolewski: TSEKYA-YEEN-BYAN zwod 18.9.71 przez stocznie Palmers, 677grt 217x26x7'6'' 120nhp/600ihp=13,2 w . Gdzies mam jego obrazek.

Birma posiadala podobno 3 tylnokolowcow zbud 1860 we Wloszech oraz 6 zbudowanych w 1872 roku. Jeden z nich nazywal sie YENEN SEKIA.

ILN z 26.6.52 zamieszczal obrazek dzonki wojennej birmanskiej.

AvM

[pothkan]

No właśnie w sieci wynalazłem, iż książka ma 180 stron - co raczej olbrzymią ją nie czyni... więc wolę dopytać przed ewentualnym zakupem. Może jakiś przykładowy zapis, ew. skanik?

Wiadomo coś więcej o owym YAISHANAYINBYAN? Nie należał do IFC? Czyżby "legalna" własność Birmy?

[pothkan]

Birma posiadala duzy jacht krolewski: TSEKYA-YEEN-BYAN zwod 18.9.71 przez stocznie Palmers, 677grt 217x26x7'6'' 120nhp/600ihp=13,2 w . Gdzies mam jego obrazek.

Wg miramar - # 284.

Będę wdzięczny za owe ilustracje, oraz wszelkie inne dane nt. tych jednostek. Co np. pisze Chubb o tych parowcach (OKHPO itd.)? Bo książka jest w granicach moich możliwości finansowych... ale wolę się upewnić, czy warto.

[AvM]

Birma posiadala duzy jacht krolewski: TSEKYA-YEEN-BYAN zwod 18.9.71 przez stocznie Palmers, 677grt 217x26x7'6'' 120nhp/600ihp=13,2 w . Gdzies mam jego obrazek.

Wg miramar - # 284.

Będę wdzięczny za owe ilustracje, oraz wszelkie inne dane nt. tych jednostek. Co np. pisze Chubb o tych parowcach (OKHPO itd.)? Bo książka jest w granicach moich możliwości finansowych... ale wolę się upewnić, czy warto.

Szczerze, bym powiedzial , ze nie warto. jesli o OW chodzi.
Nic o OW nie ma. Trzeba poszukac gdzies indziej.
Ni wierze we Wloskie tylnokolowce z 1860-72, ale gdzie mogly byc indziej zbudowane ?

Miramar to nie jest dla mnie zadne zrodlo, chociaz z nimi wspolpracuje
i mam nawet pelny ich bank danych co pol roku .Zwlaszcza losy sa watpliwe.

Co do infoo, jestem czlowiekiem ciezko pracujacym i mam malo czasu, tak ze nie podaje niektoych danych ird wynika z braku czasu. Zajmuje sie tym co sprawie mi frajde, czy tez aktualnie interesuje. Psotawilem sobie kilka celow na nastepne lata, i poza uzupelnianiem biblioteki , nie bede sie zbytnio wychylal.

AvM

[pothkan]

No cóż, dziękuję i za to.

Doszukałem się informacji, że w ramach modernizacji kraju i armii król Mindon (1853-1878) zakupił zagranicą 10 parowców dla celów policyjnych. "Na upartego" mogłoby to być owe 6+3 włoskich (wśród nich YAISHANAYINBYAN), oraz jacht od Palmersów.

[AvM]

No cóż, dziękuję i za to.

Doszukałem się informacji, że w ramach modernizacji kraju i armii król Mindon (1853-1878) zakupił zagranicą 10 parowców dla celów policyjnych. "Na upartego" mogłoby to być owe 6+3 włoskich (wśród nich YAISHANAYINBYAN), oraz jacht od Palmersów.

Cos takiego moze byc.
Bo te tylnokolwce zawsze sa podawane jako "krolewwskie", czy tez "rzadowe".

Nie znam stoczni Wloskiej, ktora coas takiego produkowala, i to tak wczesnie.

AvM

[pothkan]

Birma posiadala duzy jacht krolewski: TSEKYA-YEEN-BYAN zwod 18.9.71 przez stocznie Palmers, 677grt 217x26x7'6'' 120nhp/600ihp=13,2 w . Gdzies mam jego obrazek.

http://www.markpalmer.fsnet.co.uk/famil ... quote]1871 September.l8th Today a finely modelled screw steamer of 650 tons was launched from the Jarrow Yard of Palmer and Co. for the King of Burma and the fact that this was the first sea going steamer that had been built for an Asiatic potentate rendered the ceremony more than ordinarily attractive and interesting. The ceremony of naming the vessel was very gracefully performed by Mrs. C. L. Brown wife of Captain Brown who was in the service of the King of Burma. Mrs. Brown named the vessel in the Burmese language the "good ship"-"Teeka yeen Byan" and wished her God speed. The launch was a complete success.[/quote]
http://shwepla.net/index.mv?which+Franc ... [quote]The diary begins on 2 March 1872 with King Mindon's royal order appointing the members of the mission and setting out its purpose and concludes on 2 May 1873 with the mission's return to Mandalay. The outward and return journeys aboard the King's steamship, the Setkya Yin-byan, took the mission on a journey of a lifetime: from Rangoon to a brief stop at Ceylon (thereby bypassing the diplomatic complications of Calcutta), to Aden and the Suez Canal, by train to Cairo (where they met Ferdinand de Lesseps, initiator of the Suez Canal, and made contact with the Italian consulate and were also received by the Viceroy); rejoining their ship at Alexandria, the mission sailed on to Brindisi, and over the next three weeks visited Naples, Pompei, Florence, Genoa, Turin and Rome where they were received by the King of Italy, Victor Emmanuel II, before proceeding by train to Paris and a reception by the French Minister for Foreign Affairs and then on to Calais to sail to England. At this point in the narrative, a contemporary newspaper cutting is inserted describing the arrival at Dover of the Burmese ambassadors "whose enlightened King is anxious to do whatever is possible to advance the prosperity of the country by increasing its intercourse with Europe".[/quote]
http://anglicanhistory.org/asia/burma/f ... l[quote]At last one day, in a private room, he unfolded a plan by which I could, as he thought, be of great service to him. I was to go to England in his sea-going steamer, the Tsitkai-yin-byan, taking with me two or three of the princes, and when I got to London I was to tell Queen Victoria how good he had been, and ask her to give back to his Government Bassein or Rangoon, that he might have a seaport of his own. Of course I pointed out the impossibility of my undertaking anything of the kind.[/quote]

[pothkan]

Birma posiadala podobno 3 tylnokolowcow zbud 1860 we Wloszech oraz 6 zbudowanych w 1872 roku. Jeden z nich nazywal sie YENEN SEKIA.

http://myanmartravelinformation.com/mti ... [quote]The first Myanmar ambassador to Europe, Kinwun Mingyee U Kaung travelled to Europe, with King Mindon's steamer ship called Yaynanyinthar.[/quote]
Hmm... Ten sam? Czy może inny z owej dziewiątki?

Z drugiej strony - czy taka podróż na tylnokołowcu byłaby możliwa? Chyba nie... Poza tym, wg jednego z linków cytowanych w poprzednim poście, owa misja popłynęła na "Tsekya Yin-byan".

[pothkan]

The Captain and Crew of the Royal Ship Setkyar Yinbyan.
The name Setkyar Yinbyan meant the Celestial Flying Vehicle. According to Lloyds' mercantile navy list of 1872, it was "an iron steamer", official number 67292, built at Yarrow in 1871, and the port of registry was Newcastle. It was sold to a "foreigner" (nationality and name not stated), on August 5, 1872, and went out of the British register on that date. The length was 217.8 feet, breadth 26.0 feet, depth 16.6 feet, gross tonnage 677 and net tonnage 409. It was fitted with 120 horse power engines. According to a news item in the London Times, November 30, 1871, it was built by Messrs Palmer of Yarrow under instructions of the King of Burma's agents in England, Messrs Edmund Jones and Company. The news item continued: "This is the first steamer which has gone direct from London to Rangoon via the Suez Canal... It is a screw steamer of fine model, 217 feet by 26 feet beam, of 18 feet depth of hold. Her engines are compound surface condensing of 120 h.p. norminal, equal 600 h.p. effective. She is laden with machinery and stores for the Burmese government, and is designed for permanent employment in similar service. She is expected to make the run to Rangoon in 35 days and is commanded by Captain C.L. Brown, all her officers wearing Burmese uniform." The news item in The Times of June 6, 1872, reporting the arrival of the Burma embassy at Dover the previous day, stated that all the officers were English while all the members of the crew were Burmese.

http://www.pyinnya.com/wp-content/uploa ... d-1874.pdf

[pothkan]

PS. Dochodzę do wniosku, że YENEN SEKIA to zniekształcona i odwrócona nazwa SETKYAR YINBYAN.

[AvM]

OKHPO
Zbud Denny, Dumbarton (#231) Okrest siostrzany PALOW #230
396t 244.00grt/154nrt 160.4x26x7,6ftx5ft
Compound iagonalt 2 Cyls 20,40x48str (Denny List 25",43"x42")
Cena 6450
25.04.1879 zamowione
18.10.79 wyslpane
1902 stranded
1920 B/up at Dalla

[AvM]

The name Setkyar Yinbyan meant the Celestial Flying Vehicle. According to Lloyds' mercantile navy list of 1872, it was "an iron steamer", official number 67292, built at Yarrow in 1871, and the port of registry was Newcastle

Rzeczywisie zarejstrowany w Newcastle 4.11.1871 jako TEE KYA YEEN BYAM
408grt 120nhp 217x28(?) iron screw (moze byc TSE KYA YEEN BYAM)

AvM

[pothkan]

Z transkrypcją birmańskich nazw strach cokolwiek zaczynać - brak uznanego systemu (tj. np. Pinyin czy Wade-Giles dla chińskiego, McCune-Reischauer dla koreańskiego czy Royal Institute dla tajskiego). Stąd tyle zniekształceń, zresztą można to tak przedstawić:

(T)SE(T) KYA(R) YIN BYA(N/M)

W każdym razie wynika, że "Yin-byan" to po prostu statek (może nie dosłownie, ale w znaczeniu).

W biogramie króla Mindona na wikipedii jest wzmianka, iż sformował (zakupił) on morską kompanię (flotyllę) dla handlu i łączności z Zachodem (czyli Indie, i dalej Europa). Czy wiadomo coś o jakichkolwiek birmańskich statkach (tzn. państwowych) morskich, poza ww. "Setkyar Yin-byan"? Czy może to on stanowił całą ową "kompanię"? Bo tylnokołowce raczej odpadają...

Swoją drogą, ciekawe co się stało z tym jachtem... Prawie 70 m to nie takie maleństwo...