Żagle razem z parą od 1850

[AvM]

I zeby do konca zwariowac, przyklady tonazu statkow z Bremy.

Nie tylko jednostki byly inne, als sposoby i pomiaru i obliczania.

[pothkan]

Chyba warto wydzielić temat miar do oddzielnego tematu.

[AvM]

Watpie by tu wieksza dyskusja sie rozwinela. Dr. Gerlach ma z pewnoscia swoje materialy.

Chcialbym zwrocic uwage ze miedzynarodowy sygnaly., itd zaczeto wprowadzac w latach 1860-ch dopiero.
Nawet jak przegladam listy stakow przeplywajacych przez Kanal Suezki w latach 1870-ch, sa tam dyskusje
dotyczace oplat i tonazu. Spolka cinko cigla, to byl wiec duzy problem.

[Krzysztof Gerlach]

Brytyjska reguła tonażowa Moorsoma z 1854 (którą tu kiedyś z grubsza charakteryzowałem), niezależnie od stałego rozwijania w Wielkiej Brytanii, w miarę naturalnej ewolucji statków i w miarę znajdowania w niej luk przez sprytnych armatorów, została przyjęta jako podstawa późniejszych, nowoczesnych (wtedy) reguł tonażowych w skali międzynarodowej. Np. w USA zarządzono tak w 1865, w Danii w 1867, w Austro-Węgrzech w 1871, we Włoszech w 1873, we Francji uczyniono to dekretem z 24.05.1873, w cesarstwie niemieckim zarządzeniem „Schiffsvermessungsordnung” z 7.07.1872, które weszło w życie 1.01.1873, w Szwecji w 1875, w Hiszpanii w 1876, w Japonii w 1884. Nigdzie nie były one jednak całkiem identyczne, co prowadziło do nieporozumień i sporów, czasem rozstrzyganych porozumieniami dwustronnymi – np. różnica w liczeniu przestrzeni bunkrowej wg reguły niemieckiej i brytyjskiej została uwzględniona w ten sposób, że statki brytyjskie zawijające do portów niemieckich przeliczano wg przepisów niemieckich, a niemieckie w portach brytyjskich – wg przepisów brytyjskich. Francuzi pozwolili wybierać swoim armatorom między interpretacją niemiecką a brytyjską. Stopniowo prowadziło to do uzgodnień międzynarodowych.
Kanał Sueski otwarto w listopadzie 1869 i natychmiast zaczęły się ostre spory. Spółka pobierała niezwykle wysokie opłaty (początkowo nawet próbując ściągać je od tonażu brutto zamiast netto), więc różnice w narodowych systemach liczenia – wtedy jeszcze bardzo znaczne, a i potem niebagatelne – krzywdziły jednych, faworyzowały innych. Dlatego w 1873 zwołano w Konstantynopolu międzynarodową konferencję, która zdecydowała o przyjęciu na Kanale Sueskim brytyjskiej metody mierzenia, ale z odrzuceniem wszystkich (wykrytych do tej pory) nielogiczności. Od tej pory statki przechodzące przez ten kanał musiały mieć specjalny certyfikat pomiarowy wg systemu Kanału Sueskiego. System ów dawał mocno inne wyniki niż system brytyjski zarówno przy wartościach brutto, jak netto i miał swoje własne wady. Ogólnie jednak uznano go za postęp, więc w 1876 został przyjęty dla żeglugi na Dunaju, a nawet adaptowały go w całości niektóre państwa – Holandia (w 1876), Rumunia, Egipt.
Krzysztof Gerlach