Polacca Veneziana

[czesław.g]

Poszykuję dokładnych danych tego żaglowca czyli ; długość , szerokość , wysokość

[Krzysztof Gerlach]

Polacca to typ okrętu (ewentualnie rozumiany jako typ takielunku), nota bene nie mający nic wspólnego z Polską, mimo naiwnych etymologii ludowych, próbujących taki związek ustalić.
Veneziana to "wenecki".
Napis więc znaczy tyle co "wenecka polakka", równorzędny np. napisowi "wenecki szkuner".
Jak można więc podać dokładne dane dotyczące wymiarów, skoro w Wenecji zbudowano zdecydowanie więcej niż jedną polakkę w historii?
Krzysztof Gerlach

[czesław.g]

To ze nie jest to statek czy też okręt z wiązany z Polską to jest mi wiadome ale czy można określić wymiary tych jednostek jako typowe .

[Krzysztof Gerlach]

Uwaga o związku (a raczej jego braku) typu „polacca” z Polską była tylko ot tak sobie, na marginesie. Natomiast jednostki takie budowano przede wszystkim do celów handlowych, przy czym wykorzystywali je zarówno korsarze, jak marynarki wojenne (głównie śródziemnomorskie – z Hiszpanii, Francji, państw włoskich). W związku z tym nie miały żadnych „typowych” wymiarów, ponieważ każdy je budował takiej wielkości, jaka mu była akurat potrzebna. Parę przykładowych:
- rekonstrukcja jednostki francuskiej z 1679 (b. podobnej do tej ze zdjęcia); maksymalna długość od przodu dziobnicy do tyłu tylnicy 25,3 m, odległość od LW do szczytu grotmasztu 27,6 m
- rekonstrukcja jednostki weneckiej z początku XVIII w. (też b. podobnej); maksymalna długość od przodu dziobnicy do tyłu tylnicy 27 m, odległość od LW do szczytu grotmasztu 25 m
- rekonstrukcja jednostki z około 1750; maksymalna długość od przodu dziobnicy do tyłu tylnicy 25,4 m, odległość od LW do szczytu grotmasztu 24 m
- rekonstrukcja jednostki z około 1780; maksymalna długość od przodu dziobnicy do tyłu tylnicy 27,3 m, odległość od LW do szczytu grotmasztu 26,2 m
- włoska jednostka z połowy XIX wg dokumentów miała długość 33 m, szerokość 8,9 m, głębokość 5,4 m.
Ale ich kadłuby wykazywały za to dość typowe proporcje.
Mam kilka oryginalnych planów weneckich żaglowców typu „polacca”, w skali, której nie mogę odczytać, jednak wg których da się zdjąć proporcje po założeniu jednego z wymiarów. Jeśli jako wymiar wzorcowy wybiorę maksymalną szerokość konstrukcyjną B=1, zaś jako L oznaczę maksymalną długość od przodu dziobnicy do tyłu tylnicy, Lw – długość na wodnicy od przodu dziobnicy do tyłu tylnicy, H - wysokość boczną od dołu stępki do góry nadburcia na śródokręciu, W - wysokość boczną od dołu stępki do szczytu nadburcia na rufie, otrzymamy:
- dla jednostki z XVIII w. L=3,13; Lw=3,07; H=0,73; W=1,2
- dla jednostki z 1809 r. L=3,11; Lw=3,0; H=0,74; W=1,0.
Krzysztof Gerlach

[czesław.g]

Tak się zastanawiam w jaki sposób kierowano tym typem statku bo jak zauważyłem na wszystkich mi znanych planach żaden z autorów nie pokazał jak
właśnie wygląda sprawa z sterem .
Czy był sterowany za pomocą rumpla czy też za pomocą koła .

[Krzysztof Gerlach]

Sterowanie rumplem bez koła sterowego jest zdecydowanie bardziej prawdopodobne. Dla jednostek XVII-wiecznych to wręcz oczywistość, ponieważ koła sterowego jeszcze wtedy nie wymyślono, a polakry pływały. Zachowały się plany i nawet zdjęcia żaglowców tej grupy z około połowy XIX w. i one również miały tylko rumple (tzn. te, które ja znam). Największe polakry z XVIII w. teoretycznie mogły być wyposażane w koło sterowe, lecz plany ich nie pokazują. Oczywiście argument ex silentio łatwo zanegować, jednak na niektórych planach weneckich polakr z XVIII stulecia wyposażenie pokładowe przedstawiono dość dokładnie i byłoby dziwne, gdyby akurat koła sterowe specjalnie pomijano czy usuwano z rysunków.
Krzysztof Gerlach

[czesław.g]

Jeszcze wracając do tematu wymiarów to czy przyjmując że wymiary czyli;
długość kadłuba na linii wodnej będzie miała w zakresie od 25 m do 28 m
wysokość grotmasztu od linii wodnej będzie wynosić od 25m do 27m
a szerokość kadłuba będzie wynosiła od 7m do 8,5m
czy wymiary te będą się mieściły w granicach błędu przy skalowaniu modelu .

[Krzysztof Gerlach]

Przy długości kadłuba na linii wodnej (licząc ze stewami) 25 m, wysokość grotmasztu od LW do szczytu powinna się zawierać w granicach 24-28 m, a szerokość 8,1-8,33 m.
Przy długości kadłuba na linii wodnej (licząc ze stewami) 28 m, wysokość grotmasztu od LW do szczytu powinna się zawierać w granicach 26,5-31,5 m, a szerokość 9,1-9,33 m.
Zatem Pańskie wyliczenia z grubsza się zgadzają, poza szerokością, w przeważającej części przedziału zbyt małą. Ponieważ jednak u większości ludzi interesujących się historią żeglarstwa pokutuje fałszywe przeświadczenie, że im żaglowiec węższy, tym lepszy i wspanialszy, więc może i model został specjalnie zwężony (jeśli dobrze rozumiem, że chodzi Panu o ocenę modelu już istniejącego).
Krzysztof Gerlach