Francuskie okręty spod żagla i pary (2)

[Krzysztof Gerlach]

54/56-działowiec, okręt 3 rangi, zwodowany w Dunkierce 21.09.1707. Około 800 albo 1000 ton, 42,9 lub 41,60 x 11,70 x 4,79 m, zanurzenie 5,52-5,85 m. Załoga: 330/370. Projektant René Levasseur. Uzbrojenie: 24 x 24-f, 26 x 12-f, na pokładzie rufowym 4 x 6-f, na dziobowym 2 x 6-f. W służbie od 1708. Skreślony z listy floty w 1719 lub 1720.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za dane Auguste.
Panie Krzysztofie, w 1704 angielski okręt DREADNOUGHT zdobył francuski okręt SEINE. Bardzo proszę o dane i losy okrętu francuskiego.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Fluita 44-działowa Seine została zwodowana w Rochefort w 1698. Około 640 ton, 44,2 x 10,7 x 4,2 m. Załoga: 100. Uzbrojenie nominalne: 22 x 12-f i 22 x 6-f, rzeczywiste od 30 do 46 dział. Projektant Pierre Masson. Wchodziła w skład eskadry konwoju, kiedy została 26.07.1704 zaatakowana przez angielskie okręty Fowey (32 działa) i Falkland (46) i zdobyta. Żaglowiec ten wcielono do Royal Navy pod nazwą Falkland Prize, jako dwupokładowiec 54-działowy 4 rangi, o wymiarach 40,39 x 10,67 x 4,60 m i tonażu 732 tony, z załogą 280 ludzi. Wypchnięty przez sztorm z kotwicowiska na Downs 19.12.1705 i osadzony na brzegu blisko Sandwich dla uratowania życia załogi. Wrak sprzedany na rozbiórkę w 1706.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opisanie danych i losów (oraz ewentualnych bliźniaków) okrętu SARTINE zdobytego przez angielskie okręty SEAHORSE i COVENTRY 25.08.1778.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Sartine – w marynarce francuskiej korweta/fregata 26-działowa, w brytyjskiej fregata 28-działowa. Wymiary 40,39 x 10,90 x 4,65 m. Żaglowiec zwodowany w 1776, służył jako fregata francuskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. W 1778 zarekwirowany w imieniu króla Francji. Walczył na Oceanie Indyjskim. Zdobyty 25.08.1778 koło Pondichery i wcielony do Royal Navy bez zmiany nazwy. W czasie operacji przeciwko Hyderowi Alemu, sułtanowi Majsuru, na rozkaz dowódcy eskadry wszedł w pościgu za lekkimi jednostkami indyjskimi na płycizny u wybrzeży Malabaru 26.11.1780. Utkwił na mieliźnie i został rozbity przez fale.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za opis Sartine.
Panie Krzysztofie, bardzo proszę o objaśnienie terminu fluita w odniesieniu do okrętów francuskich z okresu końca XVII i początku XVIII wieku, takich jak omawiana poprzednio SEINE, co to były za okręty, czy handlowe, czy wojenne. Z wiadomości, które są w sieci, wynika że tym terminem określano bardzo różne jednostki, małe i duże, a nawet bardzo duże.
Proszę też o opis danych i losów dwóch innych jednostek tego rodzaju, SEINE (1719) oraz LOIRE (1719).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Termin fluita w znaczeniu morskim – bo były też liczne fluity rzeczne i łodzie tej nazwy – w gruncie rzeczy zawsze oznaczał to samo, czyli transportowiec. Tyle tylko, że z mijającymi latami konstrukcja tych transportowców ulegała zmianom. Najbardziej znane są oczywiście słynne fluity holenderskie, do których fluity francuskie z XVII i początku XVIII w. były w zasadzie bardzo podobne. Definicyjnie francuskie fluity tamtego okresu to żaglowce transportowe przeznaczone w marynarce wojennej głównie do przewożenia drewna konstrukcyjnego, zapasów okrętowych i żołnierzy. Trójmasztowce poszyte karawelowo, o płaskich dennikach, pojemnych i mocnych kadłubach, wysokich i zaokrąglonych rufach. Używane chętnie także we francuskiej Kanadzie, niektóre jako jednostki rybackie i wielorybnicze, częste w Kompanii Wschodnioindyjskiej. Rozpiętość ich wielkości w tamtym czasie mogła być rzeczywiście ogromna.

Seine – fluita typu Loire, zwodowana w Tulonie 22.05.1720. Około 700 ton, 39,6 x 10,8 x 4,7 m. Załoga: 250. Uzbrojenie: 22 x 12-f, 24 x 8-f, 4 x 4-f. Projektant: René Levasseur. Woziła na Morzu Śródziemnym niewolników na galery, zboże, brała udział w akcji bombardowania Trypolisu w 1728, pełniła rolę jednostki szpitalnej itd. Od 1758 hulk w Rochefort, rozebrana w 1777.
Loire – fluita typu Loire, zwodowana w Tulonie 11.07.1720. Około 700 ton, 39,6 x 10,6 x 5 m. Załoga: 250. Uzbrojenie: 22 x 12-f, 24 x 8-f, 4 x 4-f. Projektant: René Levasseur. Służyła tylko na Morzu Śródziemnym. Zdobyta w lipcu 1758 przez Anglików, nie wcielona do Royal Navy.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za bardzo interesujęce informacje.
Proszę o opisanie okrętu francuskiego GRAMONT, który zdobyty w 1757 przez Anglików służył w Royal Navy jako slup.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Pod banderą francuską nazywał się naprawdę Comtesse de Gramont. Był to trójmasztowiec korsarski z Bayonne (korweta), o wymiarach wg Francuzów 30,9 x 8,4 m, a wg Brytyjczyków 29,90 x 8,39 x 2,64 m. Zwodowany w 1757, miał załogę 155-osobową. Zdobyty w październiku lub grudniu 1757 przez Anglików i wcielony do Royal Navy pod nazwą Gramont jako slup 18-działowy (uzbrojony w 18 sześciofuntówek) z załogą 125 ludzi. Odbity przez Francuzów 27.06.1762 w porcie Saint John na Nowej Fundlandii (angielska załoga zagwoździła działa, rozładowała zapasy okrętowe, i wepchnęła jednostkę na skały, aby móc samemu wzmocnić na lądzie obronę Fortu William; jednak Francuzom udało się żaglowiec ściągnąć). Odprowadzony do Francji i wcielony do marynarki wojennej, chociaż wykorzystywany do działań o charakterze korsarskim. Skreślony z listy floty w grudniu 1766 i rozebrany w 1767.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opisanie jeszcze dwóch fluit, 48-działowych CHAMEAU i ELEPHANT z 1718.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Typ Chameau. Projektant Étienne Hubac lub Laurent Hélie. 600 ton, 40,6 x 9,4 x 4,5 m. Uzbrojenie: 20 x 8-f, 22 x 6-f, 6 x 4-f. Obie fluity zbudowano w Breście.
Chameau - kiedy transportowała pieniądze do Kanady (warte wg cen z 1966, gdy odkryto jej wrak, 116 tys. funtów) zatonęła z całą załogą przy Cap Breton (niedaleko Louisbourga) w nocy z 26 na 27.08.1725.
Elephant zwodowana w maju 1718. Zatonęła w pobliżu przylądka Brulé w Zatoce Św. Wawrzyńca 1.09.1729.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za opis fluit.
W 1702 podobno Anglicy zdobyli francuski okręt POSTILLION, który potem służył w Royal Navy jako okręt VI klasy bez zmiany nazwy. bardzo proszę o opisanie tej jednostki.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Zwodowana w 1691 francuska jednostka klasy „barque longue” (jedna z dróg rozwojowych, które doprowadziły z czasem do korwety). Zdobyta przez Anglików we wrześniu 1702 (albo już w 1701). W marynarce angielskiej jako 10-działowy okręt 6 rangi o nazwie Postillion albo Postillion Prize. Wymiary: 65’4” x 19’4” x 7’10”, tonaż 105,5 tony lub 117 ton. Załoga: 30-50. Uzbrojenie: 10 sakerów. Zatonął 7.05.1709 podczas wchodzenia do portu w Ostendzie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Panie Krzysztofie, czy może Pan przybliżyć trochę termin "barque longue"?
Bardzo proszę także o opis danych i losów okrętu 46-działowego HEROS (1701) oraz dwóch 40-działowych OPINIATRE (1691) i POLI (1691).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Barque longue (barca longa) to – jak sama nazwa wskazuje – długa barka, a więc (dla tamtych czasów) długa łódź. Była to w istocie długa, niska, wąska jednostka przeznaczona zarówno do wioseł jak do żagla. We Francji używana w XVII i na początku XVIII wieku jako uzbrojony eskortowiec, przybrzeżny patrolowiec, awizo i okręt zwiadowczy. Ostro zakończony dziób i rufa, albo rufa pawężowa. Do 14 ławek wioślarskich. Małe egzemplarze otwarte, duże z pełnymi pokładami. Jeden lub dwa maszty. Początkowo (1671) w marynarce wojennej uzbrojone w 4 do 8 dział 4-funtowych. Ożaglowanie silnie zróżnicowane – pojedyncze żagle rejowe lub z marslami, czasem żagle łacińskie, niekiedy dodatkowo żagiel podbukszprytowy. Załoga 15-50 ludzi. Jak już wspomniałem, z nich wywiodły się korwety. Nie należy jednak tracić z oczu faktu, że tę samą nazwę nosiły mocno się różniące – flamandzkie jednostki korsarskie z XVII i XVIII w., osiemnastowieczne żaglowce rybackie z okolic Dunkierki, a także pół-galery z Morza Śródziemnego.

44-działowy Heros został zwodowany w Port Louis 24.11.1700 jako statek Kompanii Wschodnioindyjskiej. Zakupiony do marynarki królewskiej we wrześniu 1702. Między 600 a 700 ton, 40,6 x 11,4 x 5,7 m. Projektant Coulomb. Rzeczywiste uzbrojenie: 40 do 50 dział. Wycofany ze służby w 1719.
Bliźniacze liniowce 40-działowe Opiniatre i Poli, zbudowane w Rochefort w 1691, zaprojektował H. Malet. Między 400 a 450 ton, 35,7 x 9,3 x 4,7 m. Załoga: 180-200. Uzbrojenie rzeczywiste: 34 do 44 dział.
Opiniatre wycofany ze służby w 1699. Poli od 1697 wypożyczony jako okręt do handlu niewolnikami, rozebrany w 1717.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, bardzo dziękuję za wyjaśnienia i dane okrętów.
Panie Krzysztofie, Anglicy zdobyli na Francuzach m.in. dwa okręty, które później służyły jako slupy 16-działowe o nazwie ECHO, pierwszy w 1758, drugi w 1780. Proszę o opisanie tych jednostek.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.