Francuskie okręty spod żagla i pary (5)

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poprosze o opisanie jednostek: Prudente (wod. 18.11.1842) i Infatigable (wod. 26.08.1843).
Pozdrawiam Janusz.

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów pramów MONIQUE (1759), CUNEGONDE (1759), AGLAE (1760), ELISABETH (1760).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Monique, Cunégonde, Aglaé, Elisabeth – pramy typu Fortunée, więc wszystkie dane techniczne, projektanci, załoga i uzbrojenie – jak Fortunée. Wszystkie też zbudowane w Nantes.

Monique – zwodowany 11.03.1760. Od 1765 hulk w Rochefort lub w Breście. Ostatni raz wspominany w 1769.
Cunégonde - zwodowany 15.03.1760. W okresie 1766-1768 hulk więzienny w Rochefort. Rozebrany tam w 1774.
Aglaé - zwodowany 22.02.1760. Skreślony z listy floty w 1766, rozebrany w Rochefort w 1767.
Elisabeth – zwodowany 3.01.1760. Skreślony z listy floty w 1765 i przekształcony w płaskodenną gabarę w Rochefort. Ostatni raz wspominany w 1783.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Prudente – gabara zbudowana w Rochefort. Tonaż 380 ton, wyporność 460 ton, wymiary 30,77 (na LW) x 8,48 x 4,84 m. Załoga: 135. Projektant Antoine Campaignac. Uzbrojenie: 2 x 12-f i 10 karonad 18-f. Od lutego 1843 klasyfikowana jako korweta, od stycznia 1846 jako 14-działowa korweta odkrytopokładowa, od stycznia 1855 jako korweta 1 klasy. W aktywnej służbie na wodach obu Ameryk 1851-1852. Skreślona z listy floty w 1855.

Infatigable – gabara zbudowana w Breście. Tonaż 380 ton, wyporność około 500 ton, wymiary 31,5 x 8,48 x 4,84 m. Załoga: 78. Projektant François Pestel. Od 1845 lub od stycznia 1848 klasyfikowana jako korweta 14-działowa, odkrytopokładowa, czyli korweta 2 klasy. W aktywnej służbie na wodach tropikalnych 1845-1852. Od 1853 lub od 1855 klasyfikowana jako 4-działowy transportowiec żaglowy o 39-osobowej załodze. W 1854 uczestniczyła w wojnie krymskiej na Bałtyku. Skreślona z listy floty w 1862 i rozebrana przed 1865.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów pramów FRANÇAISE (1759), BATILDE (1759), LOUISE (1759), SOPHIE (1760).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Françoise, Batilde, Louise, Sophie – wszystko pramy typu Louise, wszystkie zbudowane w Bordeaux. Nośność 391 ton, wyporność 1040 ton, wymiary: 131’ x 37’ x 9’. Załoga: 157-425. Projektant François Guillaume Clairin-Deslauriers. Uzbrojenie: 30 x 36-f i 2 moździerze 12-calowe (albo 20 x 36-f, 2 moździerze 12-calowe i od 0 do 6 innych dział).

Françoise (nie Française) – zwodowany w październiku 1760. Od 1768 hulk więzienny w Rochefort. Od 1777 gabara płaskodenna w Rochefort. Wspominana ostatni raz w 1783.

Batilde (Bathilde) – zwodowany w lipcu 1760. Uzbrojenie jw. lub 24 x 24-f i 12 x 12-f. Od 1768 hulk więzienny w Rochefort. Rozebrany tam w 1781.

Louise – zwodowany w maju 1760. Od 1765 lub 1766 hulk w Rochefort. Od 1778 płaskodenna gabara w Rochefort. Wspominana ostatni raz w 1783.

Sophie – zwodowany 17.06.1760. Od 1766 hulk więzienny w Rochefort. Nakazano jego rozbiórkę w 1767.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie jednostek: Grondin (1808), Coureur (1809) oraz Eglantine (wod. 02.1812).
Pozdrawiam Janusz.

[Krzysztof Gerlach]

Grondin – pierwotnie bryg handlowy, kupiony przez marynarkę wojenną w Tulonie w lipcu 1808. Nośność 350 ton. Uzbrojenie: 6 x 6-f. Zdobyty przez Anglików w pobliżu Rosas 1.11.1809.

Coureur – 16/18-działowy bryg wojenny zbudowany w stoczni Vian, Vellin, Riboulet et Ménard, w La Ciotat, zwodowany 30.08.1808. Projektant prawdopodobnie Jacques-Noël Sané. Uzbrojenie pierwotne: 4 x 8-f i 12 karonad 24-f. Załoga: 160. Prawdopodobne wymiary: 29,23 x 8,45 x 4,27 m. Wpadł w ręce Anglików w Genui podczas kapitulacji tego miasta, nie wcielony do Royal Navy.

Églantine – gabara do transportu koni zbudowana w La Seyne-sur-Mer, zwodowana pod koniec lutego 1812 pod nazwą Grande Gabare Écurie No 3. Nośność 380 ton, wyporność 520 ton, wymiary: 30,86 (lub 31,5) x 8,45 x 4,71 m. Załoga: 60. Projektant François Pestel. Uzbrojenie projektowe: 2 x 12-f i 10 karonad 18-f. Mogła przewozić 46 koni. Przemianowana na Églantine dopiero w lipcu 1814. Skreślona z listy floty 1822 lub w 1828 i rozebrana w 1828.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów pramów CHRISTINE (1760) i THERESE (1760).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie awiza bocznokołowego Sesostris, jedynej jednostki z cywilnego typu Mentor, jaki został wcielony do floty wojennej. Pytanie dlaczego tylko on, a nie reszta?
Sam typ Mentor ponoc liczył 10 jednostek, ale z poniższego linku znam tylko 7 nazw.
http://www.frenchlines.com/ship_fr_1243.php

[Krzysztof Gerlach]

Christine i Thérèse – pramy typu Christine, zbudowane w Dunkierce. Nośność 300 ton, wyporność około 1000 ton, wymiary: 132’ x 36’9” x 9’. Projektanci Joseph-Louis Ollivier i Pierre Tugghe. Załoga około 150. Uzbrojenie: 20 x 36-f i 2 moździerze 12-calowe (lub 2 moździerze 12-calowe, 20-24 x 24-f i 0-12 x 12-f).

Christine – zwodowany 23.11.1760. W służbie od lipca 1761 do sierpnia 1761. Od 1767 hulk w Breście. Rozebrany tam w 1783.

Thérèse – zwodowany 24.09.1760. W służbie od lipca 1761. Od stycznia 1766 hulk w Breście. Rozebrany tam w 1783.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Krzysztof Gerlach]

Panie Januszu,
Zacznijmy od wymienienia wszystkich 10 jednostek typu Mentor. Były to: Tancrède, Léonidas, Eurotas, Scamandre, Mentor, Sésostris, Dante, Minos, Rhamsès, Lycurgue.
Te bocznokołowe statki pocztowe zbudowano do służby na trasie Marsylia-Lewant. Poczta w czasach przed telegrafem, radiem, telefonem, telewizją itp. środkami łączności była dziedziną o wadze strategicznej, państwowej i wszystkie rządy świata w ten czy inny sposób się do niej wtrącały i subsydiowały – na dużą skalę nigdy nie były to wówczas poczynania całkiem prywatne. Chodziło o pilną wymianę informacji sterujących losami świata, a nie o pogaduchy, jakiego nowego chłopaka ma „kumpela”, czy o życzenia imieninowe dla cioci Marysi. Linia pocztowa na wymienionej trasie powstała na mocy ustawy (czy zarządzenia rządu) z 1 lipca 1835, więc siak czy owak chodziło o jednostki w służbie publicznej. W 1851 rząd francuski podpisał umowę, na mocy której obsługę linii pocztowej na trasie Francja-Lewant miała zapewnić spółka Compagnie des Messageries Nationales. W rezultacie w październiku 1851 wszystkie jeszcze istniejące jednostki typu Mentor zostały przejęte przez tę kompanię. Nie pływały już wówczas statki: Dante (przekazany dejowi Tunisu, rozbił się w 1846 na skałach), Minos (przekazany dejowi Tunisu dla zastąpienie rozbitego Dante) i Rhamsès (zatonął w 1849). W latach 1850-tych pozostała siódemka była już stara (miały po blisko 20 lat) i mocno zużyta. Pocztowce te dożywały ostatnich lat (do 1858 sprzedano lub rozebrano wszystkie) i można by się raczej dziwić, po co w ogóle marynarka wojenna chciała przejmować chociaż jednego z nich, gdyby to znowu była cała prawda – a nie jest. Świetnie się rozwijająca pod rządami prezydenta Ludwika Bonaparte - wkrótce cesarza Napoleona III - flota francuska, potrzebowała masę okrętów pomocniczych. Zdecydowano między innymi o przejęciu RÓŻNYCH ex-statków pocztowych. Ze starego typu Mentor „padło” na Sésostris i tyle tajemnicy.

Sésostris – bocznokołowiec pocztowy zbudowany w Cherbourgu, zwodowany 27.08.1836. Pojemność brutto 685 ton, wyporność 770 ton, wymiary: 51,30 x 8,00 x 5,34 (lub 3,08) m. Szerokość z kołami 13,8 m. Silnik firmy Hallette, wykonany w Arras, o mocy 160 koni nominalnych. Takielunek trójmasztowego szkunera. Załoga: 42. Projektant Louis-Just Moissard. Od 25.09.1836 utrzymywał komunikację pocztową z krajami Lewantu. Kupiony 29.12.1851 i w styczniu 1852 przekazany marynarce wojennej. Klasyfikowany jako awizo bocznokołowe 1 klasy, nazywany też parowym brygiem-awizo. Załoga: 76-100. Uzbrojenie pierwotne: 2 działa haubiczne 16 cm, potem 4 działa. Służył w okresie 1853-54 na wodach Rio de la Plata i Afryki Zachodniej. W 1854 lub od stycznia 1855 przekształcony w moździerzowiec uzbrojony w 4 działa i 2 moździerze. W 1855 i 1856 działał na Morzu Czarnym podczas wojny krymskiej, m.in. ostrzeliwując Sewastopol i Kinburn. Od 1856 znów klasyfikowany jako awizo, pozbawiony moździerzy i wysłany w okresie 1859-1860 na badania hydrograficzne u Nowej Fundlandii. Skreślony z listy floty w 1861, odtąd hulk w Lorient. Rozebrany tam w 1894, 1895 lub 1896.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Janusz Kluska]

Panie Krzysztofie dziękuję za ciekawą odpowiedź.
Poproszę o opisanie awiz bocznokołowych: Gironde/Eclaireur i Garonne/Ramier (obie jednostki z 1833).
Pozdrawiam Janusz.

[Krzysztof Gerlach]

Gironde, Garonne - dwa bocznokołowce tego samego typu. Zbudowane (zwodowane) w 1832 w Bordeaux jako cywilne statki pocztowe dla utrzymywania łączności na trasie Bordeaux-Hawr. Należały do kompanii Inigo Expeleta & Cie. Wyporność 600 ton, wymiary: 45,45 (na LW) x 8,30 m. Silniki o mocy 150 koni nominalnych skonstruowane przez firmę Seaward & Capel. Gironde wyruszył w pierwszy rejs 6.02.1833, zaś Garonne – 21.03.1833. Jednak przedsięwzięcie od razu okazało się fiaskiem finansowym i już 21.08.1833 minister marynarki wojennej zgodził się na odkupienie obu parowców. Gironde przemianowano przy tym na Éclaireur, a Garonne na Ramier. Zostały uzbrojone w 2 karonady 18-f lub w 5 do 6 dział i od stycznia 1847 były klasyfikowane jako bocznokołowe awiza 1 klasy (wcześniej po prostu jako jednostki parowe, chociaż popularnie nazywano je korwetami). Załoga: 56.

Éclaireur – wprowadzony do służby w marynarce wojennej 25.02.1834 (data wyposażenia w Bordeaux) i pod porucznikiem Antoine’m Besson wysłany na Morze Śródziemne. Zatonął 12.02.1835 podczas burzy, kiedy kotwiczył na redzie Algieru. Inżynier Cros zdołał go wydobyć; zdjęto maszynę parową i kotły, resztę rozebrano.

Ramier – wprowadzony do służby w marynarce wojennej 12/13.02.1834 (data wyposażenia w Bordeaux) i wysłany na Morze Śródziemne pod porucznikiem Alexis’em Lugeol. W 1836 jego dowódcą został por. Antoine Besson, a na przełomie 1836/1837 okręt wyposażono w silnik i kotły (czy kocioł) zdjęte z zatopionego Éclaireur. Skreślony z listy floty 17.11.1847 i pozbawiony silnika. Służył jeszcze jako lichtuga w Cherbourgu, gdzie go rozebrano około 1865.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opis danych i losów okrętu MARTIALE (1695).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Martiale – moździerzowiec (bombarda czy galiot bombowy wg ówczesnej nomenklatury francuskiej; czasem klasyfikowany też jako fregata lub jednostka 5 rangi) zwodowany w Hawrze w 1696. Tonaż 200 ton, wymiary: 95’ x 27’2”. Projektant Philippe Le Cochois. Uzbrojenie: 22-30 dział. Skreślony z listy floty w 1703.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach