Francuskie okręty spod żagla i pary (2)

[Krzysztof Gerlach]

Dwie mocno nietypowe jednostki, więc bez bliźniaków.

Duchesse Therese – fregata 20-działowa (tzw. lekka fregata) o wymiarach 26,5 x 7,5 x 3,7 m. Uzbrojenie: 16 x 4-f, 4 x 5-f. Wprowadzona do służby w 1745, skreślona z listy floty w 1746.

Junon – w planach dwupokładowy liniowiec 60-działowy, zwodowany w Hawrze we wrześniu 1747. Projektant P. Chaillé. Około 780 ton, 44,20 x 11,86 x 5,36 m. Źle zaprojektowany, musiał brać tyle balastu, że konieczne stało się usunięcie sporej liczby dział z dolnego pokładu i mniejszej z górnego. W rezultacie klasyfikowany jako okręt 44-działowy, pół-liniowiec, pół-fregata, o rzeczywistym uzbrojeniu od 40 do 50 dział (maksymalnie na dolnym pokładzie 30 dział 12-f, na górnym 20 dział 6-f), ale najczęściej nie przekraczającym liczby 44 sztuk. W służbie od 1748, uczestniczył w wielu kampaniach i bitwach 1750-56. Od stycznia 1757 hulk, w bardzo złym stanie, sprzedany w grudniu.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, bardzo dziękuję za odpowiedź.
Chciałbym zapytać o fregaty MARECHAL DE BELLE ISLE (1757) oraz MARECHAL DE SENNETERRE (1757), o ich dane i losy, a także o opisywaną wyżej DUCHEESE THERESE, co jej było, że tak szybko zniknęła z listy floty.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Maréchal de Belle-Isle – fregata korsarska z 1757, z Saint Malo. Tonaż 951 ton. Uzbrojenie: początkowo 36 dział, potem – po wycięciu dodatkowych furt na dolnym pokładzie (fregata półtorapokładowa) do 1758 r. - 46 dział, przy czym na dolnym pokładzie 4 x 18-f, na górnym 30 x 12-f, na pokładach odkrytych 12 x 6-f. Zdobyta przez Anglików 28.02.1760, ale nie wcielona do Royal Navy.
Maréchal de Senneterre - fregata korsarska z 1757, z Bayonne. Uzbrojenie: 30 dział, w tym 24 x 12-f i 6 x 6-f. 550 ton, prawdopodobne wymiary 41,6 x 10,6 x 5,5 m. Zatonęła pod Saint-Romuald (na rzece Św. Wawrzyńca, w pobliżu Quebec) 23.10.1759.
Nie znam oficjalnej przyczyny tak szybkiego pozbycia się lekkiej fregaty Duchesse Thérese, ale proszę zwrócić uwagę, że chociaż wcielono ją do służby w 1745, to nie wiadomo ani ile miała już wtedy lat, ani w jakim była stanie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za opis fregat korsarskich.
Bardzo proszę o opis danych i losów fregat o nazwie VICTOIRE, z których pierwsza zbudowana została w 1704, a druga w 1757 i w tym samym roku zdobyta została przez Anglików.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Victoire – 26-działowa lekka fregata zwodowana w Dunkierce we wrześniu 1704. Między 280 a 300 ton, 32,50 x 8,56 x 4,06 m. Projektant René Levasseur. Uzbrojenie projektowane: 20 x 6-f i 6 x 4-f. Rzeczywiste uzbrojenie: od 24 do 34 dział. W służbie od grudnia 1704. Przekonstruowana w Rochefort w 1737 – projektant Blaise Geslain. Skreślona z listy floty w 1743 i rozebrana.

Victoire – zdaniem niektórych jednostka zbudowana w Wielkiej Brytanii, zdaniem innych we Francji. Tonaż 425 ton, wymiary angielskie 117’3” x 28’4” x 13’3”. Działała w charakterze 26-działowego francuskiego okrętu korsarskiego Marie Victorie (lub Victoire) z Hawru, z 230-osobową załogą, kiedy została w lutym lub marcu 1757 zdobyta przez Anglików i wcielona do Royal Navy jako 24-działowy okręt 6 rangi o nazwie Tartar’s Prize, uzbrojony w 24 działa 9-funtowe i z załogą 160 ludzi. W listopadzie 1757 żaglowiec ten został podobno na moment zdobyty przez Francuzów, ale już 17.11.1757 odbity przez Brytyjczyków. Po uszkodzeniu poszycia zatonął na Morzu Śródziemnym 2.03.1760 (starsze opracowania angielskie podawały maj 1759 jako datę tego wydarzenia, a niektóre nowe francuskie za nimi ją powtarzają i dzisiaj).

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Podobno była taka fregata FRANCOIS, którą zdobyli Anglicy w 1746, jeśli można prosić o jej opis, byłbym bardzo wdzięczny.
Mam też prośbę o opis "staroci", podobno fregata JOLIE (1675), zdobyta przez Anglików w 1693 była identyczna z TROMPEUSE (1675). Jeśli można, także proszę o ich opis.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

François – nie wiem o niej niczego więcej, niż podaje strona JacquesKanon. Z milczenia innych opracowań można tylko wyciągnąć wniosek, że nie wchodziła w skład francuskiej marynarki wojennej – była jednostką cywilną.

24-działowe fregaty Jolie i Trompeuse tworzyły – zdaniem Jeana-Michela Roche – typ Trompeuse. Około 190 ton, 28,4 x 7,1 x 3,9 m. Projektant P. Chaillé.
Jolie – zwodowana w Hawrze w 1675. W 1690 wyposażona jako brander, ale nie wykorzystana w tym charakterze. Zatonęła w październiku 1692. Wprawdzie w 1693 Anglicy zdobyli francuski brander Jolie i wcielili do Royal Navy pod nazwą Jolly Prize (sprzedany w 1698), ale dużo mniejsze wymiary wskazują, że to nie mogła być ta sama jednostka, chociaż dawniej tak właśnie sądzono.
Trompeuse - zwodowana w Hawrze w 1675. Sprzedana w 1683 nabywcom cywilnym, przeistoczyła się w jednostkę piracką. W lipcu 1683 po walce z Anglikami eksplodowała w pobliżu St. Thomas.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, bardzo dziękuję za odpowiedź.
Chciałbym prosić o opis danych, losów i ewentualnych jednostek siostrzanych okrętu 24-działowego LEGERE, zdobytego przez Anglików 22.07.1796. Proszę także o podobny opis okrętu 42-działowego SANTA DOROTHEA, zdobytego przez Anglików 15.07.1798 (hiszpański ?).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Légére [drugie e z kreską w przeciwną stronę] miał chyba bardzo ciekawą historię, aczkolwiek rzecz nie jest całkiem pewna. Wydaje się, że zbudowano go przed rokiem 1780 w Ameryce jako slup Charming Sally; zakupiony w 1780 przez Royal Navy i wcielony do służby pod nazwą Barbuda; zdobyty przez Francuzów w Indiach Zach. i wcielony w styczniu 1782 do ich marynarki jako Barboude. Sprzedany w 1786 cywilnemu nabywcy stał się na krótko okrętem korsarskim Inabordable, zanim nie został zarekwirowany przez marynarkę francuską w czerwcu 1793 pod nazwą Légére. Zdaniem Roche’a ów ex-Barboude zatonął w grudniu 1793 pod Cherbourgiem, a korsarz Inabordable = korweta Légére, to zupełnie odmienny żaglowiec, lecz inni je utożsamiają. W każdym razie 18-działowa korweta Légére została zdobyta przez Anglików na pd.-zachód od wysp Scilly 22.06.1796. Wcielona do Royal Navy jako trójmasztowy slup (o budowie fregaty) 18-działowy Legere. Wymiary angielskie: 116’2,5” x 30’0” x 9’7,5”, tonaż 453 tony. Załoga: 121. Uzbrojenie: na głównym pokładzie 18 dział 6-f, na pokładzie rufowym 6 karonad 12-f, na dziobowym 2 karonady 12-f (w późniejszym czasie prawie same karonady). W aktywnej służbie 1798-1801. Rozbił się 2.02.1801 w pobliżu Cartageny (Kolumbia).

Santa Dorothea – hiszpańska fregata Santa Dorotea zbudowana w 1775 w Ferrol. Wymiary angielskie: 146’9” x 39’0” x 12’0”, tonaż 958 ton. Uzbrojenie pod banderą Hiszpanii: na głównym pokładzie 26 x 12-f, na pokładzie rufowym 6 x 6-f, na pokładzie dziobowym 2 x 6-f. Zdobyta przez Anglików 13.07.1798 w pobliżu Alicante. W Royal Navy jako fregata 34-działowa, z załogą 240 ludzi, o uzbrojeniu: na głównym pokładzie 26 x 12-f, na pokładzie rufowym 6 x 6-f i 6 karonad 24-f, na pokładzie dziobowym 2 x 6-f i 2 karonady 24-f. W aktywnej służbie 1798-1802. Rozebrana w 1814. NIGDY nie klasyfikowana jako 42-działowa, pomimo posiadania takiej właśnie sumarycznej liczby dział długich i karonad.

Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Bardzo proszę o opisanie okrętów GAIETE, zdobytego przez Anglików 20.08.1797, GOLEAN, zdobytego przez Anglików 13.10.1803 oraz FUERTE, zdobytego przez Anglików 03.02.1807 (ten FUERTE brzmi z hiszpańska).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Gaité („i” z dwiema kropkami; Gaieté) – francuska korweta 20-działowa typu Bonne Citoyenne. Projektant Raymond-Antoine Haran. Wymiary projektowe: 36,8 x 9,3 x 4 m, 300 ton. Uzbrojenie: 20 dział 8-f. Zwodowana w Bayonne w styczniu 1796. Po zdobyciu przez Anglików na Antylach żaglowiec ten służył w Royal Navy jako slup o nazwie Gayette, chociaż naprawdę uzbrojony był w 18 karonad 32-f i 2 działa 9-f. Indywidualne wymiary angielskie: 120’3,5” x 31’1” x 8’8”, tonaż 514 ton. W aktywnej służbie 1798-1804. Sprzedany w 1808.
Brytyjski Goelan (nie Golean) był najpierw 16-działowym francuskim brygiem Goéland, typu Alcyon (Alcion), zwodowanym w Basse-Indre (Nantes) 7.10.1801. Uzbrojenie: 16 dział 4-f lub 6-f. Stocznia firmy Crucy. Projektant Jean-Michel Segondat. W 1802 skierowany na San Domingo. Tam zdobyty przez Anglików. Wcielony do Royal Navy też jako bryg 16-działowy, ale raczej uzbrojony w 14 karonad 24-f i 2 działa 6-f. Wymiary angielskie: 91’3” x 28’0” x 7’9”. W aktywnej służbie 1804-1808. Rozebrany w 1810.
Fuerte – hiszpańska korweta zbudowana w Ferrol w 1801. Po zdobyciu przez Anglików w Montevideo, wcielona do Royal Navy bez zmiany nazwy jako 22-działowy okręt 6 rangi (post-ship) o tonażu 490 ton. Zaraz po przybyciu do Anglii w styczniu 1808 odstawiona do rezerwy i rozebrana w 1812.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Ta GAITE (z i z dwiema kropkami) to już była przez Pana częściowo opisana, ale znowu różnice w pisowni dały o sobie znać. U mnie była GAITE (z i bez kropek), a szukałem GAIETE.
Bardzo proszę o opisanie brygu JASEUR, zdobytego przez Anglików 10.07.1807.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

Jaseur – francuski bryg 14-działowy, określany niekiedy przez Francuzów mianem korwety. Zbudowany jako żaglowiec handlowy, wyposażony do służby wojennej na Ile de France po zakupie przez marynarkę w lipcu 1806. Zdobyty przez Anglików na Oceanie Indyjskim i od grudnia 1807 wcielony do Royal Navy bez zmiany nazwy jako bryg (potem kuter) 12-działowy. Zaginął bez śladu w sierpniu 1808 w czasie rejsu z Bengalu do Penang.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za odpowiedź.
Mam pytanie o fregatę AURORE (06.1808). Jeśli można, proszę o opis jej danych i losów.
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.

[Krzysztof Gerlach]

W maju 1807 zaczęto budować w Amsterdamie fregatę 32-działową Dageraad, potem przemianowaną na Aurora. Zwodowano ją w czerwcu 1808. W 1810 po przyłączeniu Królestwa Holandii do Francji, fregata ta stała się jednostką floty cesarskiej i odtąd nazywana była Aurore. W 1812 wchodziła w skład eskadry Texel. W listopadzie 1813 przejęta przez Holendrów, w 1814 powróciła do nazwy Dageraad. Należała do eskadry Middellandse Zee. W 1816 uczestniczyła w bombardowaniu Algieru przez eskadrę brytyjsko-holenderską. W 1820 brała udział w blokadzie Palembang. Od 4.05.1821 do 30.05.1822 odbyła rejs do Indii Wsch. i z powrotem. W 1824 była ponownie w Batawii, ale tam uznano ją za niezdatną do dalszej służby, przeniesiono do marynarki kolonialnej i przemianowano znów na Aurora. Wkrótce potem została rozebrana.
Przypuszcza się, że mogła być jednostką klasy de 18, zbudowaną wg planów wielokrotnie tu opisywanego (z detalami) francuskiego typu Virginie, którego autorem był Jacques-Noël Sané.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[Nowak Krzysztof]

Witam, dziękuję za opis Aurore.
Chciałbym, jeśli można, zapytać o jeszcze jedną fregatę z tej grupy, FRISE (1803).
Pozdrowienia, Krzysztof Nowak.