Małe kutry z Ustki

[Chemik]

Z listy wynika prawie jednoznacznie, że pierwszych osiem numerów (z 41 na początku) dostały budowy z Ustki 252 -- 259/404. Stąd wynika jednoznacznie, że jest błąd w numerze budowy kutra (łodzi motorowej) Ust 132 (winno być 259/404).

Jeżeli rozchodzi się o kuter Tadeusza Semenowicza, to chyba jednak będzie to kuter typu KU-128 (43/404), który po przeniesieniu do Rejestru Łodzi Motorowych z opisany został jako typ KU-110 W rocznikach Rejestru Statków Morskich z lat 1992-1994 figurują one jednocześnie, tzn. Ust-132 (KU-128, 34/404, PRS 410008) oraz Wła-24 (KG-100!, 259/404, PRS 410279), przy czym łodzi Ust-132 jako jedną z poprzednich nazw przypisano błędnie oznakę WsG-42 zamiast WWs-42

[JB]

Wiara w zapisy z roczników PRS może sprowadzić na manowce. Trzeba to weryfikowac z innymi dokumentami. KU-128/34/404 miał numer PRS 41011 (patrz tabela Marka). Jeśli to kuter typu KU-128, to może budowa 31/404, a nie 34 (wtedy byłoby: 31/404 - 41008, 32/404 - 41009, 33/404 - 41010 [OK], 34/404 - 41011 [OK], 35/404 - 41012 [ten numer miał kuter Hel-3, bud. 1951 r. metodą gospodarczą).
Po wymiarach Ust-132 trudno wyrokować (Lc = 12,00 m, L(lw) = 2x11,10 m - 12,00 m = 10,10 m, B = 4,36 m, H = 2,68 m) jaki to typ, choć szerokość przemawia za typem KU-128. Dla porównania Ust-17 z tego samego rejestru (KU-128/27/404) miał wymiary" Lc = 12,48 m, L(lw) = 9,52 m, B = 4,32 m, H = 2,01 m.
W oficjalnych dokumentach wymiary kutrów tych typów podawano jako:
KU-128 - Lc = 12,83 m, L(lw) = 10,45 m, B = 4,22 m, H = 1,85 m;
KG-110 - Lc = 11,04 m, L(lw) = 9,50 m, B = 3,4 m, H = 1,43 m.

JB

[Chemik]

Kutry łososiowe typu KU-110 i KG-110 (MIR K-10)

1) WsG-31 (PRS 41???) (Stocznia Rybacka, Gdynia, nr budowy 54/402, rozp. 13.I.1947, uk. V.1947; 11,04×3,4×1,15m; 1 sil. Deutz, 40 KM; 7 w) (właściciel: Morska Centrala Handlowa; operator: Antoni Kowalczyk) --> 3.XI.1948 uciekł do Szwecji, rewindykowany ok. poł. 1949 --> 1949 ??? --> dalsze losy?

2) Łeb-20 (PRS 41???) (Stocznia Rybacka, Gdynia, nr budowy 61/402, rozp. VII.1947, uk. 1949?; 11,04×3,4×1,15m;) --> pocz. lat 50-tych Ust-9 --> 1953 kuter ratowniczy Wydra (7,5BRT; 11,0×3,40×?m; 1 sil. Völund, nr silnika 2009, 35/45 KM; 6 w) (Polskie Ratownictwo Okrętowe) --> istniał w 1960, dalsze losy?

3) WWs-29 (PRS 41159) --> (PRS 410159) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 257/404, rozp. III.1948, uk. VIII.1948, przek. 4.IX.1948) (właściciel: Morska Centrala Handlowa; operator: Jan Śmietana) --> przed XI.1948 Gdy-156 (właściciel: Morska Centrala Handlowa; operator: Jan Śmietana) --> 19.III.1949 uciekł do Szwecji, rewindykowany ok. poł. 1949 --> 26.IX.1949 kuter patrolowy KP-34 Rutkowski (Wojska Ochrony Pogranicza) --> wycof. 26.V.1965 --> 1966 Swb-38 (Antoni Pawelec) --> 1969 Ust-121 (Jerzy Radwan-Wiatrowski i Czesław Popławski --> Rajmund Główczewski) --> po 1979 Kam-5 (Jarosław Olkiewicz) --> po 1981 Świ-26 (w 1985: 9 BRT, 3 NRT; 10,60(rej.)×3,51×?m; 1 sil. 4-suw, 2-cyl. Puck A-50, 50 KM) (Kazimierz Kopczyński) --> skreślony z rejestru PRS w 1990 roku

4) WWs-18 (PRS 41178) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 258/404, rozp. III.1948, uk. 6.X.1948, przek. 10.XI.1948) (właściciel: Morska Centrala Handlowa; operator: Ludwik Lisakowski) --> przed V.1949 Wła-13 --> przed I. poł.1950 WsG-47 --> przed 1957 Spi-31 (SNBZ) (SPRM „Wyzwolenie”) --> skreślony z rejestru PRS w 1959 roku

5) WsG-42 (PRS 41152) --> (PRS 410152) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 259/404, rozp. III.1948, uk. 20.X.1948, przek. 10.XI.1948) (właściciel: Morska Centrala Handlowa; operator: Leon Styn) --> I.poł.1950 Łeb-21 --> przed 1957 Spi-3 (SOYH) (SPRM „Wyzwolenie”) --> 1957 Swb-38 (w 1985: 9 BRT, 3 NRT; 11,00×3,60×?m; 1 sil. 4-suw, 4-cyl. Andrychów S-324B1, 75 KM; 6 w) (Jan Materek --> Józef Ciechowicz i Stanisław Skiba --> po 1973 Michał Wróblewski) --> po 1987 Jas-4 (Andrzej Ogiński i Krzysztof Stanisławek) --> 1990 Wła-24 (Jan Styn) --> skreślony z rejestru PRS w 1994 roku

Półkutry zalewowe typu KU-102

11) Trb-29 (PRS 41319) --> (PRS 410319) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 195/404, rozp. VIII.1947, uk. IV.1948, podn. band. 21.IV.1948; 10,2×3,5×1,14/1,20m; 1 sil. Völund, 17/20 KM) (Franciszek Kunoth) --> po I.poł. 1950/przed 1952 Świ-12 --> przed 12.I.1952 motorowa łódź rybacka Koł-10 (SPRM „Belona” --> 1958 SPRM „Bałtyk”) --> 1969 Koł-137 (9 BRT, 2 NRT; 10,15×3,41×?m; 1 sil. 2-suw, 1-cyl. Callesen, 25 KM) (PPiUR „Barka” --> po 1979/przed 1985 Paweł Magierek --> po 1984/przed 1990 Tadeusz Magierek) --> w IV.kw. 1991 roku skreślony z rejestru PRS

12) Trb-30 (PRS 41320) --> (PRS 410320) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 196/404, rozp. VIII.1947, uk. IV.1948, podn. band. 21.IV.1948; 10,2×3,5×1,14/1,20m; 1 sil. Völund, 17/20 KM) (Franciszek Recke) --> po I.poł. 1950/przed 1952 Świ-13 --> przed 12.I.1952 motorowa łódź rybacka Koł-11 (SPRM „Belona” --> 1958 SPRM „Bałtyk”) --> 1969 Koł-138 (Wacław Kuźniewicz, Zdzisław Sołtys, Zdzisław Wieczorek) --> w 1973 roku skreślony z rejestru PRS

Kutry o długości 9,9 m (może KU-99 )

A może przez analogię do typu KU-915:
Kutry rybackie typu KU-990

21) Ust-10 (Stocznia Rybacka, Ustka, uk. 1948; 9,9×3,86×1,8m; 1 sil. Junkers, nr silnika 19353, 20 KM; 8 w) (Wojciech Białkowski) --> istniał w 1950 roku, dalsze losy?

22) Ust-27 (Stocznia Rybacka, Ustka, uk. 1948; 9,9×3,86×1,8m; 1 sil. Deutz, nr silnika 625189/90, 24 KM; 8 w) (Roman Szyndraleiwcz i Władysław Nadwodnik) --> istniał w 1950 roku, dalsze losy?

Kutry łososiowe typu KU-915

31) kuter dozorczy? Łeb-8 (PRS 41001) (SOYN; Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 252/404, rozp. 1947, uk. IV.1948; 1 sil. Atlantic, 35 KM) (Morski Urząd Rybacki, Gdynia?) --> kuter dozorczy Łeb-22 (15BRT; 9,15×3,95×?m; 1 sil. Atlantic) (Morski Urząd Rybacki, Gdynia --> przed 1957 Gdański Urząd Morski) --> 1960 ZaG-29 (Teresa Domozych) --> w 1962 roku skreślony z rejestru PRS.

32) kuter dozorczy Tol-65 (PRS 41002) (SOYE; Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 253/404, rozp. 1947, uk. VI.1948; 1 sil. Atlantic, 35KM) (Morski Urząd Rybacki, Gdynia --> przed 1957 Gdański Urząd Morski) --> 1960 WsG-5 (Edward Dźwigoń) --> w 1962 roku skreślony z rejestru PRS.

33) kuter dozorczy Szcz-29 (PRS 41003) (SOUT?; Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 254/404, rozp. 1947, uk. VI.1948, przek. 6.VIII.1948, przeb. 9.XI.1948-7.I.1949; 9,15×3,95×0,95m; 1 sil. Atlantic, nr silnika 259/409, 35 KM) (Morski Urząd Rybacki, Szczecin) --> II.poł.1949 M-25 Wiesława (Wojska Ochrony Pogranicza) --> V.1951 KP-15 Wiesława (Wojska Ochrony Pogranicza) --> pocz.1952 Wiesława (PRS 62014) (SOUT; 9,15×3,95×0,95m; 1 sil. 4-cyl. Atlantic, 35 KM; 6-7w) (Morski Urząd Rybacki, Szczecin --> przed 1959 Szczeciński Urząd Morski) --> w 1965 roku skreślony z rejestru PRS.

34) kuter ratowniczy RT-1 (PRS 41004) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 255/404, rozp. 1947, uk. VI.1948; 9,15×3,95×0,95m; 1 sil. Atlantic, 35 KM) (Główny Urząd Morski --> 1.I.1948 Gdański Urząd Morski --> 1.I.1950 Zarząd Portu Gdańsk-Gdynia) --> 25.XI.1950 AR-1 (1 silnik Alfa Romeo) (Polska Marynarka Wojenna) --> ok. 1956 (31.III.1951?) Spi-13 (SNBX, 1 silnik Lister, nr silnika 1926) (SPRM „Wyzwolenie”) --> w 1965 roku skreślony z rejestru PRS.
UWAGA: możliwe, iż około 1957 roku został przemianowany na Swb-13 bądź Swb-31.

35) Gda-22 (PRS 41005) (SOYO; Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 256/404, rozp. 1947, uk. VII?.1948, przek. 11.VIII.1948; 1 sil. Atlantic, 35 KM) (SPRM „Jedność Rybacka”) --> pocz. 1950? Łeb-33 (SPRM „10-lecie PRL”) --> w 1961 roku skreślony z rejestru PRS.

Kutry łososiowe nietypowe, zbliżone do typu KU-915

41) Ust-20 (PRS 41???) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 293/404, uk. 1947; 9,15×3,95×1,2m; 30 KM; 6 w) (Zubrzucki i Szymański) --> dalsze losy?
UWAGA: możliwe, że zbudowany pod numerem budowy 294/404.

42) Ust-26 (PRS 41241) (Stocznia Rybacka, Ustka, nr budowy 294/404, uk. I.kw.1948; 9,15×4,00×0,96m; 1 sil. MWM, 40 KM; 6 w) (Katarski) --> po 12.I.1952/przed 1957 Ust-16 [SNKE; 7BRT; 9,19(rej.)×4,00×?m; 1 sil. Lister, nr silnika 10783, 30 KM] (SPRM „Łosoś”) --> 1966 Swb-41 (SPRM „Wyszwolenie”) --> Swb-44 (SPRM „Wyzwolenie”) --> w 1969 roku skreślony z rejestru PRS.
UWAGA: możliwe, że zbudowany pod numerem budowy 293/404.

[JB]

KU-102
W wykazie kutrów i łodzi motorowych MUR Szczecin (sektor prywatny, stan na 12 stycznia 1952 roku) nie ma oznak Trb 29 i Trb 30, ani Świ 12 i Świ 13, są natomiast oznaki łodzi motorowych Koł 10 i Koł 11.
Kuter łososiowy 9,15 m
W tymże wykazie wśród łodzi motorowych wymieniana jest jednostka z oznaką Ust 26, określana jako typ KU-915, zbudowana w 1948 roku w Ustce (9,15x4,0x0,96 m, ład. 2,5 t, Diesel MWM o mocy 40 KM, 6 w).
Inne
Z oznakami UST sa jeszcze łodzie motorowe Ust 19 (dł. 6,17 m, bud. 1947 r. Ustka, czyli ten sam co w spisie z 1950 roku, a to oznacza, że kuter typu KU-134B/279/404 nie mógł dostać takiej oznaki! Może chodziło w tym przypadku o Ust 29?) i Ust 24 (5,6 m, bud. 1946 r. Ustka).

Wśród kutrów występuje Ust 27 zbudowany w Ustce 1948-49 r. (9,9x3,86x1,8 m, ład. 6 t, Diesel Deutz o mocy 24 KM, 6-7 w).

JB

[JB]

Jednostki dozorcze
Wiele spośród omawianych kutrów pełniło rolę jednostek dozorczych. Oto krótka ich powojenna historia.
Pierwszą jednostką dozorczą był kuter GAZDA, który pełnił też taką rolę w II Rzeczypospolitej. Był to kuter zbudowany w Gdańsku, eksploatowany od 1926 roku. Miał wymiary: 14,1x4,1x1,75 m, napędzany był silnikiem Diesla marki Deutz (Nr 785028029, bud. 1941 r.) o mocy 50 KM. Po wojnie został skierowany przez GMUR do remontu generalnego w Stoczni Rybackiej w Gdyni (od 5 lipca 1945 r., rem. 2/402 na zlec. ZO002). Spuszczony na wodę został 18 grudnia 1945 roku i wkrótce rozpoczął słuzbe w MUR Gdynia. Przy rejestracji, która miała miejsce 11 lutego 1946 r., otrzymał oznakę rybacką Gdy 40.
Wkrótce dołączyły do niego motorówki stacjonujące w Łebie (lipiec 1946 r.) i w Gdańsku (wrzesień 1946 r.). W tym czasie remontowano w Elblągu (Stocznia Nr 16) dwie motorówki do użytkowania na Zalewie Świeżym (tak wówczas nazywano Zalew Wiślany), a w MUR w Szczecinie użytkowano 4 łodzie dozorcze, w tym motorówkę o długości 12 metrów.
We wrześniu 1946 r. odebrano motorówkę MEDUZA dla obwodu gdańskiego (stocznia musiała jeszcze usunąć pewne usterki) oraz łódź kontrolną DELFIN dla MUR Szczecin.
W październiku 1946 r. na wybrzeżu gdańskim użytkowano jednostki dozorcze GAZDA (Gdynia), TRYTON (Łeba) i MEDUZA (Gdańsk). Motorówki CZAPLA i ŻURAW, remontowane w Elblągu nie były jeszcze uruchomione. Uruchomiono natomiast łódź kontrolną JANKA dla obwodu Dąb Stary (Zalew Szczeciński).
TRYTON (Gdy 10, potem Łeb 22) - 11,0x2,2x0,6 m, silnik Deutz o mocy 24 KM;
MEDUZA (Gda 10) - 11,8x3,11x0,85 m, silnik Deutz o mocy 85 KM;
CZAPLA - 6,6x2,05x0,55 m, silnik samochodowy Fiat o mocy 40 KM;
ŻURAW - kadłub dębowy, 7,05x2,3x0,7 m, silnik samochodowy Wanderer o mocy 60 KM;
DELFIN - silnik o Lister mocy 15/21 KM
JANKA - silnik o Lister mocy 15/21 KM.
30 listopada 1946 r. oddano do użytku motorówkę CZAPLA dla obwodu rybackiego w Tolkmicku. Ze względu na to, że motorówka ŻURAW nie została jeszcze uruchomiona (brakowało części do silnika), do Kąta Rybackiego (póżniejsza nazwa to Katy Rybackie) skierowano motorówkę MEDUZA z Gdańska.
W listopadzie t.r. w MUR Szczecin służyły motorówki DELFIN i JANKA, jak również dozorcze łodzie motorowe w Świnoujściu, Wołyniu i Nowym Warpnie. Na ukończeniu był remont łodzi dozorczej BŁYSK dla obwodu Dziwna.
W 1947 roku został rewindykowany dawny kuter dozorczy KANIA (zbudowany w Gdyni). Z Caen do Hawru przeholował go francuski statek SERVANNAIS, stamtąd do kraju wrócił na pokładzie barki zakupionej z demobilu (BK-6229) a holowanej przez HERKULESA. 8 października 1947 roku konwój dotarł do Szczecina (jak zanotował skrupulatny kronikarz o godzinie 16.30). Po krótkiej eksploatacji w MUR Szczecin skierowano go do remontu w Stoczni Rybackiej w Gdyni (rem. 267/402 na zlec. ZO158, od 5 IV 1948 r.). Po remoncie wrócił do eksploatacji jako kuter dozorczy KANIA (Szcz 30; bud. 1933/34, Gdynia, 16,57x4,65x2,5 m, silnik Volund o mocy 100/120 KM). Po ucieczce do Szwecji został sprowdzony do kraju w maju 1949 roku przez kuter dozorczy BACA. Jednocześnie w MUR Szczecin służył kuter dozorczy WIESŁAWA (Szcz 29) "łososiówka" typu KU-915/254/404. Takie same jednostki wybudowano w 1948 roku dla MUR Gdynia dla obwodu Łeba (KU-915/252/404; Łeb 8, a potem Łeb 22) i obwodu Tolkmicko (KU-915/253/404; Tol 65). Nowowybudowane jednostki zastapiły TRYTONA w Łebie (został przekazany 3 V 1950 r. Centrali Rybnej) i CZAPLĘ w Tolkmicku (po inspekcji technicznej stwierdzono - protokół z 21 kwietnia 1949 r. - że do celów dozorczych nie nadają się). Ten sam protokół stwierdzał, że ZURAW, stacjonujący w Kątach Rybackich, może służyć w celach dozorczych po wymianie silnika.
W planie inwestycyjnym GIRM na rok 1947 przewidziano 20 milionów złotych na budowę 3 statków strażniczych (po ok. 6,6 mln zł każdy) w stoczni Gdańsk-Stogi (dawniej Sianki).
Do celów dozorczych przystosowano seryjny kuter typu MIR 20a (KS-150/14/401, budowę rozpoczęto w marcu 1947 r.). Wszedł do służby w 1948 roku z oznaką Gdy 150 (została nadana 15 maja 1948 r.), stacjonował we Władysławowie. W 1949 roku kuter przeszedł do przedsiębiorstwa "Barka", wkrótce zmienił oznakę na Koł 26. W sierpniu 1947 roku w stoczni w Siankach rozpoczęto budowę dwóch kolejnych kutrów dozorczych (bud. KS-177/16/401 i KS-177/17/401), jednak ze względu na decyzję likwidacji tej stoczni budowę kontynuowano w Stoczni Rybackiej w Gdyni (bud. KG-177D/66/402 i KG-177D/67/402), zaawansowanie robót w Siankach było szacowane na 12% i 8%.
Kutry weszły do eksploatacji w 1949 roku i otrzymały nazwy BACA (Gdy 150, protokół zdawczo-odbiorczy ma datę 26 marca 1949 r.) i JUHAS (?Gdy 155, sygnał SOOB). Protokół odbiorczy kutra dozorczego JUHAS, typu KG-177D, nosi datę 16 grudnia 1949 roku. Według projektu statek miał mieć 17,70 m długości (faktycznie 17,68 m), 14,96 m długości między pionami, 4,98 m szerokości (faktycznie 5,00 m) i 2,30 wysokości bocznej (świadectwo pomiarowe podaje tylko głębokość kadłuba - 1,72 m), 1,53 m zanurzenia konstrukcyjnego (1,89 m maksymalnego). Wyporność konstrukcyjną określono na 41,0 m3, ożaglowanie miało powierzchnię 79,32 m2. Pomiary dały wartość pojemności brutto - 31,73 RT i netto - 11,81 RT. Jednostka napędzana była silnikiem Lister (Nr 47081) i osiągała prędkość 9 węzłów.
Wszystkie cztery kutry dozorcze trafiły prędzej, czy później do WOP nosząc tam nazwy i oznaczenia: GAZDA (HIBNER), KANIA (KP-31), BACA (GÓRNIK, DP-55) i JUHAS (BOTWIN, DP-56).
Swoją "przygodę" z WOP miał także kuter WIESŁAWA (M-25 WIESŁAWA, KP-15).

[Chemik]

W spisie z 1949 roku pojawiają się nowe kutry z oznakami: Ust 9, Ust 10, Ust 27 i Ust 31 (kuter KU-134/263/404), co zwiększa ich liczbę do 11.
Ust 9 - 10x3,6x1,2 m, silnik Perkun Nr 10562 o mocy 30 KM, wł. Stocznia Rybacka, uż. Zygmunt Krasowski, bud. ?, poniemiecki;

W wykazie motorowych jednostek rybackich (z I połowy 1950 roku), sporządzonym na potrzeby Marynarki Wojennej figuruje 28 jednostek z oznaką UST, w tym 22 kutry,
Kutry (wymiary to długośćxszerokośćxgłębokość)
...
Ust 6 - (Społdzielnia Pracy Połowów Morskich), 12,83x3,83x1,68 m, 150 KM, 9 w, zużyty 60%, KU-128;
Ust 9 - (Społdzielnia Pracy Połowów Morskich), 12,83x3,86x1,60 m, 50 KM, nowy, KU-128
...

JB, Ust-9 to napewno kuter typu KU-128?

[JB]

...JB, Ust-9 to napewno kuter typu KU-128?

Tak, to ex Ust 6.

JB

[Chemik]

...JB, Ust-9 to napewno kuter typu KU-128?

Tak, to ex Ust 6.

No, ale Ust -6 też jest w tym wykazie jako typ KU-128

[JB]

...JB, Ust-9 to napewno kuter typu KU-128?

Tak, to ex Ust 6.

No, ale Ust -6 też jest w tym wykazie jako typ KU-128

Bo Ust 6 to ex Ust 22. Dziwne, ale prawdziwe.
JB

[Chemik]

...JB, Ust-9 to napewno kuter typu KU-128?
Tak, to ex Ust 6.

No, ale Ust -6 też jest w tym wykazie jako typ KU-128

Bo Ust 6 to ex Ust 22. Dziwne, ale prawdziwe.

A jakie było przyporządkowanie numerów budowy dla KU-128?
Tyle udało mi się znaleźć:
#27 - Pilot 36
#28 - Ust-6
#29 - ?
#30 - ?
#31 - WWs-42
#32 - ?
#33 - Dzi-46
#34 - Pilot-27
#35 - Ust-22

[JB]

MIR K-10
Pisałem już o przedłużającym się oddaniu do eksploatacji kutra KG-110/61/402. Budowę ropoczęto w połowie 1947 roku na podstawie planu prywatnego budowy jednostek rybackich na ten rok. Prace zleciła Stoczni Rybackiej w Gdyni jednostka nadrzędna - Zarząd Stoczni Rybackich. Być może po ukończeniu kutra w 1948 roku trudno było znaleźć użytkownika prywatnego (może zaważyły na tym złe doświadczenia z ekspolatacją prototypowego kutra KG-110/54/402 = WsG 31). Albo Zarząd Stoczni Rybackich przekazał jednostkę do stoczni w Ustce (być może bez silnika), aby służyła jako wzór dla budowanej - od marca 1948 r. - serii 3 kutrów KU-110. I być może pod wpływem doświadczeń z prac nad typem KU-110 skierowano ją do przebudowy. W spisie stoczni w Gdyni figuruje - pod numerem remontowym 388/402 - zlecenie Zygmunta Krasowskiego (może reprezentował stocznię w Ustce) Nr ZO454 na remont jednostki o oznaczeniu K-10. To na 100% omawiany kuter (jeszcze bez oznaki rybackiej). Prace prowadzono od 3 grudnia 1948 roku do 14 maja 1949 roku. Prawdopodobnie w II kwartale 1949 r. kuter wszedł do eksploatacji, nie wiadomo tylko z jaką oznaką rybacką. Zastanawiający jest wpis w wykazie kutrów rybackich MUR Szczecin z II kwartału 1949 roku:

... W spisie z 1949 roku pojawiają się nowe kutry ...
Ust 9 - 10x3,6x1,2 m, silnik Perkun Nr 10562 o mocy 30 KM, wł. Stocznia Rybacka, uż. Zygmunt Krasowski, bud. ?, poniemiecki;

Choć wymiary się nieco różnią i pochodzenie kutra jest odmienne sądzę, że chodzi o KG-110/61/402.
W spisie z 1950 roku z oznaką Ust 9 wykazywany jest kuter typu KU-128 (ex Ust 6), a poprzedni kuter Ust 9 został pewnie przerejestrowany do MUR Gdynia, gdzie otrzymał oznakę Łeb 20 (w spisie podana jest moc silnika - 30 KM!).

Według mnie było tak:
KG-110/61/402 - ropoczęcie buowy w lipcu 1947 r.; ukończenie budowy kadłuba na początku 1948 r. --> jednostka doświadczalna stoczni w Ustce --> modernizacja w Stoczni Rybackiej w Gdyni od grudnia 1948 r. do maja 1949 r., zainstalowanie silnika Perkun --> jednostka doświadczalna Stoczni Rybackiej w Ustce z oznaką rybacką Ust 9 --> od drugiej połowy 1949 roku eksploatacja w MUR Gdynia z oznaką Łeb 20 (wł. MCH) --> wymiana silnika na Volund o mocy 35/45 KM --> rok 1953: przekazanie do PRO, nadanie nazwy WYDRA --> ...

JB

[JB]

Przejrzałem jeszcze raz losy kutrów z rejestracją z Wielkiej Wsi (WWs) i nie znalazłem oznaki WWs 42 (taką oznakę podaje PRS dla numeru 41008, czyli kutra KU-110/259/404). Także, po zmianie oznak na WŁA (luty 1949 r.) nie znalazłem jednostki podobnej do typu KU-110 (mam spisy do połowy 1950 roku).
Natomiast w wykazach pojawia się nowozbudowany kuter WWs 34 , własność Stanisława Torlińskiego (zarejestrowany w maju 1948 r.), który nie pasuje do żadnej ze znanych mi jednostek (po raz pierwszy występuje w spisie z 2 czerwca 1948 r., po raz ostatni - 15 listopada t.r.). Czy ktoś wie cokolwiek o tym kutrze? Czy była to jednostka budowana systemem gospodarczym, czy należała może do jakiegoś typu stoczniowego (np. KG-110)?

JB

[JB]

Jednostki dozorcze, Część II
W 1948 roku Ministerstwo Żeglugi zmieniło organizację Morskich Urzędów Rybackich. Zamiast 4 urzędów powstały dwa. Włączono MUR Gdańśk do MUR Gdynia, a MUR Darłowo do MUR Szczecin jako ekspozyturę (zarządzenie ministra Żeglugi z 27 marca 1948 roku, ogłoszone w Dzienniku Urzedowym MŻ Nr 2/48 poz. 28). Urzędy Rybackie podzielone były na Obwody Kontroli Rybołówstwa, w MUR Gdynia było ich 8: 1) Łeba, 2) Władysławowo, 3) Hel, 4) Gdynia, 5) Gdańsk, 6) Rybacki Kąt, 7) Tolkmicko i 8) Górki Wschodnie (wkrótce ten Obwód zlikwidowano). W MUR Szczecin było 9 Obwodów: 1) Szczecin, 2) Trzebież, 3) Wolin, 4) Świnoujście, 5) Dziwnów, 6) Mrzeżyno, 7) Kołobrzeg, 8) Darłowo, 9) Ustka (trzy ostatnie Obwody podlegały Ekspozyturze w Darłowie).
Na czele Obwodu stał kontroler rybołówstwa, który na ogół miał do dyspozycji łódź z napędem motorowym.
W 1949 roku w MUR Gdynia było 11 etatów dla załóg statków dozorczych, na rok 1950 przewidywano zwiększenie tej liczby do 18. Marynarze mieli obsadzić 3 większe statki dozorcze (w Gdyni, Helu i Władysławowie) z czteroosobową załogą (szyper, sternik, motorzysta i marynarz pokładowy) i 3 mniejsze (w Łebie, Kątach Rybackich i Tolkmicku) z dwuosobową załogą (sternik i motorzysta). Te mniejsze to Łeb 22, ŻURAW i Tol 65, większe to prawdopodobnie GAZDA, BACA i JUHAS.
Jedyną informację, jaką znalazłem w dokumentach na temat jednostek dozorczych na środkowym wybrzeżu, pochodzi z 1946 roku i mówi o wyremontowaniu w Stoczni Rybackiej MIR w Darłowie łodzi rybackiej dla inspektora (stał na czele MUR) Ilmoji (5,85x2,16x0,7 m).
W MUR Szczecin w obwodzie szczecińskim służyły - wspomniane wcześniej - kutry KANIA (Szcz 30) i WIESŁAWA (Szcz 29). Pozostałe Obwody dysponowały poniemieckimi motorówkami (nie wiem, czy miały oznaki rybackie): SĘDZISŁAWA (Trzebież, 8,15x2,5x0,5 m, jednocylindrowy silnik Diesla marki Bolinder o mocy 10 KM przy 1000 obr/min, 6 w), TWORZYSŁAWA (Wolin, 7,5x1,8x0,4 m, jednocylindrowy silnik Diesla marki Callesen o mocy 8 KM przy 1000 obr/min, 6 w), WODZISŁAWA (Świnoujście, 10,0x2,58x0,9 m, dwucylindrowy silnik Diesla marki Junkers o mocy 20 KM przy 1200 obr/min), BOŻYSŁAWA (Dziwnów, 8,5x2,0x0,6 m, sześciocylindrowy silnik marki Basse-Selve o mocy 60 KM przy 2200 obr/min, 7-8 w).

W 1949 roku jednostki WOP zostały podporządkowane Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego. Nowy resort postanowił zaostrzyć kontrolę jednostek rybackich i przejąć funkcje straznicze od Morskich Urzędów Rybackich (pozostawiając im kontrolę wykonania planów połowowych). W konsekwencji tych poczynań nastąpiło przejmowanie jednostek dozorczych. W 1949 roku odbywało się to na zasadach dzierżawy, a od początku 1950 roku zaczęto przejmować kutry i motorówki na własność. W 1949 roku do WOP trafiły motorówki dozorcze MUR Szczecin:
WIESŁAWA (M-25, a od kwietnia 1951 r. KP-15; 4 t, 9,2 m, 5 w);
WODZISŁAWA (M-26 --> KP-16; 5 t, 10 m, 5 w);
TWORZYSŁAWA (M-27 --> KP-17; 3,5 t, 7,5 m, 5 w);
BOŻYSŁAWA (M-29 --> ? KP-18; 3,5 t, 8,7 m, 6 w).
Marek Soroka podaje, że motorówka M-29 otrzymała oznaczenie KP-9, ale kuter patrolowy nr 9 został wycofany z WOP dopiero 14 lutego 1957 roku, a wszystkie wymienione motorówki wróciły do MUR Szczecin pod koniec 1951 roku.
W 1949 roku WOP dzierżawił m.in. dwa kutry KU-128: Koł 1 i Koł 29, a wykorzystywał wytypowane np. przez MUR jednostki: GAZDA, BACA i Łeb 22. W 1950 roku WOP wydzierżawił 8 kutrów, w tym 3 dla nowopowstałego dywizjonu patrolowców (za 28 700 zł miesięcznie): Gdy 156 (KU-110/257/404), Koł 29 (KU-128/404) i Łeb 33 (KU-915/256/404)
Na początku 1950 roku trafiły również do WOP kutry dozorcze GAZDA, BACA i JUHAS, w maju tegoż roku otrzymały nazwy: HIBNER (GAZDA), GÓRNIK (BACA) i BOTWIN (JUHAS). GAZDA długo nie nosił przypisanej nazwy bo już w czerwcu 1950 r. wrócił do MUR (wycofano go ze służby rok później). BACA i JUHAS jeszcze kilka lat służyły jako patrolowce ochrony pogranicza (od kwietnia 1951 roku jako DP-55 i DP-56). Również kuter dozorczy KANIA trafił do WOP w lutym 1951 roku (otrzymał oznaczenie KP-31), ale rok później został wycofany z powodu awarii.

JB

[Chemik]

Może te posty z jednostkami dozorczymi wydzielić w osobny temat?, Tutaj będą nam się gubić w śród usteckich kutrów

[JB]

ŁU-8-PJ
Te jednostki klasyfikowane były jako rybackie łodzie motorowe, ale w rejestrach PRS widnieją razem z kutrami rybackimi (41...), stąd znalazły się w tym temacie.
Dane tych łodzi to: 8,00 (7,32) x 2,72 (2,45) x 0,68 m (wysokość burty 0,9 m), ożaglowanie 11,4 m2, wyporność ok. 4 ton, moc silników (głównie marki Skandia) 8 -- 20 KM.
Zbudowano ich prawdopodobnie 29 sztuk w latach 1947 - 1951, były głównie użytkowane przez Spółdzielnię "Bellona" (ok. 19 jednostek). Pierwsza łódź została przejęta przez Bellonę" 9 marca 1949 r. (budowa 47/404 rozpoczęta w marcu 1947 r.; zlecenia 47/47 i 87/49Z). Na początku 1950 roku w wykazach mozna znaleźć 12 takich łodzi:
Sp. "Bellona" (8 łodzi): Dzi 63 -- 66 (8,0x2,71x0,68 m, 10 KM, 6 w), Dzi 69 --72 (8,0x2,4x0,67 m, 16 KM, 8 w);
Sp. "Mewa" (3 łodzie): Świ 9 -- 11 (8,0x2,4x0,67 m, 16 KM, 8 w);
Laboratorium Ichtiologiczne MIR w Trzebieży (1 łódź, budowa 49/404, przejęta 26 kwietnia 1950 r.): Trb 79 STYNKA (8,0x2,74x0,85 m, June Munktell Nr 5826 o mocy 10 KM, 7 w).
Oprócz wymienionych powyżej instytucji łodzie były użytkowane też przez spółdzielnie rybackie: "Piast" w Wolinie (5 sztuk), "Jesiotr" w Ustce (2) i "Gryf" w Pucku (2). Łodzie spółdzielni "Mewa" zostały przejęte przez "Bellonę" pod koniec 1950 roku. Przy wyodrębnianiu się spółdzielni "Bałtyk" w Kołobrzegu i "Rega" w Mrzeżynie część łodzi "Bellony" została do nich przekazana. Kilka jednostek otrzymała też Spółdzielnia "Certa" ze Szczecina.

JB

PS. Będę wdzięczny posiadaczom rejestrów PRS za informacje na temat losów tych jednostek (o oznakach: m.in. Mrz 1 -- 11, Kam 21, Kam 22, Koł 7 [41314], Spi 38).

[Chemik]

ŁU-8-PJ
Te jednostki klasyfikowane były jako rybackie łodzie motorowe, ale w rejestrach PRS widnieją razem z kutrami rybackimi (41...), stąd znalazły się w tym temacie.

Przed 2000rokiem nastąpiła zmiana ich numeracji w PRS-ie mają teraz numery zaczynające się na 62
Rejestr Statków Morskich PRS 1985:
Koł-7 - brak w roczniku
Kam-21 - brak w roczniku
Kam-22 - brak w roczniku
Mrz-1 do Mrz-4 - brak w roczniku
Mrz-5 (ex Miz-25) (PRS 410153) zb. 1965 Nowe Warpno typ NIE-1/25 - więc chyba odpada
Mrz-6 do Mrz-9 - brak w roczniku
Mrz-10 (ex Swb-2) (PRS 410128) urz.: Stanisław Sobieraj (zb. 1948, brak miejsca budowy, 9,15x4,10x1,06m; sil. 4-suw, 6-cyl FSC S-53K, 55kW/75KM) - chyba trochę za duża
Mrz-11 - brak w roczniku
Spi-38 (czy też Swb-38) - brak w roczniku
Ponadto znalazłem (te dwie to jedyne łodzie zbudowane w Ustce w podanym okresie):
Swb-13 (PRS 410268) urz.: Piotr Węgrzyński (zb. 1946, St. Rybacka, Ustka; 9,18x4,18x?m sil. 4-suw, 3-cyl Lister JPM7, 22kW/30KM) - chyba trochę za duża
Swb-31 (PRS 410074) urz.: Feliks i Henryk Dunikowscy (zb. 1948, St. Rybacka, Ustka; 9,15x3,94x?m sil. 4-suw, 4-cyl Lister 3JPM7, 22kW/30KM) - chyba trochę za duża

Chwilowo jestem poza domem i mam przy sobie tylko Rejestry statków Morskich z 1985 i 1990; jak wrócę do domu to zapuszczę żurawia do rejestrów statków śródlądowych oraz łodzi motorowych...
cała nadzieja w Andrzeju