- Stan ok. połowy lat 30-tych.
Autor: Marek Twardowski w Miciński J., Huras B., Twardowski M. "Księga Statków Polskich" tom 3, POLNORD - Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 1999 - Pułaski(2).jpg (77.51 KiB) Przejrzano 11031 razy
zbudowany w 1912 r. (wodowany 23.III.1912, ukończony V.1912),
Barclay, Curle & Co. Ltd, Glasgow (W. Brytania) , numer budowy 494;
6503 BRT, 4259 NRT, 4635-6000 t (w zależności od ilości emigrantów);
134,8(całk.)/129,8(m.p.)×16,2×7,4 m;
dwie 4-cylindrowe maszyny parowe poczwórnego rozprężania, 4800-5000 KM, 2 śruby, 14 węzłów;
3+2 (w nadbudówce) pokłady, 4 ładownie (częściowo chłodzone);
789 (X.1940: ok. 1200) pasazęrów [kl. I - 57 miejsc, kl. II (turystyczna) - 140 miejsc, kl. III (emigracyjna) - 592 (możliwość zwiększenia o dalsze 200) miejsc; X.1940: ilość transportowanych żołnierzy]; załoga ok. 260 ludzi;
Uzbrojenie od III.1940: 2×75 (2×I), 1×km pl; od X.1940: 2×76 (2×I), •×12,7pl (kilka); od VII.1942: 1×102, 1×76, 8×20pl (8×I), 2 wyrzutnie pocisków rakietowych typu PAC, kilka miotaczy bomb głębinowych.
Uwagi: Zmniejszona wersja „Polonii”. Zamówiony przez Det Østasiatiske Kompagni dla Russian East Asiatic Company (zwanej też Russian-American Line), fundatorem była caryca Maria Teodorowna, znana też jako duńska księżna Dagmara, która zapłaciła za budowę statku swoimi klejnotami rodowymi. 23 marca 1912 r. nastąpiła uroczystość wodowania statku, podczas której otrzymał nazwę „Car”, po dwóch miesiącach przekazano statek armatorowi (mierzył wówczas 6516 BRT i rozwijał 15,5 węzła oraz zabrać 1000 pasażerów). Początkowo pływał pod banderą duńską, a w 1914 r. przeflagowano go pod banderę rosyjską, obsługiwał trasę Lipawa – Nowy Jork. 9 października 1913 roku zasłynął w czasie wielkiej akcji ratunkowej płonącego na Atlantyku statku pasażerskiego „Volturno”, jego szalupy 9-krotnie dobijały do płonącego statku ratując 102 rozbitków. Z chwilą wybuchu I wojny światowej obsługiwał wojenną linię Archangielsk – Nowy Jork. W okresie XI.1917-1921 znalazł się pod kontrolą brytyjskiego Urzędu Kontroli Żeglugi (Shipping Controller) i przekazany w czarter Ellerman’s Wilson Line, a wkrótce potem Cunard Line (otrzymał wówczas brytyjski Official Number: 142324). Pod banderą brytyjską transportował wojsko, jeńców i repatriantów do portów opanowanych przez „Białych”. W 1921 r. powrócił do swego właściciela, którym była Det Østasiatiske Kompagni i pod duńską banderę. Statek został przemianowany na „Estonia” i wszedł do eksploatacji w barwach Baltic-America Line, obsługując trasę Lipawa - Gdańsk - Kopenhaga - Halifax - Nowy Jork. Od 1928 r. statek był wykorzystywany również jako wycieczkowiec. W nocy z 22 na 23.XI.1928 r. w czasie rozszalałego na północnym Atlantyku huraganu, statek pośpieszył na pomoc niemieckiemu parowcowi „Herrenwyk”, który nadawał sygnał SOS. Uratowano 13 niemieckich marynarzy. Zakupiony 11 marca 1930 r., przeszedł pod nazwą „Pułaski”, do Polskiego Transatlantyckiego Towarzystwa Okrętowego (w październiku 1934 r. zmieniono nazwę na Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe S.A.). Przybył po raz pierwszy do Gdyni (jeszcze pod duńską banderą) 30.V.1930 r., a polską banderę podniósł ok. 20.VIII.1930 r. Obsługiwał linię Gdynia – Kopenhaga – Nowy Jork – Halifax. Załogę duńską wymieniano stopniowo, od 13.I.1931 r. miał całkowicie polską załogę. W I. kw. 1931r. „Pułaski” wszedł na mieliznę na redzie portu w Kopenhadze. Sporadycznie zatrudniano go w rejsach wycieczkowych. W końcu 1935 r. poddany w Kopenhadze remontowi i modernizacji, 28.II.1936 r. zainaugurował nową polską linię pasażersko-towarową do Ameryki Południowej: Gdynia - Kanał Kiloński - Boulogne sur Mer - Dakar - Rio de Janeiro - Santos - Montevideo - Buenos Aires - Victoria, na której ostatni rejs zakończył w Gdyni 17.VI.1939 r., po odbyciu jeszcze dwóch rejsów wycieczkowych, został postawiony „na sznurku”. Istniał projekt wykorzystania go na reaktywowanej linii palestyńskiej oraz zamysł rejsów wycieczkowych na Wystawę Światową do Nowego Jorku. Ostatecznie miał zostać sprzedany w 1940 r., czemu przeszkodził wybuch wojny. 24.VIII.1939 r., w obliczu nadciągającej wojny, wyszedł z Gdyni (ze szkieletową załogą) w rejs do Wielkiej Brytanii, gdzie 29.VIII.1939 r. zacumował w Dartmouth. 26.IX.1939 r. w konwoju wyszedł z Plymouth do Pireusu. Od października do grudnia 1939 r. wykonał dwa rejsy z Pireusu do Marsylii, ewakuując ok. 1800 żołnierzy i uchodźców. Następnie do marca 1940 r. statek poddany został remontowi z marsylskich stoczni, zamontowano również uzbrojenie w postaci 2 dział kal. 75 mm oraz 1 karabinu maszynowego. W okresie od 10.III.1940 r. do 2.VII.1940 r. odbył 3 rejsy do portów Afryki Zachodniej w czarterze firmy Cypren Fabre z Marsylii. 8.VII.1940 r. internowany po kapitulacji Francji w Konakry (Afryka Zach.), w nocy 8/9 lipca uciekł do brytyjskiego Freetown, pomimo ostrzeliwania przez francuskie baterie nadbrzeżne. W okresie wrzesień-październik 1940 r. przebudowany w Liverpoolu na transportowiec wojska. od 10.V.1941 r. do 13.VI.1941 r. odbył trzy rejsy z wojskiem do Islandii, w drogę powrotną zabierano zluzowane oddziały. 28.VI.1941 r. wypłynął w konwoju do Suezu (trasą dookoła Afryki) transportując wojsko na front afrykański, gdzie dotarł po równo dwu miesięcznej podróży. Do końca 1943 r. pływał jako transportowiec wojska na trasie Durban - Suez. Od kwietnia do lipca 1942 roku statek poddano remonto, przy okazji wzmacniając jego uzbrojenie . Od początku 1944 r. pływał z Bombaju do portów cejlońskich i afrykańskich, a od września 1944 r. powrócił do Durbanu operując na tym samym akwenie. Od końca kwietnia 1945 r. transportował wojsko z Madrasu do Birmy, po zakończonej wojnie pozostał na Oceanie Indyjskim aż do kwietnia 1946 r. 3.IV.1946 r. sprzedany W. Brytanii, 15 kwietnia opuścił polską banderę i zmienił nazwę na „Empire Penryn”. Pod banderą brytyjską statek kontynuował służbę transportową na Oceanie Indyjskim. W 1949 r. przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie w Blyth pocięty został na złom.
EDIT: zapomniałem o bibliografii
Na podstawie:
1.) Miciński J., Kolicki S. Pod polska banderą, Wyd. Morskie, Gdańsk 1962.
2.) Miciński J., Huras B., Twardowski M. Księga Statków Polskich tom 3, POLNORD - Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 1999
3.) Drzemczewski J., Śleboda T. Transatlantyki polskie, wyd. drugie (poprawione i uzupełnione), Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa, Gdynia 2006
4.) Koszela W. Polskie statki pasażerskie, AJ-Press, Gdańsk 2011
5.) http://www.miramarshipsindex
- "Car" po zbudowaniu.
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/SS_Czar.jpg - Car(1).jpg (131.1 KiB) Przejrzano 11031 razy
- "Car" pod kontrolą brytyjską, w czasie I wojny światowej
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9e/HMT_Czar.jpg - Car(2).jpg (153 KiB) Przejrzano 11031 razy
- "Estonia"
Źródło: Koszela W. "Polskie statki pasażerskie", AJ-Press, Gdańsk 2011 - Estonia(1).jpg (165.06 KiB) Przejrzano 11031 razy
- "Pułaski| w I. poł. lat 30-tych.
Źródło: Koszela W. "Polskie statki pasażerskie", AJ-Press, Gdańsk 2011 - Pułaski(3).jpg (168.71 KiB) Przejrzano 11031 razy
- 28.II.1936 r. - "Pułaski" w czasie inauguracji linii południowoamerykańskiej
Źródło: Drzemczewski J., Śleboda T. "Transatlantyki polskie" Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa, Wyd. II (poprawione i uzupełnione), Gdańsk 2006 - Pułaski(1).jpg (320.91 KiB) Przejrzano 11031 razy
- "Pułaski w Rio de Janeiro, ok. 1936 r.
Autor: Adam Werka w "Kalendarz Morza 1986" - Pułaski(2).jpg (248.53 KiB) Przejrzano 11031 razy
- 23.VII.1944 r. - transportowiec wojska "Pułaski" na Oceanie Indyjskim
Źródło: Miciński J., Huras B., Twardowski M. "Księga Statków Polskich" tom 3, POLNORD - Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 1999 - Pułaski(4).jpg (342.63 KiB) Przejrzano 11031 razy
- Transportowiec Wojska "Pułaski" na Oceanie Indyjskim
Autor: Adam Werka w Piwowoński J. "Flota spod biało-czerwonej" Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 1989 - Pułaski(5).jpg (240.49 KiB) Przejrzano 11031 razy
- 30.VIII.1947 r. - Transportowiec wojska "Empire Penryn"
Źródło: http://www.clydesite.co.uk/clydebuilt/ships/1912/CZAR_494.jpg - Empire Penryn(1).jpg (283.18 KiB) Przejrzano 11031 razy
) - może jako odrębny temat, dostępny do edycji tylko dla jednej osoby (Chemik?).
