Kutry MIR-20, MIR-20a i KS-150

[Marek T]

olśniło mnie Gdy 51 to Donata i nawet czasokres sie zgada

OK

[JB]

Przy numerze 44 jest ewidentny błąd w roczniku PRS, ten kuter to ARKA 25 (a nie 15).
JB

[Chemik]

Przy numerze 44 jest ewidentny błąd w roczniku PRS, ten kuter to ARKA 25 (a nie 15).

dzięki JB, już poprawiam

[JB]

Pytanie do MarkaT.
Od kiedy PRS zaczął przydzielać jednostkom pływającym swoje numery? Na karcie Gdy 137 podany jest numer rejestracyjny MUR Gdynia - 241, ale dla Ust 54 (ex Gdy 137) jest to - 41-025, wygląda to na numer PRS.
JB

[Marek T]

Pytanie do MarkaT.
Od kiedy PRS zaczął przydzielać jednostkom pływającym swoje numery? Na karcie Gdy 137 podany jest numer rejestracyjny MUR Gdynia - 241, ale dla Ust 54 (ex Gdy 137) jest to - 41-025, wygląda to na numer PRS.
JB

Niestety, nie wiem.

Numer faktycznie wygląda na PRS-owski, ale do niczego nie pasuje.
41025 to wg spisu z 1952(?) r. kuter SPI-4 (SPRM "Wyzwolenie"). W późniejszych rocznikach go nie ma, może zatonął.

[JB]

Przedstawiam listę zbudowanych po wojnie kutrów typu MIR 20a (KS-150). Na niebiesko (z podkreśleniem) podane są informacje od MarkaT. Na czerwono zaznaczyłem wiarygodne hipotezy (jeśli z dodatkiem znaku zapytania – to mniej wiarygodne). Generalnie biorąc, to moje informacje pochodzą z lat 1945-1951 (i z roku 1955), Marka - z lat późniejszych.

Stocznia Rybacka w Gdyni {Nr 402}
1) MIR 20a/17/402 [ bud. 1947] Npo 12 (wł. GIRM; uż. Józef Szurlej - Wrzeszcz) {410013; SOUY};
2) MIR 20a/18/402 [ bud. 1947] Koł 27 (wł. GIRM; uż. Józef Czapp i Antoni Muża – Mechlinki) {410327; SOIG}; silnik Volund Nr. 2536, 70/80 KM;
Uwagi: Rejestracja w MUR Darłowo w styczniu 1948 roku.
3) MIR 20a/19/402 [ bud. 1946] WsG 23 (wł. GIRM; uż. Ignacy Urbanek); silnik MWM Nr. 181 831, 110 KM;
Uwagi: Pierwszy kuter rybacki typu MIR 20a, zbudowany po wojnie. Położenie stępki – jesień 1945 roku, wodowanie i ukończenie budowy – 1946 r., oddanie użytkownikowi – listopad 1946 r., rejestracja w MUR Gdańsk (Nr rej. 486) – grudzień 1946 r. Zatopiony, w wyniku zderzenia, 23 kwietnia 1948 roku.
4) MIR 20a/20/402 [ bud. 1946] WsG 30 (wł. GIRM; uż. Jan Gabryszak - Gdynia) {410336; SONF}; silnik 100 KM;
Uwagi: Rejestracja w MUR Gdańsk w 1947 roku pod numerem 570.
5) MIR 20a/21/402 [ bud. 1946] WsG 26 (wł. GIRM; uż. Jan Kołos – Górki Wschodnie i Józef Saczewa - Sopot) {410212; SOMS}; silnik 100 KM;
Uwagi: Rejestracja w MUR Gdańsk w I kwartale 1947 roku pod numerem 530.
6) MIR 20a/48/402 [ bud. 1947] Hel 3 (wł. GIRM; uż. Augustyn Netzel) {410315}; silnik 80 KM (? Volund);
Uwagi: Rejestracja w MUR Gdynia w I połowie 1947 roku.
7) MIR 20a/49/402 [ bud. 1947] Gdy 47 (wł. GIRM; uż. Antoni Brzozowski) {410121; SOMU};
Uwagi: Rejestracja w MUR Gdynia w I połowie 1947 roku. Wśród jednostek świnoujskiej „Barki” (II kwartał 1949 r.) wymieniony jest kuter Świ 56 (wł. Antoni Brzozowski, uż. „Barka”), zbudowany w Gdyni w 1947 roku, silnik Volund Nr 2499 o mocy 70/80 KM.
8) MIR 20a/50/402 [ bud. 1947] Dzi 47 (wł. GIRM; uż. Stefan Dąbrowski) {410316; SOUE}; silnik Junkers Nr 24 900, 100 KM.
Uwagi: Rejestracja w MUR Szczecin w 1947 roku pod numerem 482.
9) MIR 20a/56/402 [ bud. 1947] WsG 29 (wł. GIRM; uż. Stanisław Okoński) {410164; SOTX}; silnik 80 KM (? Volund);
Uwagi: Rejestracja w MUR Gdańsk w 1947 roku pod numerem 569.

Stocznia Rybacka w Siankach/Stogach {Nr 401}
10) KS-150/4/402 [ bud. 1947] Gdy 39 (wł. GIRM; Tow. „Polaris”) {410303; SOEG}; silnik Volund Nr 2538, 70/80 KM;
11) KS-150/6/402 [ bud. 1947] Koł 30 (wł. GIRM; uż. Sergiusz Orłowski) {410331; SOPA}; silnik Volund Nr 2539, 70/80 KM;
Uwagi: Zarejestrowany tymczasowo (w 1947 r.) w MUR Gdynia (oznaka Gdy ?), zarejestrowany w MUR Darłowo w marcu 1948 r.
12) KS-150/7/402 [ bud. 1947] Gdy 20 (ARKA 13) {410027; SOTZ}; silnik Volund 70/80 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 31 kwietnia 1948 roku. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Barka” 7 listopada 1951 roku jako Ust 52.
13) KS-150/9/402 [ bud. 1947] Gdy 145 (ARKA 18) {410197; SOOO}; silnik Volund 70/80 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 8 marca 1950 roku z oznaką Gdy 52. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Arka” 22 listopada 1951 roku jako ARKA 18 - Gdy 52.
14) KS-150/10/402 [ bud. 1947] Gdy 7 (ARKA 12) {410332; SONI}; silnik Volund 70/80 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 31 marca 1948 roku. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Barka” 7 listopada 1951 roku jako Ust 51.
15) KS-150/11/402 [ bud. ?] ? (wł. GIRM; ?) {410275; SOUA};
Uwagi: Być może początkowo Gdy 24, później na pewno Dar 11 i Ust 12.
16) KS-150/12/402 [ bud. 1947] Gdy 84 (wł. GIRM; uż. Ludwik Fidosz) {410029; SOIR}; Skandia Nr 222 275, 85 KM;
Uwagi: Pod koniec 1947 roku zarejestrowany w MUR Darłowo (Nr 156) jako Koł 25 (wł. Stocznia Rybacka, uż. Ludwik Fidosz, w 1949 roku wł. MCH, uż. SPPM w Ustce). W 1950 roku zmienił oznakę rybacką. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Arka” 22 listopada 1951 roku jako ARKA 91 – Wła 64.
17) KS-150/13/402 [ bud. 1948] Gdy 146 (ARKA 20) {410030}; silnik Volund 70/80 KM;
Uwagi: Według książki Wiesława Bladego zatopiony, po zderzeniu, 24 lutego 1950 roku. Ale był wymieniany później (~1952 r.) jako własność MCZ Gdynia z numerem PRS!. Ponadto do tego kutra najbardziej pasuje jednostka Ust 56 (MIR 20a, bud. 1948 r., Sianki, silnik Volund 85 KM), która pojawiła się w PPIUR „Barka” 22 stycznia 1951 roku.
18) KS-150/14/402 [ bud. 1947] Koł 26 (wł. GIRM; uż. Józef Myślisz) {410326; SOIF}; silnik Volund Nr 17 891;
Uwagi: Przejęty przez „Arkę” (eksploatacja od 2 września 1948 r.) i nazwany ARKA 26. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Barka” 7 listopada 1951 roku jako Dar 47.
19) KS-150/15/402 [ bud. 1948] Dzi 60 (wł. GIRM; uż. Sp. „Bellona”) {410186; SNEH}; Skandia 85 KM;

Stocznie Rybackie {401+402}
Uwagi: Nie jest jasne, w jakiej stoczni budowano te jednostki. Na pewno zamówiono je w Siankach, gdzie dostały numery budowy 5 i 8. Zapewne budowę dokończono w Gdyni (może dostały tam nowe numery budowy, niewykluczone, że jeden z nich to MIR 20a/47). Niewykluczone, że jeden kuter (Gdy 52) ukończono w Stoczni Nr 3.
20) KS-150(MIR 20a)/? 5 [ bud. 1947] Gdy 52 (PCWM) {410302; SOMQ};
21) KS-150(MIR 20a)/? 8 [ bud. 1948] Gdy 147 (Spółdzielnia Gospodarcza Związku Walki Młodych) {410289; SNHN}; silnik Skandia Nr 222 722, 85 KM.
Uwagi: Potem oznaka rybacka Świ 55 (wł. ZWM, uż. „Barka”), a następnie (od października 1950 r.) Koł 25.

Stocznia w Gdańsku {Nr 3}
22) MIR 20a/S-2 [ bud. 1947] Npo 10 (wł. GIRM; uż. Wiesław Godlewski – Oliwa i Andrzej Klimaj – Orłowo) {410174; SOBV}; silnik 75 KM.
23) MIR 20a/S-3 [ bud. 1948] Gdy 21 (ARKA 14) {410022; SOCH}; Skandia 85 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 10 marca 1948 roku. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Barka” 7 listopada 1951 roku jako Dar 48.
24) MIR 20a/S-4 [ bud. 1948] Gdy 138 (ARKA 17) {410023; SODD/SODN}; Skandia 85 KM;
Uwagi: Rejestracja w MUR Gdynia 3 maja 1948 r., eksploatacja w „Arce” od 16 czerwca 1948 roku. Potem w usteckim oddziale PPiUR „Barka” jako Ust 55.
25) MIR 20a/S-5 [ bud. 1948] Gdy 94 (ARKA 25) {410311; SODJ}; Skandia 85 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 12 sierpnia 1948 roku. Potem w usteckim oddziale PPiUR „Barka” jako Ust 57.
26) MIR 20a/S-6 [ bud. 1948] Gdy 137 (ARKA 16) {410148; SODM}; Skandia 85 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 17 czerwca 1948 roku. Potem – przejściowo – w usteckim oddziale PPiUR „Barka” jako Ust 54. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Arka” 22 listopada 1951 roku jako Gdy 137.
27) MIR 20a/S-7 [ bud. 1948] Gdy 65 (ARKA 15) {410309; SOCI}; Skandia 85 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 28 kwietnia (? września) 1948 roku. Potem w usteckim oddziale PPiUR „Barka” jako Ust 53.
28) MIR 20a/S-8 [ bud. 1948] Gdy 80 (ARKA 23) {SODJ!, patrz 25)}; Skandia 85 KM;
Uwagi: Eksploatacja w „Arce” od 23 lipca 1948 roku. Wymieniany wśród jednostek PPiUR „Arka” 22 listopada 1951 roku.

Wśród jednostek świnoujskiej „Barki” wymieniane są (w II kwartale 1949 r.) dwa kutry:
a) Świ 57 (wł. MUR, uż. „Barka”), bud. Sianki 1948 r., silnik Skandia 222 719 o mocy 85 KM;
b) Świ 68 (wł. MCH, uż. „Barka”), bud. Stogi 1947 r., silnik Volund Nr 2537 o mocy 70/80 KM.
Jak na razie nie umiem przyporządkować (z 100% pewnością) tych jednostek do powyższej listy. Być może Świ 57 to przejściowa nazwa Dzi 60, a Świ 68 to ex Gdy 145 (lub KS-150/11/402).

JB

[JB]

Spośród wymienionych kutrów dwa zostały uprowadzone do Szwecji. 10 października 1948 roku uciekł Dar 4 (wł. Skarb Państwa, użytkownik Stefan Dabrowski, czyli ex Dzi 47) z 4 rybakami na pokładzie. Wyrewindykowany został 3 grudnia tegoż roku, po powrocie do Polski prawdopodobnie zmieniono mu oznakę rybacką na Świ 69 (własność MCH, użytkownik - "Barka"). Drugim kutrem, który opuścił Polskę (28 grudnia 1948 r.) był NPo 12 (z 3 osobami, w tym 2 rybaków). Wyrewindykowany został 1 lutego 1949 roku. Po powrocie szybko zmieniono mu oznakę na Ust 3.
JB

[Chemik]

JB jesteś wielki jak tylko "ogarnę się" po przeprowadzce, wprowadzę niezbędne zmiany w wykazie.

[JB]

AvM cytował artykuły o budownictwie kutrów rybackich opublikowane w "Budownictwie Okrętowym". O Stoczni Rybackiej w Darłowie pisano tam tak:

...Stocznia Rybacka w Darlowie
Od roku 1946 do 1948, tzn. do czasu likwidacji stoczni, wybudowano tu 13 kadłub6w kutrów typu KD-152. Jednostki te wykończono w Stoczni Rybackiej w Gdyni w latach 1947-1949...

Ta informacja nie jest do końca prawdziwa. Po zamknięciu stoczni w Darłowie (1 marca 1948 r.) część kutrów skierowano do wykończenia do Stoczni Rybackiej w Ustce, W dokumencie, z 20 września 1948 roku, podano że w październiku i listopadzie t.r. stocznia ma wykończyć 8 kutrów rozpoczętych w Darłowie.
JB
PS. Ten dokument to list przedsiębiorstwa Stocznie Rybackie Spólka z o. o. do Departamentu Rybołóstwa Morskiego Ministerstwa Żeglugi. Jest adnotacja o kopii skierowanej do: Stocznia Rybacka w Ustce, 2242/404, w miejscu.

[JB]

Byłt 2 kutry typu MIR 20a o oznaczeniu Koł 25 (oczywiście w różnych okresach).

To ciekawe bo ja znalazłem dwa o oznaczeniu Kol 26 pozycja 12 i 53 w nowym wykazie który zaraz znajdzie się na forum natomiast Koł 25 tylko jeden pozycja 36

Gdy oznaki rybackie przechodzą z jednego kutra na inny to powstaje zamieszanie, nawet w rejestrach PRS. Np. jeśli MIR 20a/18/402 (Nr 37 ze spisu) miał oznakę Koł 27 od poczatku do 1957 roku, to skąd się wzięła taka oznaka dla kutra MIR 20a/50/402 (Nr 33), jeśli w roczniku PRS 1957 jest napisane: Koł 2 (ex Koł 27).
Wydaje mi się także, że nie było oznaki Koł 26 dla przedwojennego kutra (MIR 35 FILIP), natomiast taką oznakę nosiła, oprócz kutra typu MIR 20a, jednostka typu JO-2 (58/402 z 1948 roku). Dokumenty natomiast potwierdzają, że istniały dwa kutry typu MIR 20a z oznaką Koł 25. Pierwszy to KS-150/12/401 (późniejszy Wła 64), drugi (o Nr. rej. PRS - 410289), który zmienił oznakę (ex Świ 55) w październiku 1950 roku.
JB

[Chemik]

Świetnie że o tym piszesz bo jestem w trakcie aktualizacji listy kutrów, więc "od ręki" uwzględnię twoje uwagi... a czy mógłbyś przyjrzeć się kutrom przedwojennym? W ich przypadku cenna jest każda uwaga.

Także Marka prosiłbym o pomoc w uporządkowaniu losów MIR-ów 20 przedwojennej budowy

EDIT

Wydaje mi się także, że nie było oznaki Koł 26 dla przedwojennego kutra (MIR 35 FILIP), natomiast taką oznakę nosiła, oprócz kutra typu MIR 20a, jednostka typu JO-2 (58/402 z 1948 roku).

Oznaczenie Koł 26 dla FILIP-a (MIR 36) podałem za "Księgą Statków Polskich" tom 4 str. 91. W/g autorów miał nosić to oznaczenie w 1947 roku, zdaje się że jakoś na początku 1948(?), zmieniono/zweryfikowano oznaczenia rybackie. Więc kuter typu JO-2 mógł je otrzymać po FILIP-ie. Co też jest uwzględnione w wykazie bo FILIP zmienił w 1948 oznakę z Koł 26 na Dar 26.

[JB]

Pismo MUR Darłowo (z 6 lutego 1948 r.) mówi o przerejetrowaniu kutra Ust 26 na Dar 26. Nie ma mowy o Koł 26,
JB

[Chemik]

Pismo MUR Darłowo ( z 6 lutego 1948 r.) mówi o przerejestrowaniu kutra Ust 26 na Dar 26. Nie ma mowy o Koł 26

Wiec w takim razie rodzi się pytanie jakie oznaczenie otrzymał po rewindykacji FILIP?
Tak sobie coś skojarzyłem z wcześniejszych postów, dotyczy niewiadomej a):

GDY 113 to przedwojenny kuter typu MIR-20 zbudowany w 1938 r. W 1949 r. zarejestrowany jako WŁA 23 (MCH/Józef Czapp).
PRS podaje dla niego numer 36, ale jest to najprawdopodobniej zła informacja, gdyż skądinąd wiadomo, że numer 36 miał kuter GDY 83 (FILIP) tego typu, zbudowany w tym samym roku dla Pawła Krügera.

Wiec może jednak FILIP to Gdy 113?

Coś mi się wydaje że losy MIR-ów podawane w "KSP" t. 4 mają wiele luk i przeinaczeń, ale może poczekajmy, aż Marek się wypowie na ten temat, w końcu jest współautorem czwartego tomu "KSP".

Tak czy siak, jest kolejny dowód na to, że kutry przedwojenne trzeba zweryfikować.

[JB]

Pierwsza informacja, którą znalazłem dla kutra FILIP, to pochodzący z 1 kwietnia 1947 roku spis rewindykowanych kutrów. Pozycja 29. to Gdy 83 (Nr. polski z 1939 r.); Got 1, Taucherboot 2 - Thora (Nr. niemiecki); Koł ... (Nr. obecny); 15,22 m (długość); Deutz 100 KM (motor); Felisiak (obecny użytkownik). Czyli rzeczywiście miał być zarejestrowany w Kołobrzegu, ale jeśli, to na pewno nie pod numerem 26 (bo np. numer 22 to najwyższy numer kołobrzeskiego kutra w grudniu 1948 roku), przypuszczam że go w Kołobrzegu w ogóle go nie zarejestrowano. W spisie z grudnia 1947 roku występuje jako Ust 26 (użytkownik Edward Sowiński), a wykazie z listopada 1948 r. jako Dar 26 (użytkownik Wiktor Malczewski).
Według mnie to pierwsza oznaka po wojnie to Gdy 83, a później Ust 26.
JB

[Marek T]

Uporządkowanie przedwojennych kutrów typu MIR-20 zabiera trochę czasu, więc na razie podaję to, co mam na FILIPA.

1938: zbudowany jako MIR 36 / GDY 83 (FILIP).
03.1945: znalazł się w Kilonii.
12.1946: powrócił do Gdyni.
1947: GDY 83, użytkownikiem był Szczepan Felisiak.
03.1947: zarejestrowany jako KOŁ 26, ale w pół roku później odebrany Felisiakowi za odmowę osiedlenia się w Kołobrzegu.
Po wrześniu 1947 rejestrowany jako (kolejno?) DAR 26, UST 11, UST 29 ("Jesiotr"?).
03.1952: wyrzucony na brzeg w rejonie Władysławowa, ściągnięty.
04.1953: zarejestrowany jako WŁA 95 ("Gryf").
8.12.1961: zatonął na wysokości Chłapowa wskutek przecieku.

[Chemik]

03.1947: zarejestrowany jako KOŁ 26, ale w pół roku później odebrany Felisiakowi za odmowę osiedlenia się w Kołobrzegu.
Po wrześniu 1947 rejestrowany jako (kolejno?) DAR 26, UST 11, UST 29 ("Jesiotr"?).

Chyba jednak zarejestrowany w Kołobrzegu, może wykonawcy spisu cytowanego przez JB, jeszcze nie znali numeru?

Marku, a czy dałoby radę w tych wykazikach uwzględnić powojenny, radiowy sygnał wywoławczy i numer PRS-u?

EDIT:
Tak wygląda Filip na tą chwilę:
12) Filip Gdy 83 (MIR 36) (SOFJ; St. Rybacka w Gdyni, typ MIR-20a, 29.VIII.1938; 22,5 BRT, 8,5 NRT, ? ton; 15,22×4,91×? m; silnik Deutz, 100 KM, pomocnicze ożaglowanie ok. 43 m kw.; ? węzłów) (Paweł Krüger) --> X.1939 niem. Filip(?) Got 83 (czy może Got 1?) (Paweł Krüger)(?) --> 15.III.1941 niem. poławiacz torped Got 83 (Kriegsmarine) --> niem. Taucherboot 2 --> niem. Thora --> po V.1945? niem. L 2250 --> 21.XII.1946 Gdy 83 (Szczepan Felisiak) --> III.1947 Koł 26 (Szczepan Felisiak) --> --> po IX.1947 Ust 26 (Edward Sowiński) --> przed XI.1948 Dar 26 (Wiktor Malczewski) --> po XI.1948 Ust 11 --> przed 1952 Jesiotr(?) Ust 29 --> III.1952 wyrzucony na brzeg koło Władysławowa, ściągnięty --> IV. 1953 Wła 95 (Gryf) --> † 8.XII.1961 w wyniku przecieku, zatonął na wysokości Chłapowa

Moje wątpliwości budzi niemieckie oznaczenie rybackie Got 1, które podaje KSP t. 4 str. 91, ponieważ Groener podaje iż zarekwirowano w III.41 kuter Got 83 należący do P. Krügera; ciekawe też jest to, iż W. Blady opisujący tragiczne wydarzenia w rybołówstwie nie wspomina ani o wyrzuceniu na brzeg w 1952, ani o zatonięciu w 1961