Wymiary okrętów spod Abukiru
: 2008-01-02, 19:07
Zniesmaczony bzdurami na ten temat („długość kila” itp.), zamieszczonymi w nowej Miniaturze Morskiej omawiającej bitwę pod Abukirem z 1/2 sierpnia 1798 r., postanowiłem podać rzeczywiste dane okrętów uczestniczących w owym słynnym starciu, wyłącznie w celach informacyjnych, tylko dla zainteresowanych.
Aby ułatwić percepcję i uprościć zapis, sporządziłem szkice metod zdejmowania poszczególnych wymiarów przez Anglików (indeks a) i Francuzów (indeks f).
Mogły się tu zakraść drobne niedokładności wynikające głównie z faktu, że autorom francuskim bardzo się mylą niektóre parametry, zwłaszcza długość, i to nawet takim znawcom jak Demerliac, Boudriot czy Roche.
Na planach konstrukcyjnych i w opisach słownych okrętów żaglowych marynarki Francji występuje wiele długości – podstawową jest długość między pionami wykreślonymi NA ZEWNĄTRZ stew, na wysokości dolnych parapetów furt dolnego pokładu (u mnie Lf). Jednak pomiarów dokonywano też na wysokości dolnego pokładu działowego oraz na wysokości linii wodnej, a zdejmowano długość również WEWNĄTRZ stew, na tych samych kilku wysokościach i to jeszcze w dwóch odmianach – od wewnętrznych i od zewnętrzych krawędzi rowków na deski poszycia, czyli w istocie bez grubości poszycia oraz z jej wliczeniem. Przykłady (nie wyczerpujące wszystkich rzeczywiście stosowanych wariantów) oznaczyłem jako L1 do L5. We francuskich książkach, innych opracowaniach i na stronach internetowych twierdzi się najczęściej, że podane w tekście wartości dotyczą długości opisywanej przeze mnie jako Lf, ale oryginalne plany często temu przeczą!
Szerokość mierzona metodą angielską, czyli z poszyciem (Ba), nie była ściśle prawdziwą szerokością w tym miejscu. Leżały tu wzmocnione pasy poszycia, „potomkowie” dawnych mocnic burtowych. Zamiast ich rzeczywistej grubości brano grubość zwykłych klepek z części dennej.
TONAŻ mierzony przez Brytyjczyków to umownie wyliczona objętość kadłuba (wzorami dość złożonymi, w każdym razie znacznie bardziej skomplikowanymi niż ich uproszczone wersje podawane na FOW), umownie przeliczona ze stóp sześciennych na fikcyjne tony. Podstawą wyliczenia jest nie istniejąca w rzeczywistości, tzw. „długość stępki do tonażu” (w tym zestawieniu Lst), powstająca także w wyniku obliczeń, w których prawdziwa długość kilu (w tym zestawieniu Lk) W OGÓLE NIE JEST BRANA POD UWAGĘ.
NOŚNOŚĆ (ładowność) to rzeczywisty ciężar całego wyposażenia, uzbrojenia, zapasów i ludzi, przy którym okręt zanurzał się dokładnie do wodnicy ładunkowej.
WYPORNOŚĆ to rzeczywisty ciężar całego okrętu, jego wyposażenia itd., przy zanurzeniu do wodnicy ładunkowej.
WYPORNOŚĆ KADŁUBA to rzeczywisty ciężar okrętu zaraz po zwodowaniu, kiedy zanurzał się do wodnicy bezładunkowej.
Ponieważ Francuzi podawali swoje masy w starych tonach francuskich po 978,8 kg, a Anglicy we własnych tonach dużych po 1016 kg, zastosowałem podwójny zapis: tam gdzie mowa o mierze francuskiej, piszę „tony”, tam gdzie chodzi o masy (ciężary) angielskie, piszę „Tony”. Zwracam uwagę, że żadna z danych nie odnosi się do naszych ton metrycznych po 1000 kg.
Krzysztof Gerlach
Aby ułatwić percepcję i uprościć zapis, sporządziłem szkice metod zdejmowania poszczególnych wymiarów przez Anglików (indeks a) i Francuzów (indeks f).
Mogły się tu zakraść drobne niedokładności wynikające głównie z faktu, że autorom francuskim bardzo się mylą niektóre parametry, zwłaszcza długość, i to nawet takim znawcom jak Demerliac, Boudriot czy Roche.
Na planach konstrukcyjnych i w opisach słownych okrętów żaglowych marynarki Francji występuje wiele długości – podstawową jest długość między pionami wykreślonymi NA ZEWNĄTRZ stew, na wysokości dolnych parapetów furt dolnego pokładu (u mnie Lf). Jednak pomiarów dokonywano też na wysokości dolnego pokładu działowego oraz na wysokości linii wodnej, a zdejmowano długość również WEWNĄTRZ stew, na tych samych kilku wysokościach i to jeszcze w dwóch odmianach – od wewnętrznych i od zewnętrzych krawędzi rowków na deski poszycia, czyli w istocie bez grubości poszycia oraz z jej wliczeniem. Przykłady (nie wyczerpujące wszystkich rzeczywiście stosowanych wariantów) oznaczyłem jako L1 do L5. We francuskich książkach, innych opracowaniach i na stronach internetowych twierdzi się najczęściej, że podane w tekście wartości dotyczą długości opisywanej przeze mnie jako Lf, ale oryginalne plany często temu przeczą!
Szerokość mierzona metodą angielską, czyli z poszyciem (Ba), nie była ściśle prawdziwą szerokością w tym miejscu. Leżały tu wzmocnione pasy poszycia, „potomkowie” dawnych mocnic burtowych. Zamiast ich rzeczywistej grubości brano grubość zwykłych klepek z części dennej.
TONAŻ mierzony przez Brytyjczyków to umownie wyliczona objętość kadłuba (wzorami dość złożonymi, w każdym razie znacznie bardziej skomplikowanymi niż ich uproszczone wersje podawane na FOW), umownie przeliczona ze stóp sześciennych na fikcyjne tony. Podstawą wyliczenia jest nie istniejąca w rzeczywistości, tzw. „długość stępki do tonażu” (w tym zestawieniu Lst), powstająca także w wyniku obliczeń, w których prawdziwa długość kilu (w tym zestawieniu Lk) W OGÓLE NIE JEST BRANA POD UWAGĘ.
NOŚNOŚĆ (ładowność) to rzeczywisty ciężar całego wyposażenia, uzbrojenia, zapasów i ludzi, przy którym okręt zanurzał się dokładnie do wodnicy ładunkowej.
WYPORNOŚĆ to rzeczywisty ciężar całego okrętu, jego wyposażenia itd., przy zanurzeniu do wodnicy ładunkowej.
WYPORNOŚĆ KADŁUBA to rzeczywisty ciężar okrętu zaraz po zwodowaniu, kiedy zanurzał się do wodnicy bezładunkowej.
Ponieważ Francuzi podawali swoje masy w starych tonach francuskich po 978,8 kg, a Anglicy we własnych tonach dużych po 1016 kg, zastosowałem podwójny zapis: tam gdzie mowa o mierze francuskiej, piszę „tony”, tam gdzie chodzi o masy (ciężary) angielskie, piszę „Tony”. Zwracam uwagę, że żadna z danych nie odnosi się do naszych ton metrycznych po 1000 kg.
Krzysztof Gerlach
długość ze stewami na wysokości dolnych parapetów furt dolnego pokładu, nie tylko ją bardzo dokładnie słownie definiuje, ale i uważa za absolutnie JEDYNĄ ważną dla francuskiego okrętu z XVIII wieku! Bardzo często we francuskich pracach była (i jest) ona nazywana „długością absolutną”.