Flota Prus Książęcych i Brandenburgii (1525-1657)
: 2009-01-06, 20:22
Data skrajna 1657 jest przyjęta, ponieważ po tym roku Prusy Książęce przestały być lennikiem Korony.
Pruskimi należy nazwać cztero okręty wystawione w 1626 r. przez Jerzego Wilhelma, z przeznaczeniem jako kontyngent do floty Rzeczpospolitej. Były to statki wynajęte lub zakupione w Gdańsku, wiosną 1626 r. - prawdopodobnie fluity (czasem określane jako małe galeony?). Nie zdążono ich wyzbroić, i zostały niedługo potem zagarnięte przez Szwedów:
A1) “Welcome” (Powitanie)
▪ wiosna 1626 - statek (angielski?) wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 150 łasztów (465 m³, 310 T), “F.B.” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 18 dział (razem 168 f.)
▪ załoga: “F.B.” 46 marynarzy, 50 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Förgyllda Bönan” (Pozłacana Fasola), również “Bönan”
▪ 1639 - przekształcony w okręt transportowy
▪ 1648 - zatonął
A2) “Valentin” (Walenty)
▪ wiosna 1626 - statek wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 150 łasztów (465 m³, 310 T), “Meerman” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 18 dział (razem 168 f.)
▪ załoga: “Meerman” 35 marynarzy, 35 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Meerman” (Wodnik), również “Danziger Meerman”, “Watterman”
▪ 1639 - przekształcony w okręt transportowy
▪ 1644 - brander
▪ dalsze losy nieznane
A3) “der Hoffnung” (Nadzieja)
▪ wiosna 1626 - statek wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 120 łasztów (370 m³, 250 T), “S.H.” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 18 dział (razem 148 f.)
▪ załoga: “S.H.” 46 marynarzy, 60 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Svarta Hunden” (Czarny Pies)
▪ VI-IX 1629 - wziął udział w blokadzie Wismaru
▪ 1632 lub 1633 - prawdopodobnie sprzedany
A4) “Kameel” (Wielbłąd)
▪ wiosna 1626 - statek (holenderski?) wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 150 łasztów (465 m³, 310 T), “Delfinen” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 12 dział (razem 132 f.)
▪ załoga: “Delfinen” 46 marynarzy, 50 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Delfinen” (Delfin), również “Danziger Delfin”, “Dolfin”
▪ 1639 - przekształcony w okręt transportowy
▪ dalsze losy nieznane
***
Znane mi okręty brandenburskie dla okresu 1618-1657:
B1) jacht (bez nazwy) określany jako Kurfürstliche Leib- und Lustyacht - 'osobisty i rozrywkowy jacht księcia elektora'
▪ 1652 zbudowany lub zakupiony w Amsterdamie
▪ 10 dział
▪ 1678 ostatnia wzmianka
B2) fregata "Clevischer Lindenbaum" (Drzewo Lipowe z Cleve)
▪ szwedzki „Förgyllde Lejonet” (Pozłacany Lew), prawdopodobnie zbudowany ok. 1654 w Sztokholmie
▪ 1655 wyrzucony na mieliznę
▪ 1656 zdjęty przez Brandenburczyków i odbudowany
▪ wg Gletego 100-150 T
▪ 10 dział
▪ 1661 sprzedany
B3) fluita "Kurfürst von Brandenburg" (Elektor Brandenburski)
▪ 1657 zakupiony w Królewcu
▪ wymiary: 113'×24'6" Zaandamse voet - nie wiem jaka była jej wartość; Zaandam leży obok Amsterdamu, a w stopach amsterdamskich byłoby to 34.5×7.5 m, była to więc pewnie jednostka ok. 250-300-tonowa
▪ 7 dział
▪ 1662 sprzedany w Kadyksie (Hiszpania)
Pruskimi należy nazwać cztero okręty wystawione w 1626 r. przez Jerzego Wilhelma, z przeznaczeniem jako kontyngent do floty Rzeczpospolitej. Były to statki wynajęte lub zakupione w Gdańsku, wiosną 1626 r. - prawdopodobnie fluity (czasem określane jako małe galeony?). Nie zdążono ich wyzbroić, i zostały niedługo potem zagarnięte przez Szwedów:
A1) “Welcome” (Powitanie)
▪ wiosna 1626 - statek (angielski?) wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 150 łasztów (465 m³, 310 T), “F.B.” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 18 dział (razem 168 f.)
▪ załoga: “F.B.” 46 marynarzy, 50 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Förgyllda Bönan” (Pozłacana Fasola), również “Bönan”
▪ 1639 - przekształcony w okręt transportowy
▪ 1648 - zatonął
A2) “Valentin” (Walenty)
▪ wiosna 1626 - statek wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 150 łasztów (465 m³, 310 T), “Meerman” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 18 dział (razem 168 f.)
▪ załoga: “Meerman” 35 marynarzy, 35 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Meerman” (Wodnik), również “Danziger Meerman”, “Watterman”
▪ 1639 - przekształcony w okręt transportowy
▪ 1644 - brander
▪ dalsze losy nieznane
A3) “der Hoffnung” (Nadzieja)
▪ wiosna 1626 - statek wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 120 łasztów (370 m³, 250 T), “S.H.” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 18 dział (razem 148 f.)
▪ załoga: “S.H.” 46 marynarzy, 60 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Svarta Hunden” (Czarny Pies)
▪ VI-IX 1629 - wziął udział w blokadzie Wismaru
▪ 1632 lub 1633 - prawdopodobnie sprzedany
A4) “Kameel” (Wielbłąd)
▪ wiosna 1626 - statek (holenderski?) wynajęty w Gdańsku przez Jerzego Wilhelma, księcia pruskiego
▪ pojemność: 150 łasztów (465 m³, 310 T), “Delfinen” 400 T
▪ uzbrojenie: 1631: 12 dział (razem 132 f.)
▪ załoga: “Delfinen” 46 marynarzy, 50 żołnierzy
▪ VII 1626 - zdobyty przez Szwedów w Piławie, wcielony jako “Delfinen” (Delfin), również “Danziger Delfin”, “Dolfin”
▪ 1639 - przekształcony w okręt transportowy
▪ dalsze losy nieznane
***
Znane mi okręty brandenburskie dla okresu 1618-1657:
B1) jacht (bez nazwy) określany jako Kurfürstliche Leib- und Lustyacht - 'osobisty i rozrywkowy jacht księcia elektora'
▪ 1652 zbudowany lub zakupiony w Amsterdamie
▪ 10 dział
▪ 1678 ostatnia wzmianka
B2) fregata "Clevischer Lindenbaum" (Drzewo Lipowe z Cleve)
▪ szwedzki „Förgyllde Lejonet” (Pozłacany Lew), prawdopodobnie zbudowany ok. 1654 w Sztokholmie
▪ 1655 wyrzucony na mieliznę
▪ 1656 zdjęty przez Brandenburczyków i odbudowany
▪ wg Gletego 100-150 T
▪ 10 dział
▪ 1661 sprzedany
B3) fluita "Kurfürst von Brandenburg" (Elektor Brandenburski)
▪ 1657 zakupiony w Królewcu
▪ wymiary: 113'×24'6" Zaandamse voet - nie wiem jaka była jej wartość; Zaandam leży obok Amsterdamu, a w stopach amsterdamskich byłoby to 34.5×7.5 m, była to więc pewnie jednostka ok. 250-300-tonowa
▪ 7 dział
▪ 1662 sprzedany w Kadyksie (Hiszpania)
Czyżby nabyty w gdańsku statek... angielski właśnie?