Kutry projektu B-368
: 2011-06-23, 08:22
Kutry projektu B-368
Towarzystwo dla Połowów Morskich i Handlu Zagranicznego „Arka” sp. z o. o. (powstało 25 czerwca 1946 roku) zamówiło – we wrześniu 1946 r. – w stoczni Nr 1 (Stocznia Gdańska) 10 stalowych kutrów, które były określane w dokumentach jako typ Meyerform 17 m (później typ B-368).
Budowa trwała stosunkowo długo, pierwsza jednostka została ukończona w grudniu 1947 roku (zarejestrowano ją w MUR Gdynia 2 lutego 1948 r.). Nazwana została ARKA 1, przy rejestracji otrzymała oznakę rybacką Gdy 60, pozostałe zostały nazwane ARKA 2 – ARKA 10. Sześć kutrów zostało wyposażonych w radiostacje, napędzane były silnikami firmy Vølund (6 sztuk) lub Skandia (4). Poniżej dane jednego z kutrów:
Oznaka rybacka: GDY 19
Nazwa: ARKA 2
Budowa: 1948 r., Stocznia Gdańska
Numer karty rejestracyjnej: 13
Wejście do eksploatacji: 23 kwietnia 1948 r.
Długość – 17,38 m, długość na linii wodnej – 15,00 m, szerokość całkowita – 5,00 m, szerokość na linii wodnej – 4,86 m, zanurzenie – 1,85 m (minimalne), 2,2 m (maksymalne), wysokość boczna – 2,30 m
Napęd: silnik Vølund o mocy 90/110 KM
Prędkość: 8,5 w
Pojemność: 36,06 BRT, 11,15 NRT
Nośność: 10 t
Radiostacja (sygnał wywoławczy – SOCG)
Uwagi: Wymiana silnika w grudniu 1949 r.
Kutry były udane, w spisach Polskiego Rejestru Statków z 1997 roku (akurat ten rocznik mam pod ręką) można jeszcze znaleźć (po 50 latach!) jednostki o numerach budowy S-2 (dawna ARKA 2), S-3 (d. ARKA 1), S-6 (d. ARKA 5) i S-9 (d. ARKA 8).
Stocznia Gdańska zbudowała jeszcze trzy jednostki (wersja B-368/N6), które otrzymały nazwy: ARKA 40, ARKA 108 i ARKA 109, pierwszy otrzymał silnik Kromhaut, dwa następne silniki June-Munktell. W 1997 w spisach PRS można znaleźć kutry o numerach budowy S-16 (d. ARKA 40) i S-17 (d. ARKA 109).
W dokumentach z lat 50. (karty rejestracyjne kutrów „Arki”) jako miejsce budowy tych kutrów podano Stocznię Rybacką w Gdyni, być może instalowano tam silniki i wyposażenie.
Oznaka rybacka: Gdy 153
Nazwa: ARKA 108
Budowa: 1950 r., Stocznia Rybacka Gdynia
Numer karty rejestracyjnej: 1907
Długość – 17,38 m, długość na linii wodnej – 15,00 m, szerokość całkowita – 5,00 m, szerokość na linii wodnej – 4,86 m, zanurzenie – 1,85 m (minimalne), 2,2 m (maksymalne), wysokość boczna – 2,30 m
Napęd: silnik żarowo-palny June-Munktell firmy Bolinder-Munktell o mocy 100 KM
Prędkość: 8,5 w
Pojemność: 11,15 NRT
Nośność: 10 t
Następnie budowę kutrów tego typu przejęła Stocznia Północna w Gdańsku, która zbudowała wersję B-368/III w liczbie 26 sztuk. Numery budowy podał AvM, pierwsza seria miała numery od S-125/1 do S-146/21. Jednostki o numerach budowy S-125 -- S-134 zostały całkowicie wybudowane w Stoczni Północnej (nazwano je odpowiednio: ARKA 105, 106, 101-104, 110, 112, 111, 107), 9 spośród nich otrzymało silniki Vølund, jeden – Callesen.
W 1997 roku w rejestrach można znaleźć jeszcze kutry o numerach budowy: S-128 (d. ARKA 102), S-130 (d. ARKA 104) i S-131 (d. ARKA 110).
Oznaka rybacka: Dar 46
Nazwa: ARKA 107
Budowa: 1950 r., Stocznia Rybacka Gdynia
Numer karty rejestracyjnej: 229 (MUR Darłowo)
Wejście do eksploatacji: 28 kwietnia 1950 r.
Długość – 17,38 m, długość rejestrowa – 16,01 m, szerokość całkowita – 5,03 m, zanurzenie – 2,2 m (maksymalne), wysokość boczna – 2,22 m
Napęd: silnik semi-diesel Vølund o mocy 110 KM
Prędkość: 8,5 w
Pojemność: 36,06 BRT, 11,15 NRT
Nośność: 12 t
Pozostałych jedenaście jednostek, po wybudowaniu kadłubów w Gdańsku, przekazano do Stoczni Rybackiej w Gdyni, gdzie wstawiono silniki i zainstalowano wyposażenie. 7 kutrów otrzymało silniki Kromhaut, a 4 – Vølund. Otrzymały nowe numery budowy od B-368/5 do B-368/15. Numeracja sugeruje, że w Gdyni kończono budowę nie 11 kutrów, a 15 (patrz uwaga powyżej). 11 Kutrów ukończonych w Gdyni otrzymało nazwy ARKA 119 – ARKA 129. W roku 1997 w spisach PRS widnieją jeszcze kutry o numerach budowy:
B-368/8 [S-136/12] – Gdy 9 ex ARKA 121 - Gdy 154;
B-368/10 [S-142/18] – Łeb 65 ex ARKA 124 - Gdy 59;
B-368/11 [S-135/11] – Hel 95 ex ARKA 125 - Gdy 53;
B-368/12 [S-141/17] – Hel 98 ex ARKA 126 - Gdy 62;
B-368/13 [S-139/15] - Jas 51 ex ARKA 123 - Gdy 58;
B-368/14 [S-138/14] – Ust 110 ex ARKA 128 - Gdy 48.
Jak dotychczas wszystko zgadza się ze spisem podanym przez AvM. Sprzeczności między dokumentami pojawiają się dla jednostek drugiej serii wersji B-368/III. Było ich 5, numery budowy (wg AvM): S-157/22, S-158/23, S-159/24, S-160/25 i S-162/26. Otrzymały one następujące nazwy i oznaki rybackie (w nawiasach kwadratowych numery budowy przyporządkowane na podstawie rejestrów PRS):
ARKA 113 – Gdy 162 [S-159];
ARKA 114 – Gdy 16 [S-160];
ARKA 115 – Gdy 28 [S-161];
ARKA 116 – Gdy 34 [S-162];
ARKA 117 – Gdy 57 [S-162];
Pojawia się numer (S-161), którego nie ma w wykazie AvM, za to 2 razy występuje S-162 (ale nie ma S-157 i S-158). Proszę zauważyć, że w spisie AvM także pojawia się dwa razy numer budowy S-162, za drugim razem dla kutra wersji B-368/II (S-162/2).
Według AvM zbudowano w Stoczni Północnej dodatkowo 8 kutrów wersji B-368/II o numerach budowy: S-156/1 (dla użytkownika prywatnego o nazwisku Miodyński) oraz dla PPiUR „Arka”: od S-162/2 do S-168/8.
W dokumentach, które widziałem, znalazłem tylko dwie oznaki rybackie: Gda 19 (użytkownik Zygmunt Medyński i spółka) i ARKA 118 – Gdy 22 (w dokumencie z 1951 r. podana jest, jako miejsce budowy, Stocznia Rybacka w Gdyni). Może to kutry o numerach budowy S-156/1 i S-162/2, ale niekoniecznie.
Miciński i Kolicki twierdzą, że Gda 19 został przejęty przez PRO i przerobiony na pomocniczy kuter nurkowy BÓBR (u AvM wystepuje jako wersja B-368R, bez numeru budowy).
Według mnie pozostałe jednostki, o numerach budowy: S-163—S-168, albo nie zostały ukończone, albo zostały sprzedane zagranicę, albo przekazane do ukończenia do Stoczni Szczecińskiej, która rozpoczęła budowę kutrów tego typu pod oznaczeniem KS-17.
Z dokumentów z roku 1951 wynika, że pływało 41 kutrów tego typu, taka samą liczbę podaje też tajny spis polskich jednostek pływających z 1956 roku oraz opracowanie Micińskiego i Kolickiego.
JB
Towarzystwo dla Połowów Morskich i Handlu Zagranicznego „Arka” sp. z o. o. (powstało 25 czerwca 1946 roku) zamówiło – we wrześniu 1946 r. – w stoczni Nr 1 (Stocznia Gdańska) 10 stalowych kutrów, które były określane w dokumentach jako typ Meyerform 17 m (później typ B-368).
Budowa trwała stosunkowo długo, pierwsza jednostka została ukończona w grudniu 1947 roku (zarejestrowano ją w MUR Gdynia 2 lutego 1948 r.). Nazwana została ARKA 1, przy rejestracji otrzymała oznakę rybacką Gdy 60, pozostałe zostały nazwane ARKA 2 – ARKA 10. Sześć kutrów zostało wyposażonych w radiostacje, napędzane były silnikami firmy Vølund (6 sztuk) lub Skandia (4). Poniżej dane jednego z kutrów:
Oznaka rybacka: GDY 19
Nazwa: ARKA 2
Budowa: 1948 r., Stocznia Gdańska
Numer karty rejestracyjnej: 13
Wejście do eksploatacji: 23 kwietnia 1948 r.
Długość – 17,38 m, długość na linii wodnej – 15,00 m, szerokość całkowita – 5,00 m, szerokość na linii wodnej – 4,86 m, zanurzenie – 1,85 m (minimalne), 2,2 m (maksymalne), wysokość boczna – 2,30 m
Napęd: silnik Vølund o mocy 90/110 KM
Prędkość: 8,5 w
Pojemność: 36,06 BRT, 11,15 NRT
Nośność: 10 t
Radiostacja (sygnał wywoławczy – SOCG)
Uwagi: Wymiana silnika w grudniu 1949 r.
Kutry były udane, w spisach Polskiego Rejestru Statków z 1997 roku (akurat ten rocznik mam pod ręką) można jeszcze znaleźć (po 50 latach!) jednostki o numerach budowy S-2 (dawna ARKA 2), S-3 (d. ARKA 1), S-6 (d. ARKA 5) i S-9 (d. ARKA 8).
Stocznia Gdańska zbudowała jeszcze trzy jednostki (wersja B-368/N6), które otrzymały nazwy: ARKA 40, ARKA 108 i ARKA 109, pierwszy otrzymał silnik Kromhaut, dwa następne silniki June-Munktell. W 1997 w spisach PRS można znaleźć kutry o numerach budowy S-16 (d. ARKA 40) i S-17 (d. ARKA 109).
W dokumentach z lat 50. (karty rejestracyjne kutrów „Arki”) jako miejsce budowy tych kutrów podano Stocznię Rybacką w Gdyni, być może instalowano tam silniki i wyposażenie.
Oznaka rybacka: Gdy 153
Nazwa: ARKA 108
Budowa: 1950 r., Stocznia Rybacka Gdynia
Numer karty rejestracyjnej: 1907
Długość – 17,38 m, długość na linii wodnej – 15,00 m, szerokość całkowita – 5,00 m, szerokość na linii wodnej – 4,86 m, zanurzenie – 1,85 m (minimalne), 2,2 m (maksymalne), wysokość boczna – 2,30 m
Napęd: silnik żarowo-palny June-Munktell firmy Bolinder-Munktell o mocy 100 KM
Prędkość: 8,5 w
Pojemność: 11,15 NRT
Nośność: 10 t
Następnie budowę kutrów tego typu przejęła Stocznia Północna w Gdańsku, która zbudowała wersję B-368/III w liczbie 26 sztuk. Numery budowy podał AvM, pierwsza seria miała numery od S-125/1 do S-146/21. Jednostki o numerach budowy S-125 -- S-134 zostały całkowicie wybudowane w Stoczni Północnej (nazwano je odpowiednio: ARKA 105, 106, 101-104, 110, 112, 111, 107), 9 spośród nich otrzymało silniki Vølund, jeden – Callesen.
W 1997 roku w rejestrach można znaleźć jeszcze kutry o numerach budowy: S-128 (d. ARKA 102), S-130 (d. ARKA 104) i S-131 (d. ARKA 110).
Oznaka rybacka: Dar 46
Nazwa: ARKA 107
Budowa: 1950 r., Stocznia Rybacka Gdynia
Numer karty rejestracyjnej: 229 (MUR Darłowo)
Wejście do eksploatacji: 28 kwietnia 1950 r.
Długość – 17,38 m, długość rejestrowa – 16,01 m, szerokość całkowita – 5,03 m, zanurzenie – 2,2 m (maksymalne), wysokość boczna – 2,22 m
Napęd: silnik semi-diesel Vølund o mocy 110 KM
Prędkość: 8,5 w
Pojemność: 36,06 BRT, 11,15 NRT
Nośność: 12 t
Pozostałych jedenaście jednostek, po wybudowaniu kadłubów w Gdańsku, przekazano do Stoczni Rybackiej w Gdyni, gdzie wstawiono silniki i zainstalowano wyposażenie. 7 kutrów otrzymało silniki Kromhaut, a 4 – Vølund. Otrzymały nowe numery budowy od B-368/5 do B-368/15. Numeracja sugeruje, że w Gdyni kończono budowę nie 11 kutrów, a 15 (patrz uwaga powyżej). 11 Kutrów ukończonych w Gdyni otrzymało nazwy ARKA 119 – ARKA 129. W roku 1997 w spisach PRS widnieją jeszcze kutry o numerach budowy:
B-368/8 [S-136/12] – Gdy 9 ex ARKA 121 - Gdy 154;
B-368/10 [S-142/18] – Łeb 65 ex ARKA 124 - Gdy 59;
B-368/11 [S-135/11] – Hel 95 ex ARKA 125 - Gdy 53;
B-368/12 [S-141/17] – Hel 98 ex ARKA 126 - Gdy 62;
B-368/13 [S-139/15] - Jas 51 ex ARKA 123 - Gdy 58;
B-368/14 [S-138/14] – Ust 110 ex ARKA 128 - Gdy 48.
Jak dotychczas wszystko zgadza się ze spisem podanym przez AvM. Sprzeczności między dokumentami pojawiają się dla jednostek drugiej serii wersji B-368/III. Było ich 5, numery budowy (wg AvM): S-157/22, S-158/23, S-159/24, S-160/25 i S-162/26. Otrzymały one następujące nazwy i oznaki rybackie (w nawiasach kwadratowych numery budowy przyporządkowane na podstawie rejestrów PRS):
ARKA 113 – Gdy 162 [S-159];
ARKA 114 – Gdy 16 [S-160];
ARKA 115 – Gdy 28 [S-161];
ARKA 116 – Gdy 34 [S-162];
ARKA 117 – Gdy 57 [S-162];
Pojawia się numer (S-161), którego nie ma w wykazie AvM, za to 2 razy występuje S-162 (ale nie ma S-157 i S-158). Proszę zauważyć, że w spisie AvM także pojawia się dwa razy numer budowy S-162, za drugim razem dla kutra wersji B-368/II (S-162/2).
Według AvM zbudowano w Stoczni Północnej dodatkowo 8 kutrów wersji B-368/II o numerach budowy: S-156/1 (dla użytkownika prywatnego o nazwisku Miodyński) oraz dla PPiUR „Arka”: od S-162/2 do S-168/8.
W dokumentach, które widziałem, znalazłem tylko dwie oznaki rybackie: Gda 19 (użytkownik Zygmunt Medyński i spółka) i ARKA 118 – Gdy 22 (w dokumencie z 1951 r. podana jest, jako miejsce budowy, Stocznia Rybacka w Gdyni). Może to kutry o numerach budowy S-156/1 i S-162/2, ale niekoniecznie.
Miciński i Kolicki twierdzą, że Gda 19 został przejęty przez PRO i przerobiony na pomocniczy kuter nurkowy BÓBR (u AvM wystepuje jako wersja B-368R, bez numeru budowy).
Według mnie pozostałe jednostki, o numerach budowy: S-163—S-168, albo nie zostały ukończone, albo zostały sprzedane zagranicę, albo przekazane do ukończenia do Stoczni Szczecińskiej, która rozpoczęła budowę kutrów tego typu pod oznaczeniem KS-17.
Z dokumentów z roku 1951 wynika, że pływało 41 kutrów tego typu, taka samą liczbę podaje też tajny spis polskich jednostek pływających z 1956 roku oraz opracowanie Micińskiego i Kolickiego.
JB
