Stocznie elbląskie (bez Schichaua)
: 2004-12-06, 21:26
STOCZNIE ELBLĄSKIE
Lastadia:
- pierwsza wzmianka w piśmiennictwie 1343 jako Lastadie (w 1374 jako Coggenlastadie)
- teren stoczni był własnością miasta od początku do roku 1825
- zarządem i dzierżawą zajmował się Cech Armatorów (właścicieli burdyn przybrzeżnych) aż do roku 1825 (od 1790 w dzierżawie wieczystej)
- Lastadia znajdowała się w sąsiedztwie tzw dworu Popielnego i obejmowała oprócz terenów stoczni także warsztaty pomocnicze (powroźników, żaglomistrzów i kotwiczników) i składy drewna. Oryginalnie był to więc obszar szerszy niż późniejsza stocznia Mitzlaffa (nawet jżeli brać pod uwagę tylko teren stoczniowy).
- W 1854 i 1855 częściowo zakupiony przez Schichaua (tzw. Bauhof), a w 1872 (1873?) Schichau przejmuje pozostałą część w postaci stoczni Mitzlaffów (Mitzlaff Gebruder i Mitzlaff & Netke).
Schiffsholm (Stocznia na Ostrowie)
- założona prawdopodobnie w sierpniu 1641 (niektórzy utrzymują iż 1641 był okresm organizacji a założenie miało miejsce w 1642 roku). Złozycielami byli holenderski menonita Goverson, oraz miejscowi armatorzy Sieffert i Meienreiss. Firma ta nazywała się Schiffbaucompanie i działała pod tą nazwa do roku 1643. Późniejsz dzieje tego terenu są niejasne, ale najprawdopodobniej dalej budowano tam niewielkie stateczki i łodzie. Wzmianka z 1700 mówi o wybudowaniu tam przez niewymienionego z nazwiska mistrza okrętowego dużej jednostki dla armatora z Malborka (prawdopodobnie jeden z mistrzów z lastadii, który wynajął ten teren dla budowy tej konkretnej jednostki).
- W latach 1738 i 1757 zbudowano tam dwa duże pełnomorskie statki dla kupca Henryka Doninga.
- W końcu wieku XVIII rozkwit budownictwa okrętowego w Elblągu i stoczni na Ostrowie.
- W 1786 Senat Elblaga złożył propozycję Cechowi Armatorów na dzierżawę teenu Ostrowa, ale cech nie przyjął oferty (negocjatorem Cechu był Kluge).
- W 1796 roku teren wydzierżawił Marcin Blanck. Zbudował tam stocznię praktycznie od podstaw angażując w to duże środki (prace ziemne) i budował tam statki do roku 1803. Nie wiadomo co działo się ze stocznią do roku 1806, kiedy to jej teren został wydzierżawiony Mitzlaffowi na 6 lat.
- Później brak jest jakichkolwiek wzmianek na temat budownictwa okrętowego na tym terenie, choć jego nazwa - Schiffsholm funkcjonuje dalej.
Stocznia Mitzlaffa
- W 1825 roku znaczną część Lastadii kupuje od miasta wzbogacony mistrz okrętowy Michael Mitzlaff
- W 1855 roku po śmierci Michaela Mitzlaffa stocznia przechodzi na jego synów
- Budowa drewnianych statków do roku 1872
- Teren stoczni zostaje w 1872 roku sprzedany F.Schichauowi.
Stocznia Netke & Mitzlaff
- Powstała w 1865 roku - spółka inzyniera Netkego i jednego z braci Mitzlaff. Netke był właścicielem warsztatów odlewniczych i maszynowych
- W latach 1865-69 buduje statki o kadłubach żelaznych. Zatrudnia ok. 100 robotników.
- Bankructwo w roku 1869
Stocznia Klugego
- Założona w 1801 roku przez armatorów Klugego i Rosskampfa na dwumorgowej łące połozone w bezpośrednim sąsiedztwie używanego przez stocznię na Lastadii (stocznia Cechu) składu drewna przy ulicy I Niederstrasse.
- Pierwszy statek wodowano w 1802 roku.
- Od 1805 roku stocznia przechodzi w ręce Klugego (po śmierci Rosskampfa ? lub po wykupieniu jego udziałów)
- około 1830 roku teren ten zostaje wykupiony przez Daniela Fechtera.
Stocznia Fechtera
- 1797 ojciec Daniela Fechtera - Johann, kupuje od miasta działkę w pn. części Lastadii.
- 1815 Daniel Fechter zakłada własny warsztat budowy okrętów i na gruncie ojca oraz dzierżawionych od miasta łąkach buduje okręty.
- ok. roku 1830 kupuje sąsiadujące tereny stoczni Klugego i rozszerza swój zakład.
- 1854 stocznię dziedziczy syn Daniela - Gustaw
- Stocznia funkcjonuje do ok 1870 (1872?) roku.
- W 1872 zostaje sprzedana. Nabywcami (prawdopodobnie bo źródła różnią się tu) są po części przejęty już przez spółkę z Berlina dawny Hammbruch & Vollbaum Co oraz F. Schichau.
Stocznia Zimmerhoff
- latach 1630-40 powstaje na pd. krańcu Wyspy Spichrzów jako warsztat remontowy w granicach portu.
- Po 1650 zostaje przenisiony na pn. kraniec Wyspy i funkcjonuje do konca XVIII wieku (w 1784 zbudowano tu pierwszy kielbank czyli przechylnię do remontu kadłubów)
Stocznia Schencka
- Powstała w roku 1909 vis a vis stoczni Schichau.
- W 1911 ze względu na konieczność poszerzenia rzeki dla polepszenia warunków wodowania u Schichaua teren ten zostaje sprzedany stoczni Schichau.
- Za pieniądze ze sprzedaży i znacznego kredytu wziętego z Elbinger Vereinsbank, Schenck buduje nową stocznię vis a vis obecnych silosów zbożowych
- W 1914 roku stocznia bankrutuje (bankrutuje też Elbinger Vereinsbank który udzielił Schenckowi zbyt dużych kredytów)
Lastadia:
- pierwsza wzmianka w piśmiennictwie 1343 jako Lastadie (w 1374 jako Coggenlastadie)
- teren stoczni był własnością miasta od początku do roku 1825
- zarządem i dzierżawą zajmował się Cech Armatorów (właścicieli burdyn przybrzeżnych) aż do roku 1825 (od 1790 w dzierżawie wieczystej)
- Lastadia znajdowała się w sąsiedztwie tzw dworu Popielnego i obejmowała oprócz terenów stoczni także warsztaty pomocnicze (powroźników, żaglomistrzów i kotwiczników) i składy drewna. Oryginalnie był to więc obszar szerszy niż późniejsza stocznia Mitzlaffa (nawet jżeli brać pod uwagę tylko teren stoczniowy).
- W 1854 i 1855 częściowo zakupiony przez Schichaua (tzw. Bauhof), a w 1872 (1873?) Schichau przejmuje pozostałą część w postaci stoczni Mitzlaffów (Mitzlaff Gebruder i Mitzlaff & Netke).
Schiffsholm (Stocznia na Ostrowie)
- założona prawdopodobnie w sierpniu 1641 (niektórzy utrzymują iż 1641 był okresm organizacji a założenie miało miejsce w 1642 roku). Złozycielami byli holenderski menonita Goverson, oraz miejscowi armatorzy Sieffert i Meienreiss. Firma ta nazywała się Schiffbaucompanie i działała pod tą nazwa do roku 1643. Późniejsz dzieje tego terenu są niejasne, ale najprawdopodobniej dalej budowano tam niewielkie stateczki i łodzie. Wzmianka z 1700 mówi o wybudowaniu tam przez niewymienionego z nazwiska mistrza okrętowego dużej jednostki dla armatora z Malborka (prawdopodobnie jeden z mistrzów z lastadii, który wynajął ten teren dla budowy tej konkretnej jednostki).
- W latach 1738 i 1757 zbudowano tam dwa duże pełnomorskie statki dla kupca Henryka Doninga.
- W końcu wieku XVIII rozkwit budownictwa okrętowego w Elblągu i stoczni na Ostrowie.
- W 1786 Senat Elblaga złożył propozycję Cechowi Armatorów na dzierżawę teenu Ostrowa, ale cech nie przyjął oferty (negocjatorem Cechu był Kluge).
- W 1796 roku teren wydzierżawił Marcin Blanck. Zbudował tam stocznię praktycznie od podstaw angażując w to duże środki (prace ziemne) i budował tam statki do roku 1803. Nie wiadomo co działo się ze stocznią do roku 1806, kiedy to jej teren został wydzierżawiony Mitzlaffowi na 6 lat.
- Później brak jest jakichkolwiek wzmianek na temat budownictwa okrętowego na tym terenie, choć jego nazwa - Schiffsholm funkcjonuje dalej.
Stocznia Mitzlaffa
- W 1825 roku znaczną część Lastadii kupuje od miasta wzbogacony mistrz okrętowy Michael Mitzlaff
- W 1855 roku po śmierci Michaela Mitzlaffa stocznia przechodzi na jego synów
- Budowa drewnianych statków do roku 1872
- Teren stoczni zostaje w 1872 roku sprzedany F.Schichauowi.
Stocznia Netke & Mitzlaff
- Powstała w 1865 roku - spółka inzyniera Netkego i jednego z braci Mitzlaff. Netke był właścicielem warsztatów odlewniczych i maszynowych
- W latach 1865-69 buduje statki o kadłubach żelaznych. Zatrudnia ok. 100 robotników.
- Bankructwo w roku 1869
Stocznia Klugego
- Założona w 1801 roku przez armatorów Klugego i Rosskampfa na dwumorgowej łące połozone w bezpośrednim sąsiedztwie używanego przez stocznię na Lastadii (stocznia Cechu) składu drewna przy ulicy I Niederstrasse.
- Pierwszy statek wodowano w 1802 roku.
- Od 1805 roku stocznia przechodzi w ręce Klugego (po śmierci Rosskampfa ? lub po wykupieniu jego udziałów)
- około 1830 roku teren ten zostaje wykupiony przez Daniela Fechtera.
Stocznia Fechtera
- 1797 ojciec Daniela Fechtera - Johann, kupuje od miasta działkę w pn. części Lastadii.
- 1815 Daniel Fechter zakłada własny warsztat budowy okrętów i na gruncie ojca oraz dzierżawionych od miasta łąkach buduje okręty.
- ok. roku 1830 kupuje sąsiadujące tereny stoczni Klugego i rozszerza swój zakład.
- 1854 stocznię dziedziczy syn Daniela - Gustaw
- Stocznia funkcjonuje do ok 1870 (1872?) roku.
- W 1872 zostaje sprzedana. Nabywcami (prawdopodobnie bo źródła różnią się tu) są po części przejęty już przez spółkę z Berlina dawny Hammbruch & Vollbaum Co oraz F. Schichau.
Stocznia Zimmerhoff
- latach 1630-40 powstaje na pd. krańcu Wyspy Spichrzów jako warsztat remontowy w granicach portu.
- Po 1650 zostaje przenisiony na pn. kraniec Wyspy i funkcjonuje do konca XVIII wieku (w 1784 zbudowano tu pierwszy kielbank czyli przechylnię do remontu kadłubów)
Stocznia Schencka
- Powstała w roku 1909 vis a vis stoczni Schichau.
- W 1911 ze względu na konieczność poszerzenia rzeki dla polepszenia warunków wodowania u Schichaua teren ten zostaje sprzedany stoczni Schichau.
- Za pieniądze ze sprzedaży i znacznego kredytu wziętego z Elbinger Vereinsbank, Schenck buduje nową stocznię vis a vis obecnych silosów zbożowych
- W 1914 roku stocznia bankrutuje (bankrutuje też Elbinger Vereinsbank który udzielił Schenckowi zbyt dużych kredytów)
