Forum Okrętów Wojennych

Rosyjski pancernik Sisoi Wielikij. Zwodowany w 1894 roku, w służbie 1896. Wyporność 10400 ton, prędkość niecałe 16 węzłów. Wymiary: 103,8x20,7x7,8 metrów. Uzbrojenie: 4x305/40 BL, 6x152/40 QF, ponad 20 lekkich i 4 wt. Pancerz burtowy 406-305 mm na linii wodnej i 127 mm pas powyżej pasa głównego, artyleria główna 305 mm wieże i 254 mm barbety, kazamaty art. średniej 127 mm.
Wziął udział w wyprawie II Eskadry Oceanu spokojnego podczas wojny z Japonią (1904-1905). Być może na tę okazję został nieco dozbrojony (4x120 QF i kilka mniejszych, ale trudno tu coś dokładnie powiedzieć). Poważnie uszkodzony w bitwie dziennej, został w nocnych atakach torpedowych trafiony 1 torpedą i ostatecznie zatonął nad ranem 28 maja 1905 koło Cuszimy.

Kolejny rosyjski pancernik - Tri Swjatitielja. Stanowił powiększoną i ulepszoną wersję Nawarina zbudowaną dla Floty Czarnomorskiej. Zwodowany w 1893 roku do służby wszedł w 1898. Wyporność ok. 13320 ton, prędkość 17 węzłów. Wymiary: 115,1 x 22,3 x 8,7 m. Uzbrojenie: 4x305/40 BL, 8x152/45 QF, 4x120/45 QF, kilkadziesiąt lekkich działek 47-37 mm, 6 wt. Pancerz burtowy - 457-229 mm, wieże - 406 mm, kazamaty art. średniej i śródokręcie ponad głównym pasem - 127 mm. Na krótko przed wybuchem I wojny przebudowany. Obniżono mu nadbudówkę a armaty 120mm zastąpiono kolejnymi 4x152/45 QF. Wziął dośc aktywny udział w działaniach podczas I wojny. Porzucony w Sewastopolu poszedł na złom w 1922 roku.

Ostatnie zdjęcie jest zajebiste.

Francuskie pancerniki typu Charles Martel. To miała być 5-okrętowa seria, ale ponieważ w trakcie prac wprowadzono dość znaczne zmiany w plany poszczególnych jednostek (które zresztą od początku nie miały być identyczne) więc wyszło w praktyce pięć różnych okrętów znacznie się od siebie różniących. Trudno więc je by było zaliczyć do jednego typu, choć miały ze sobą sporo wspólnego (pomimo różnic wizualnych). Każdy z nich wypadałoby jednak przedstawić osobno.
Zaczynamy od Charles Martel. Wyporność 11690 ton, prędkość 18 węzłów. Wymiary: 115,5 x 21,6 x 8,4 m. Uzbrojenie: 2x305/45 BL, 2x274/45 BL, 8x138/45 QF, 4x65 QF i ponad 20 lekkich działek 47-37mm oraz 2 wt. Pancerz burtowy na linii wodnej 45-25cm, powyżej zaś znajdował się pas pancerny grubości 10 cm. Wieże art. głównej - do 38 cm, art. średniej zaś 10 cm. Okręt miał podobno niezłą dzielność morską i był ekonomiczny w eksploatacji. Tak jak cała piątka, miał charaterystyczne dośrodkowe pochylenie burt, co nadawało mu nieco oryginalny wygląd. Został wycofany ze służby zaraz po I wojnie.

Kolejnym pancernikiem ze wspomnianej piątki będzie Carnot. Zwodowany w 1894 roku, wprowadzony do służby w 1897. Wyporność ok. 11950 ton, prędkość niecałe 18 węzłów. Wymiary: 114 x 21,4 x 8,4 m. Uzbrojenie i opancerzenie jak Charles Martel. Wycofany ze służby zaraz po zakończeniu I wojny światowej.

Kanciasty komin? Wygląda jak od kotłowni lądowej.
A te ambrazury - jak u jakiegoś drewnianego OL.

A te ambrazury - jak u jakiegoś drewnianego OL

Z tym, że to są zwykłe okna - coś w rodzaju bulajów, tylko kwadratowe.
A teraz Jaureguiberry. Zwodowany w 1893 roku, w służbie od 1897. Wyporność ok. 11640 ton, prędkość ponad 17,5 węzła. Wymiary: 108,5 x 22,2 x 8,4 m. Uzbrojenie jak Charles Martel (miał trochę więcej lekkich działek 47 mm). Pancerz również z grubsza taki sam. Wycofany również po zakończeniu I wojny, choć aktywny udział brał raczej w pierwszej jej części tylko (był w niezbyt dobrym stanie technicznym a nie opłacało się go już remontować).

Francuski pancernik Massena. Zwodowany w 1895 roku, w służbie od 1898. Wyporność 11735 ton, prędkość 17 węzłów. Wymiary: 112,7 x 20,3 x 8,8 m. Uzbrojenie: 2x305/40 BL, 2x274/45 QF, 8x138/45 QF, 8x100/45 QF, kilkanaście małych i 4 wt (2 zdjęte w 1900 roku). Pancerz jak na poprzednich (wieże do 40 cm). Z całej piątki najmniej udany. Wycofany ze służby już w 1915 roku. Zatopiony w 1916 roku koło przyl. Hellas jako element falochronu portu wykorzystywanego przez siły walczące na Galipolli.

Ostatni z całej piątki - Bouvet. Chyba najbardziej "normalny" z nich wszystkich, przede wszystkim wizualnie. Wodowany w 1896 roku, wszedł do służby 1898. Wyporność nieco ponad 12000 ton, prędkość 18 węzłów. Wymiary: 117,8 x 21,4x 8,4 m. Uzbrojenie jak Massena. opancerzenie burtowe 400-200 mm (pas na linii wodnej) i 100 mm (pas powyżej) oraz 380-200 mm art. główna i 120mm wieże art, średniej. Z całej piątki najbardziej udany, charakteryzował się dobrą dzielnością morską i podobno być ekonomiczny w eksploatacji. Zatonął na minach podczas forsowania Dardaneli w 1915 roku.

Amerykańskie pancerniki typu Kearsarge - zbudowano dwie takie jednostki: Kearsarge (jedyny amerykański pancernik, który nie nosił nazwy stanu a korwety/slupu Kearsarge, który zatopił konfederacką Alabamę!) i Kentucky. Zwodowane w 1898 roku, w służbie od 1900. Wyporność 11540 ton, prędkość 16 węzłów. Wymiary: 114,4 x 22 x 7,2 m. Uzbrojenie: 4x330/35 BL, 4x203/35 BL, 14x127/40 QF, ponad 20 lekkich 57-37mm i 4 wt. Pancerz burtowy 419-127mm, wieże art. głównej 432-381 mm, barbety 381 mm, wieże armat 203mm - 279-152mm. Cechą charakterystyczną tych okrętów było "piętrowe" rozmieszczenie wież armat 330mm i 203mm - jak się okazało, rozwiązanie nader niefunkcjonalne. Oba okręty wycofane zostały ze służby zaraz po I wojnie, przy czym Kearsarge przebudowany został na okręt-dźwig i w tej roli przetrwał II wojnę.

Amerykańskie pancerniki typu Illinois: Illinois, Alabama, Wisconsin. Wszystkie zwodowane w 1898 roku, w służbie 1900-1901. Wyporność od ok. 11560 do 11650 ton. Prędkość 16,5-17,5 węzła. Wymiary: 114-114,4 (całk.) x 22 x 7,2 m. Uzbrojenie: 4x330/35 BL, 14x152/40 QF, ponad 20 lekkich i 4 wt. Pancerz burtowy 419-140mm, wieże 356 mm, barbety 381-254mm, kazamaty art. średniej 152-140mm. Wszystkie wycofane po zakończeniu I wojny. Alabama został zatopiony w 1921 roku jako okręt-cel.

Rosyjskie pancerniki typu Pietropawłowsk. Dość oryginalne i ciekawe okręty (łączyły ze sobą cechy konstrukcji francuskich i brytyjskich). Wyporność 10960 ton (oficjalnie, rzeczywista była większa i wynosiła kolejno 11350, 11500 i 11840 ton dla: Pietropawłowsk, Połtawa, Siewastopol. Dwa pierwsze wodowane zostały w 1894 roku, trzeci w rok później, wszystkie weszły do służby w 1899. Prędkość ok. 16,5 węzłów (Siewastopol nieco mniej, Pietropawłowsk więcej). Wymiary: 108,7 x 21,3 x 7,8m. Uzbrojenie: 4x305/40 BL, 12x152/45 QF, kilkadziesiąt lekkich i 6 wt. Pancerz na linii wodnej 406-254 mm (Siewastopol 368-254 mm) - tylko śródokręcie, pas pancerny powyżej pasa na linii wodnej - 127 mm, wieże i barbety art. głównej 254 mm, wieże art średniej 152 mm, kazamaty art. średniej 76 mm. W momencie wybuchu wojny z Japonią Pietropawłowsk był flagowym okrętem Eskadry Oceanu Spokojnego (czyli wydzielonego oddziału Floty Bałtyckiej stacjonującego na Dalekim Wschodzie). Zatonął na japońskiej minie w kwietniu 1904 przed Port Arturem (na jego pokładzie zginął wtedy wiceadm. Makarow i znany malarz Wereszczagin). Połtawa zatonął w porcie zatopiony w grudniu 1904 przez japońską ciężką artylerię oblężniczą (głównie, prezentowane wcześniej w dziale "Uzbrojenie" haubice 280mm). Notomiast Siewastopol, po uszkodzeniach zadanych przez torpedowce w grudniu 1904, został wraz z kapitulacją twierdzy zatopiony przez własną załogę. Po zajęciu Port Artura, Połtawa został wydobyty przez Japończyków, odremontowany i wcielony do służby pod nazwą Tango. W 1916 roku został odsprzedany z powrotem Rosjanom (!), którzy pod nową nazwą Czesma skierowali go do służby na wodach północnych (M. Białe). Został wycofany ze służby i złomowany po zakończeniu rewolucji (początek lat 20).
Zdjęcia pod banderą japońską (Tango) i Połtawy jako Czesmy dam w kolejnym poście. Także kilka kolejnych "wojennych zdjęć tych okrętów. A zdjęcia z zatopienia Pietropawłowska i wraków Połtawy i Siewastopola (w tym ostatnim przypadku to tylko zdjęcie ciężko uszkodzonego okrętu z ostatnich jego dni - zatonął na głębokiej wodzie) dam w dziale "Różne".

Jeszcze pancerniki typu Pietropawłowsk - kilka zdjęć "zbiorowych" oraz Połtawy pod banderą japońską i jako Czesma po zakupie w 1916 roku przez Rosjan.

Ciekawe jak Japończycy je oceniali?

Nie spotkałem się z jakimiś ocenami japońskimi tych okrętów, choć w ogóle z jakimiś ocenami się spotkałem i były one pozytywne. Pancerniki typu Połtawa uważano za dobrze zaprojektowane i zrównoważone pod względem charakterystyki okręty. Zarzucano im co najwyżej za małą wyporność jak na takie uzbrojenie i opancerzenie, a przede wszystkim zbyt małą prędkość (co się zresztą ze sobą łączyło). Ten problem z prędkością ujawnił się zresztą podczas wojny, przede wszystkim zaś w bitwie na M. Żółtym. Okręty japońskie były w stanie utrzymywać stałą prędkość rzędu 16 węzłów, maksymalną zaś (przy forsowaniu maszyn) 18 węzłów. 4 rosyjskie pancerni także, tylko Połtawa i Siewastopol nie były w stanie utrzymać stałej prędkości większej niż 13 węzłów, chwilowej zaś ok. 15 węzłów. W efekcie, pomimo tego, że w pierwszej fazie bitwy Rosjanie de facto przerwali blokadę otwierając sobie drogę do Władywostoku, ostatecznie zostali dogonieni przez Japończyków i bitwę przegrali (trochę przypadkiem, ale to inna historia). Gdyby oba pancerniki - Połtawa i Siewastopol - były w stanie utrzymywać choćby tylko 15 węzłów stałej prędkości, prawdopodobnie Rosjanie przedarliby się do Władywostoku. A wtedy przebieg wojny mógłby mieć zupełnie inna postać.

Aby zaś daleko nie odbiegać, pozwolę sobie przedstawić zdjęcia ich przeciwników z 1904 roku, czyli japońskie pancerniki typu Fuji - Fuji i Yashima. Oba zwodowane zostały w roku 1896, w służbie od 1897. Bazowały na konstrukcji brytyjskich pancerników typu Royal Sovereign, stanowiąc ich pomniejszoną i ulepszoną wersję. Wyporność po około 12500 ton (nieco ponad), prędkość 18,5 węzłów (Yashima na próbach osiągnął nawet trochę ponad 19). Wymiary: 114,1 x 22,4 x 8-8,1 m. Uzbrojenie: 4x305/40 BL, 10x152/40 QF, 16x76/40 QF, kilka lekkich, 5 wt. Pancerz na linii wodnej rozciągał się tylko na śródokręciu na jakiejś 2/3 długości i miał grubość 457-356 mm. Ponad nim był pas grubości 102 mm. Pancerz barbet - 356 mm, wieże - 152 mm, kazamaty art. średniej - 152 mm. Yashima zatonął w maju 1904 roku na minach pod Port Arturem. Fuji wziął udział i w bitwie na M. Żółtym i pod Cuszimą. Zmodernizowany przed I wojną, został wycofany i zezłomowany wkrótce po jej zakończeniu.

No właśnie też się nie spotkałem, a mogła by być ciekawa, Połtawy były bardziej "francuskiej szkoły" budownictwa niż czysto "brytyjskie" okręty Japońskie. Prędkość w trakcie bitwy niekoniecznie wynikała z wady samych okrętów choć faktycznie były one nominalnie wolniejsze od jednostek japońskich.