Forum Okrętów Wojennych

Niemiecki krążownik (klasyfikowany też jako awizo) Hela. Zwodowany w 1895 roku, w służbie od 1896. Wyporność ok. 2025 ton, prędkość 20,5 węzłów. Wymiary: 105 (całk.) x 11 x 4,6 m. Uzbrojenie: 4x88/30 QF, kilka lekkich, 3 wt. W zasadzie pomyślany jako okręt towarzyszący siłom liniowym. Dotrwał do I wojny. Zatonął we wrześniu 1914 roku storpedowany przez brytyjski okręt podwodny.

Holenderskie krążowniki typu Holland. W sumie 6 jednostek zwodowanych w latach 1896-1898 (w służbie 1898-1900): Holland, Zeeland, Friesland, Gelderland, Noord Brabant i Utrecht. Wyporność pierwszej trójki 3840 ton, drugiej 3970 ton, prędkość ok. 20 węzłów. Wymiary: 93,3-94,7 x 14,8 x 5,4 m. Uzbrojenie: 2x150/40 QF, 6x120/40 QF, 6x75/40 QF, kilka lekkich, 2 wt.
Friesland i Utrecht wycofane zostały ze służby na krótko przed I wojną. Na tych, które do niej dotrwały, w latach 1914-1915 armaty 150mm i część mniejszych wymieniono na 4x120/40 QF. Poza Gelderland, który pełnił później rolę jednostki szkolnej, zostały one wycofane na początku lat 20. W czasie II wojny Niemcy przerobili Gelderland (wycofane ze służby w 1939) na pływająca baterie plot. o nazwie Niobe (zatopiona przez rosyjskie lotnictwo w 1944 w Finlandii).
Na początek pierwsza trójka.

Ciąg dalszy krążowników typu Holland:

Chińskie krążowniki typu Hai Yung - 3 jednostki: Hai Yung, Hai Chou i Hai Chen. Wszystkie zbudowane w Niemczech i zwodowane w latach 1897-1898, wzorowane własnie na holenderskich krążownikach typu Holland. Wyporność 2680 ton, prędkość 19,5-20 węzłów. Wymiary: 100 x 12,4 x 5,8 m. Uzbrojenie: 3x150/40 QF, 8x105/40 QF, kilka lekkich, 3 wt. Wycofane ze służby w latach 30.

Rosyjski krążownik Warjag. Zbudowany w USA - wodowanie w 1899, w służbie 1901. Wyporność 6465 ton (w praktyce, po ukończeniu, nieco ponad 7000 ton), prędkość 23 węzły (na próbach, choć nieco odciążony, wyciągnął podobno ponad 24 węzły!). Wymiary: 121,9 x 15,9 x 6,3 m. Uzbrojenie: 12x152/45 QF, 12x75/50 QF, kilka lekkich, 6 wt. Wchodził w skład Eskadry Dalekiego Wschodu. W lutym 1905 zatopiony przez własną załogę po ciężkich uszkodzeniach odniesionych w bitwie na redzie Chemulpo. Wydobyty przez Japończyków i wcielony do służby pod nazwą Soya. W 1916 roku sprzedany Rosji wrócił do swej starej nazwy. Rewolucja zastała go na wodach brytyjskich. Wycofany ze służby po zakończeniu I wojny.

Kilka jednostek klasyfikowanych jako krążowniki, będących jednak militarno-szkolnymi hybrydami.
Zacznijmy od brazylijskiego okrętu Benjamin Constant. Zwodowany w 1892 roku we Francji (La Seyne; ze względu na wojnę domową, wszedł do służby dopiero w 1894 roku) okręt ten miał wyporność 2750 ton i prędkość do 15 węzłów. Wymiary: 72,1 x 13,6 x 5,6 m. Uzbrojenie: 4x152/40 QF, 8x120/40 QF, kilka lekkich i 4 wt (początkowo miał otrzymać armaty BL o długości lufy 32 kalibry, ale wymieniono mu uzbrojenie w Tulonie gdy oczekiwał na rejs do kraju). Służył do połowy lat 20.

Argentyński okręt szkolny Presidente Sarmiento. Można dyskutować czy zasługuje na umieszczeniu go w rubryce "krążowniki", ale generalnie filozofia jego budowy była podobna jak brazylijskiego Benjamina constans. Zwodowany w 1897, w służbie 1898. Wyporność ok. 2735 ton, prędkość 13-14 węzłów. Wymiary: 85,5 x 13,3 x 5,9 m. Uzbrojenie: 4x120/45 QF, kilka małych, 3 wt. Jako okręt szkolny służył do końca lat 50 XX wieku, od 1962 okręt-muzeum.

Chilijski krążownik-okręt szkolny General Baquedano. Zwodowany w 1898 roku, w służbie w roku następnym. Wyporność 2500 ton, prędkość niecałe 14 węzłów. Wymiary: 73,2 x 13,4 x 5,5 m. Uzbrojenie: 4x120/40 QF, 2x76 QF, kilka małych. W zasadzie cały czas, aż do połowy lat 30 gdy został wycofany ze służby, pełnił rolę okrętu szkolnego. zmodernizowany na początku lat 20.

Austro-węgierski krążownik-korweta Donau (trzeci okręt tej nazwy). Zwodowany 1893, w służbie 1894. Wyporność nieco ponad 2300 ton, prędkość 12-13 węzłów. Wymiary: 70 x 12,8 x 5,6 m. Uzbrojenie: 10x120/35 BL, kilka małych. Teoretycznie to modernizacja poprzedniej korwety Donau z 1874 roku. W praktyce nowy okręt (ze starego zostało stosunkowo niewiele; takie "modernizacje" w Austro-Węgrzech zdarzały się, by ominąć niechęć parlamentu do asygnowania sum na budowę nowych okrętów). W zasadzie od samego początku jednostka przestzrzała, ale jako okręt szkolny użyteczna. Wycofany ze służby na początku XX wieku.

Austro-węgierskie krążowniki typu Zenta - trzy jednostki: Zenta, Aspern i Szigetvar zwodowane kolejno w latach 1897, 1899 i 1900, w służbie 1899-1901. Wyporność ponad 2300 ton, prędkość 20,5-21 węzłów. Wymiary: 96 (lw) x 11,7 x 4,2 m. Uzbrojenie: 8x120/40 QF, kilkanaście lekkich, 2 wt. Wszystkie dotrwały w służbie do I wojny. Zenta został zatopiony przez esk. francuską u wybrzeży Albanii w sierpniu 1914, pozostałe zostały zezłomowane po zakończeniu wojny.

Brytyjskie krążowniki typu Eclipse/Highflyer/Challenger. Długa seria 14 okrętów zbudowanych w trzech odmianach. Pierwsza z nich to 9 jednostek: Eclipse, Diana, Minerva, Talbot, Venus, Juno, Dido, Doris, Isis. Zwodowane w latach 1894-1896, w służbie 1897-1898. Wyporność 5600 ton, prędkość 19,5-20 węzłów. Wymiary: 106,7 x 16,3 x 6,3 m. Uzbrojenie początkowo składało się z 5x152/40 QF, 6x120/40 QF, 8x76/40 QF i kilku lekkich oraz 3 wt, ale stosunkowo szybko, na początku XX wieku, armaty 120mm wymieniono na 152mm, więc okręty uzbrojone były w 11x152/40 QF. Wszystkie dotrwały do wybuchu I wojny i zostały wycofane po jej zakończeniu.

Ciąg dalszy zdjęć krążowników typu Eclipse.

Ostatnia grupa zdjęć przedstawiająca brytyjskie krążowniki typu Eclipse - Dido, Doris i Isis.

Ciąg dalszy okrętów typu Eclipse, czyli jednostki typu (podtypów) Highflyer/Challenger. Zbudowano Highflyer, Hermes i Hyacinth (pierwsza grupa) oraz Challenger i Encounter (druga). Pierwsza trójka zwodowana została w roku 1898 i weszła do służby 1899-1900, druga para zwodowana została w roku 1902 i weszła do służby w 1904-1905. Wyporność pierwszej grupy to 5650 ton, drugiej 5880, prędkość odpowiednio 20 i 21 węzłów. Wymiary: 106,7 x 16,5 x 6,3 m. Uzbrojenie: 11x152/40 QF, 9x76/40 QF, kilka lekkich, 2 wt. Hermes został w październiku 1914 roku zatopiony przez niemiecki okręt podwodny. Pozostałe wycofano ze służby po I wojnie. Encounter trafił w 1912 roku do marynarki australijskiej.

Zostały Challenger i Encounter:

Francuskie krążowniki d'Estrees i Infernet. Zwodowane w 1897 i 1899 roku, w służbie kolejno 1899 i 1900. Wyporność ok. 2430 ton, prędkość 20,5 węzła. Wymiary: 95 x 12 x 5,4 m. Uzbrojenie: 2x138/45 QF, 4x100/45 QF, kilka-kilkanaście lekkich. Zbudowane do służby w koloniach. Infernet rozbił się koło La Rochelle w listopadzie 1910 roku. D'Estrees został wycofany po zakończeniu I wojny.