Forum Okrętów Wojennych

Niemieckie małe krążowniki typu Bussard. W latach 1888-1893 zwodowano w sumie 6 takich jednostek w trzech seriach nieco się od siebie różniących: Bussard, Falke, Seeadler, Condor, Cormoran i Geier (wszystkie w służbie do 1894). Wyporność od 1560 do ok. 1610 ton, prędkość 15,5-16,5 węzłów. Wymiary: 79,6 x 12,5-12,7 x 5,2-5,4 m. Uzbrojenie: 8x105/35 i kilka lekkich oraz 2 wt.
Większośc została wycofana ze służby przed I wojną. Cormoran został samozatopiony w Tsingtao w 1914, a Geier internowany w USA. Po przystąpieniu USA do wojny został przejęt przez marynarkę amerykańską jako Carl Schurz, ale zatonął w wyniku zderzenia w czerwcu 1918.

Coś bardziej egzotycznego - mały meksykański krążownik Zaragoza. Zbudowany także z myślą o pełnieniu roli jednostki szkolnej. Wodowany we Francji w 1891, do służby wszedł w rok później. Wyporność 1200 ton, prędkość 15 węzłów. Wymiary: 68 x 6,3 x 4,3 m. Uzbrojenie: 4x120/40 QF, kilka małych. Wycofany ze służby w latach 20.

Amerykańskie okręty Machias i Castine. Klasyfikowane oficjalnie jako "kanonierki patrolowe", faktycznie małe krążowniki (ew. slupy według klasyfikacji brytyjskiej). Wodowane w latach 1891 i 1892, w służbie kolejno 1893 i 1894. Wyporność ok. 1180 ton, prędkość 15,5 węzła. Wymiary: 62,2 (całkowita) x9,8 x 3,7 m. Uzbrojenie: 8x102/40 Qf, kilka małych. Obie jednostki aktywnie uczestniczyły w wojnie z Hiszpanią w 1898. Machias został w 1920 roku sprzedany Meksykowi, gdzie służył jako Agua Prieta. Castine wycofany został w 1921 roku.

Amerykański mały krążownik Topeka. Budowę tego okrętu, zwodowanego już w 1881 roku (nazwa stoczniowa Diogenes), rozpoczęto na zamówienie peruwiańskie, z powodu klęski w wojnie z Chile nie został jednak odebrany. W 1898 roku zakupiły go Stany Zjednoczony w związku ze zbliżającym się konfliktem z Hiszpanią. Wyporność 1700 ton, prędkość 16 węzłów. Wymiary: 76,2 x 10,7 x 5,4 m. Uzbrojenie w służbie amerykańskiej: 6x102/40 QF i kilka małych. Nie był opancerzony. Co ciekawe, kadłub miał wykonany z żelaza a nie ze stali. Wycofany z czynnej służby został w niecałą dekadę po wojnie 1898 roku.

Amerykański mały krążownik Nashville. Zwodowany w 1895 roku, w służbie 1897. Wyporność 1370 ton, prędkość nieco ponad 16 węzłów. Wymiary: 71,2 (całkowita) x 11,6 x 3,4 metra. Uzbrojenie: 8x102/40 QF, kilka małych (57-37 mm). Brał aktywny udział w wojnie z Hiszpanią 1898. Wycofany ze służby po I wojnie.
Trzeba przyznać, że jego kominy rzucały się w oczy!

Amerykańskie małe krążowniki (klasyfikowane też jako kanonierki patrolowe) Wilmington i Helena. Zwodowane kolejno w 1895 i 1896, w służbie od 1897. Wyporność nieco ponad 1390 ton, prędkość 15 węzłów. Wymiary: 67,1 x 11,6 x 3,4 m. Uzbrojenie: 8x102/40 QF i kilka działek lekkich.
Uczestniczyły w wojnie z Hiszpanią w 1898 roku i później w walkach na Filipinach. Wykorzystywane do lat 30 (Wilmington później jako okręt szkolny).

Turecki mały krążownik Haybetnuma. Jego budowę rozpoczęto na początku lat 80, ale kadłub zwodowano dopiero w roku 1890 a ukończono go w 1895. Wyporność ok. 1460 ton, prędkość 11-12 węzłów. Wymiary: 68,9 x 11,3 x 5,2 m. Uzbrojenie: 1x150/25 BL, 6x120/25 BL, kilka małych. W 1898 roku 4 armaty 120mm wymieniono mu na drugą armatę 150/25 BL. Konstrukcja mieszana. Od początku służby pełnił role okrętu szkolnego. Wycofany w 1907 roku.

Kolejny mały krążownik turecki Lutf-u Humayun. Jego budowę, tak jak poprzedniego, rozpoczęto jeszcze na początku lat 80, wodowano go jednak dopiero w1892 a ukończono w 1896 (!).
Wyporność 1315 ton, prędkość 14 węzłów (realnie mniej). Konstrukcja mieszana. Wymiary: 64 x 9,1 x 4 m. Uzbrojenie: 3x170 BL, 6x120 BL kilka lekkich, 2 wt. W 1899 roku jego uzbrojenie główne zostało wymienione na armaty nowszego modelu (QF) 2x152 i 2x120.Wykorzystywany głównie do szkolenia. Wycofany ze służby mniej więcej w tym samym czasie co Haybetnuma.
Niestaty, znam tylko jedno zdjęcie tego okrętu - na slipie w trakcie budowy. Ktoś ma jakieś inne?

Brytyjskie okręty typu Nymphe/Beagle. Można dyskutować, czy to właściwe miejsce dla nich, bo oficjalnie klasyfikowane były jako slupu, a niekiedy nieoficjalnie jako kanonierki. Były to jednak okręty na tyle duże, że moim zdaniem można by je zaklasyfikować jako małe krążowniki (znajdowały się gdzieś na pograniczu dużych kanonierek i małych krążowników). Jednostki typu Nymphe (4 sztuki - Nymphe, Daphne, Swallow i Buzzard miały konstrukcją mieszaną, Beagle i Basilisk, bardzo do nich podobne, miały konstrukcję już stalową. Pierwsze zwodowane zostały w latach 1885-1888, ostatnia dwójka w 1889 roku. Wyporność 1140 ton (Beagle i Basilisk - 1170), prędkość 14,5 węzła (choć nie wszystkie ją osiągały). Wymiary: 59,4 x 8,5 x 3,8 m. Uzbrojenie: 8x127/25 BL i kilka lekkich oraz mitraliez. Nymphe i Buzzard dotrwały do I wojny i zostały wycofane zaraz po jej zakończeniu, pozostałe już na początku XX wieku (1905).
Zdjęcia ostatniej pary w kolejnym poście.

coś z tą konstrukcją nie tak

Przepraszam, pierwsza czwórka jednostek typu Nymphe miała konstrukcje mieszaną.

Portugalski mały krążownik Adamastor. Zbudowany we Włoszech, zwodowany w 1896 roku, w służbie od 1897. Wyporność ok. 1730 ton, prędkość 18 węzłów. Wymiary: 74 x 10,7 x 4,7 m. Uzbrojenie: 2x150/30 QF, 4x105/40 QF, kilka lekkich i 3 wt. Na początku lat 20 armaty 150mm zamieniono na 2x120/45 QF. Zbudowany z myślą o służbie w koloniach. Wycofany dopiero na początku lat 30.

Małe krążowniki portugalskie Sao Gabriel i Sao Rafael. Zbudowane we Francji (Hawr) - zwodowane w 1898 (wejście do służby nieco się opóźniło z powodu nie osiągnięcia kontraktowej prędkości). Wyporność 1770 ton, prędkość 17,5 węzła. Wymiary: 73,8 x 10,8 x 4,3 m. Uzbrojenie: 2x150/45 QF, 4x120/45 QF, kilkanaście lekkich i mitraliez, 1 wt. Sao Rafael rozbił się w 1911 roku, Sao Gabriel został wycofany ze służby w połowie lat 20.

Mały krążownik portugalski Reinha Dona Amelia (po przewrocie i obaleniu monarchii - Republica). Zwodowany w 1899 roku, w służbie w roku następnym. Wyporność 1630 ton, prędkość 20 węzłów (choć podobno na próbach jej nie osiągnął), Wymiary: 75 x 11,8 x 4,5 m. Uzbrojenie: 4x150/45 QF, 2x100/45 QF, kilka małych, 2 wt. Przeznaczony do służby kolonialnej, ale mógł tez pełnić rolę jachtu królewskiego. Rozbił się w 1915 roku.

Japoński mały krążownik Miyako. Klasyfikowany tez jako awizo (bo jako awizo został w zasadzie zbudowany). Wodowany w Japonii (Kure) w 1898 roku, w słuzbie 1899. Wyporność 1770 ton, prędkość 20 węzłów. Wymiary: 96 x 10,5 x 4,3 m. Uzbrojenie: 2x120/40 QF, 8x47 QF, 2 wt. Zatonął na minie pod Port Arturem w maju 1904 roku.

Francuski mały krążownik Kersaint. Zwodowany w 1897 roku, w służbie 1898. Wyporność ok. 1275 ton, prędkość 16 węzłów. Wymiary: 68,6 x 10,5 x 4,6 m. Uzbrojenie: 1x138/45 QF, 5x100/45 QF, kilka lekkich. Rozbił się w marcu 1919 roku na Tahiti.

Włoskie małe krążowniki (klasyfikowane oficjalnie jako esploratori - okręty rozpoznawcze) Coatit i Agordat. Zwodowane w 1899 roku, w służbie 1900. Wyporność 1290 i 1340 ton, prędkość 22-23 węzły. Uzbrojenie: 12x76 QF, 2 wt. Zbudowane na potrzeby współpracy z flotą liniową (jako awiza). Wzięły udział w wojnie z Turcją i I wojnie. Wycofane na początku lat 20.