Forum Okrętów Wojennych

Francuzi budowali specyficzne okręty przeznaczone do służby w koloniach - awiza transportowe. Było to połączenie dużej kanonierki (slupu wg. nomenklatury anglosaskiej) i transportowca. Okręty te mogły transportować niewielkie oddziały w określone miejsce, desantować je i zapewniać np. wsparcie artyleryjskie. Mogły tez służyć jako zwykła transportowce ale i prowadzić służbę patrolową itd. Francuzi budowali ich sporo i dość długo, praktycznie do końca XIX wieku, stąd można domniemywać, że były dla nich użyteczne.
Większość miała wyporność rzędu 1500-1600 ton (lub nieco więcej), uzbrojenie zaś składało się przeważnie z 4x138 i działek lekkich (choć mogły tu istnieć pewne rozbieżności, np. 6x138 lub 4x138 i 2x90 itd.). Prędkość wynosiła przeważnie od ok. 10 do 12-13 węzłów (czyli jak kanonierek). Oto kilka z nich:

Austriacki parowiec bocznokołowy Andreas Hofer. Klasyfikowany niekiedy jako awizo, niekiedy jako kanonierka bocznokołowa, niekiedy po prostu jako uzbrojony statek. Zwodowany w 1854 roku, miał wyporność 770 ton i osiągał prędkość 10 węzłów. Uczestniczył w bitwie pod Lissą. Uzbrojony był wówczas w 1 armaty 15 cm BL Wahrendorfa (odtylcowa, gwintowana, jedna z pierwszych) i 3 armaty 30-funtowe SB (gładkolufowe, odprzodowe).

Trochę z innej beczki - raczej ciekawostka. Chińska dżonka wojenna. Zdjęcie pochodzi prawdopodobnie z lat 60-70 lub początku 80 XIX wieku, ale takie jednostki pływały i w wieku XVIII i na początku XIX. W bitwie pod Foochow stoczonej w 1884 roku, obok względnie nowoczesnych okrętów, Chińczycy posiadali 11 dżonek wojennych!

Trudno mi było ten okręt zamieścić w innych działach, więc ostatecznie umieszczam go tu - brytyjski taranowiec Polyphemus. W zasadzie to był to i taranowiec i okręt torpedowy i "łamacz zagród" (do tego też planowano go wykorzystywać). Zwodowany w 1881 roku. Wyporność 2640 ton, prędkość maksymalna 18 węzłów. Uzbrojony jedynie w 6 mitraliez Nordenfelda i 5 wt. no i oczywiście w taran. Jego budowa okazała się pomysłem chybionym, ale okręt ciekawy.

Postanowiłem dać teraz parę zdjęć "na luzie". Czyli coś z życia (Royal Navy) wzięte.
Przy pobieraniu żołdu warto zauważyć, że w użyciu są tylko monety (marynarz "zwyczajowo" zgarnia je do czapki). Banknoty emitowano od 5 funtów - to była kupa pieniędzy, więc w normalnym użyciu spotykano je bardzo, ale to bardzo rzadko. W użyciu były w ogromnej większości monety, choć warto pamiętać, że np. taka gwinea lub podwójna gwinea (monety złote - gwinea ważyła niecałe 8,4 g i zawierała prawie 7,7 g czystego złota) też miała dużą wartość. Marynarze jednak dostawali zapewne wypłatę srebrem.

Algier (koniec XIX wieku)

Wcześniej zamieściłem zdjęcie Foudre - francuskiego transportowca torpedowców (taki "lotniskowiec torpedowców). Pierwsi w budowie takich jednostek byli jednak Brytyjczycy. Tu - Hecla. Dawny statek British Crown, zakupiony przez Royal Navy i przebudowany na transportowiec torpedowców (mógł zabrać 6-8 jednostek - małych torpedowców). Wyporność 6400 ton, prędkość 13 węzłów. Początkowo uzbrojony w w 5x160 ML i 1x120 BL (później częściowo wymieniono armaty 160mm na 127 BL). Później przebudowany na jednostkę warsztatową, a dalej na okręt-bazę dla jednostek torpedowych.

Kolejny brytyjski transportowiec torpedowców - Vulcan. Zwodowany w 1889 roku. 6600 ton wyporności, prędkość 20 węzłów. Uzbrojony w 8x120/40 QF, kilkanaście lekkich oraz 6 małych torpedowców (wg. klasyfikacji brytyjskiej II klasy). Zbudowany w typie krążownika, miał wypukły pokład pancerny. Od 1915 wykorzystywany jako okręt-baza okrętów podwodnych.

Austriacki parowiec Egitto. Wyporność 1489 ton, prędkość 11 węzłów. Zmobilizowany jako awizo mające zapewnić łączność Lissy z portami austriackimi, tudzież pełnić rolę jednostki patrolowej/rozpoznawczej (uzbrojono go wówczas w 2 armaty 86 mm ML). Zatopiony przez własną załogę w porcie. Później wydobyty. Pływał dalej pod nazwą Gargano. Z etgo okresu (1872) pochodzi zdjęcie.

Napoleon pisze: ↑2022-09-04, 11:41 Austriacki parowiec Egitto. Wyporność 1489 ton, prędkość 11 węzłów. Zmobilizowany jako awizo mające zapewnić łączność Lissy z portami austriackimi, tudzież pełnić rolę jednostki patrolowej/rozpoznawczej (uzbrojono go wówczas w 2 armaty 86 mm ML). Zatopiony przez własną załogę w porcie. Później wydobyty. Pływał dalej pod nazwą Gargano. Z etgo okresu (1872) pochodzi zdjęcie.

Statki LLoyd Austriaco budowano z mysla o sluzbie wojskowej. Sam LLoyd Austriaco byl silnie subsidiowany, nawet cysorz mial tam swoeje akcje. Na statkach byli oficerowie K.k. Marynarki Wojennej, a statki byly lekko uzbrojone, W razie potrzeby byly molbilizowana, a czesto nawet przjmowan przez k.k. Marine. Statki LLoyd Austriaco nosily tez numery, i czesto w raportach podawany jest ich numer. EGITTO byl Nr.39.

Statki LLoyd Austriaco budoano z mysla o sluzbie wojskowej.

Kilka z nich zmobilizowano już podczas wojny w 1859 roku.
Tu kolejny: Triest (wod. 1850), wyporność 980 ton, 9 węzłów.

Rosyjski jacht carski Szandart. Zwodowany w 1895 roku, wszedł do służby w kolejnym. Wyporność 5480 ton, prędkość 22 węzły. Istniała możliwość szybkiego przekształcenia go na krązownik (proponowane uzbrojenie to 8-10x152/45 QF plus lekkie), choć nie był opancerzony (nie miał wypukłego pokładu pancernego). Nie skorzystano jednak z tego ani podczas wojny z Japonią ani podczas I wojny. W służbie pozostawał bardzo długo. W połowie lat 30 przebudowany na stawiacz min pod nazwą Marti. Od 1948 roku, nadal jako stawiacz min, nazywał się Oka. Z czynnej służby wycofany dopiero w latach 50.

Hiszpański jacht królewski Giralda. Zbudowany w 1894 roku. Wyporność ok. 1500 ton, prędkość 21,5 węzłów. Zbudowany z myślą o możliwosci wykorzystania militarnego. Podczas wojny z USA w 1898 roku pełnił role awiza na wodach ojczystych z uzbrojeniem 2x57 QF (z możliwoscią wzmocnienia).

Swego czasu zamieściłem zdjęcia amerykańskiego pancernika Maine, który, jak wiadomo, wyleciał w powietrze w Hawanie w 1898 roku. W lutym 1912 roku wrak Main został podniesiony z dna portu i w marcu, po wyholowaniu na głęboką wodę, zatopiony ponownie z honorami wojskowymi. Pozwolę sobie tu zamieścić zdjęcia z tych wydarzeń.

Taki rysunek Foudre...

Nie bardzo wiem gdzie go wstawić

Do kanonierek torpedowych - zdjęcia już tam są