większy ładunek (np. wagon, lokomotywa) - potrzebny był nierzadko _trochę większy_ statek
mały statek - małe luki - lokomotywa się nie mieściła, to się nie mieściła..., potrzebny większy statek...
luki generalnie wtedy małe były... (nie tylko dlatego, że statki mniejsze)...
ale od tamtych czasów również konstrukcja statków się zmieniła... luki - krótko mówiąc - powiększyły się, są teraz szerokie często prawie od burty do burty (wewnętrznej, na statku dwuposzyciowym) - luki mają często rozmiary ładowni (bardzo często nie ma żadnego nawisu pokładu nad ładownią)... tak jest nawet w masowcach "open hatch" (szerokolukowych), czyli w drewnowcach, pakietowcach...
luk "tradycyjny" wyglądał tak:
prostopadle do płaszczyzny symetrii statku - belki od zrębnicy do zrębnicy ("od burty do burty") - różnie... jedna, dwie, a nawet trzy na luk, jak dłuższy...
nazywały się te belki szersztokami
pomiędzy zrębnicą a szersztokiem albo pomiędzy kolejnymi szersztokami układało się pokrywy z okuciami (rónolegle do płaszczyzny symetrii statku) z grubych desek... nie zawsze były takie szerokie jak na tych zdjęciach... (tu złożone jakby z trzech desek np.) ... bywały nawet wąskie - długie (z jednej deski)
deski - ręcznie albo bomami, szersztoki - bomami "operowane"...
na to wszystko - na cały luk - kładło się brezent (plandekę z brezentu)...
na zewnątrz zrębnicy ten brezent przyciskało się do zrębnicy stalowymi szynami (płaskownikami) - listwami dociskającymi lub uszczelniającymi - ang.:
batten, a te - klinami...
zresztą po wierzchu też czasami puszczano takie jakby naciągi z płaskowników... takie jakbu "pasy" ("taśmy") stalowe mocujące wszystko od góry (już na brezencie)
taki rodzaj luku przetrwał na pojedynczych statkach w polskiej flocie nawet do... nie wiem kiedy
- do kiedy pływał w barwach PŻM Jong Dzin ?... na pewno do połowy lat 70-tych...
- - - - -
... a Bob Dylan w swojej piosence "Tempest", wydanej w 2012 roku śpiewa m.in.:
They battened down the hatches
But the hatches wouldn't hold...
