Tu Wasz stary Wraq z pytaniem o [H]AURORĘ

[W M Wachniewski]

Obiła mi się o uszy informacja, że Wielce Zasłużony Okręt Rewolucji Październikowej... poszedł bez wielkich sentymentów na złomik w latach trzydziestych wskutek "zużycia". Koledzy - na ile jest to prawda??

Dzięki serdeczne z góry za wszelkie wieści w tej sprawce.

P/s: Podobno to "coś", co niedawno przeszło podobno remont, gwarantujący żywot na trzy stulecia, to coś, co dumnie stoi w charakterze [H]AURORY na Newie w St. Petersburgu - to jest de facto bliźniacza DIANA.

[Gość]

Tak naprawdę to przy Dużej Newce to nie stoi ano Aurora ani Diana ani tym bardziej Pallada czy Swietłana (zatopione przez Japsów)... to co tam jest to w zasadzie pełnowymiarowa makieta Aurory, przy budowie której zastosowano sporą ilość oryginalnych części.

В 1984 - 1987 годах на крейсере был произведены ремонтно-восстановительные работы и переоборудование.
Объем работ позволяет говорить о создании заново макета крейсера с использованием некоторого количества подлинных деталей.

Skąd ta "urban legend" o Dianie udającej Aurorę? Może stąd, że w podobnym czasie czyli jesienią 1922 zniknęły z publicznego widoku.

AURORA

С 7 по 14 ноября 1917 года участвовал в подавлении мятежа Керенского-Краснова. С 4 по 9 января 1918 года
совершил переход из Гельсингфорса (Хельсинки) в Кронштадт. С мая 1918 года по 9 ноября 1922 года находился
в Кронштадтском военном порту на долговременном хранении. В годы гражданской войны 152-мм орудия крейсера были сняты
и отправлены на Волжскую военную флотилию для вооружения плавающих батарей. В ноябре 1922 года переформирован в учебный корабль.
Прошел капитальный ремонт с ноября 1922 года по 23 февраля 1923 года. С 9 июля по 24 августа 1924 года поход с посещением
Бергена (Норвегия). С 28 июля по 12 августа 1928 года визиты в Осло (Норвегия) и Копенгаген (Дания), с 15 по 24 августа 1929 года -
в Свинемюнде (Германия), с 15 июля по 24 августа 1930 года - поход с посещением Бергена (Норвегия), Мурманска, Архангельска
и Кристиансанда (Норвегия). 2 ноября 1927 года награжден орденом Красного Знамени и первым в РККФ поднял орденский Военно-морской флаг.
В начале Великой Отечественной войны был разоружен. Орудия отправили на сухопутный фронт и на корабли Черноморского флота.
В годы войны использовался в качестве плавающей казармы для размещения экипажей подводных лодок.
30 сентября 1941 года от попаданий артиллерийских снарядов противника лег на грунт в Ораниембауме.
20 июля 1944 года поднят аварийно-спасательной службой Краснознаменного Балтийского флота и в 1945 году отбуксирован
в Ленинград для ремонта на Балтийском судостроительном заводе. 6 ноября 1948 года поставлен на прикол на набережной Большой Невки.
В 1984 - 1987 годах на крейсере был произведены ремонтно-восстановительные работы и переоборудование.
Объем работ позволяет говорить о создании заново макета крейсера с использованием некоторого количества подлинных деталей.
В настоящее время используется как музей.

DIANA

В 1916 году участвовал в обороне Рижского залива и
с 12 по 19 октября 1917 года в Моонзундской операции. Участвовал в февральской революции.7 ноября 1917 года вошел в состав Красного
Балтийского флота. С 4 по 9 января 1918 года совершил переход из Гельсингфорса (Хельсинки) в Кронштадт.
С мая 1918 года по 9 ноября 1922 года находился в Кронштадтском военном порту на долговременном хранении.
В годы гражданской войны 130-мм орудия крейсера были сняты и отправлены в Астрахань для установки на вспомогательных крейсерах
Астрахано-Каспийской военной флотилии. 1 июля 1922 года продан совместному советско-германскому акционерному обществу "Деруметалл"
как металлолом. Осенью 1922 года был отбуксирован в Германию для разборки и 21 ноября 1925 года исключен из состава РККФ.

Podsumowując która z nich by tam nie stała to prawie pewnym jest, że w 1922 roku na złom do Giermanii poszedł okręt w gorszym stanie technicznym... choć o oba dbano podobnie (remonty w latach 1906-8 i w latach 1916 i 1917) Wydaje mi się, że wtedy jeszcze nie myślano kategoriami Aurora = "symbol zwycięstwa partii robotników i chłopów"... choć kto wie?

[fdt]

To wyżej to byłem ja...

Decyzja o "kanonizacji Aurory" zapadła dopiero w 1944 roku i wydaje się, że do tego czasu traktowano ją jako zwykły rezerwowy kapeć. W 1944 przeszła pierwszy duży lifting.

Ещё до окончания войны в 1944 году было приято решение о восстановлении крейсера как памятника активного участия моряков в Революции 1917 года. "Аврора" была поднята в 1944 году и в 1945 - 1947 годах прошла капитальный ремонт, в ходе которого внешний вид корабля был приближен к его виду в 1917 году.

Zakres robót w latach 1984-87 byl spory:

В конце 1980-х гг. корпус корабля стал остро нуждаться в капитальном ремонте. В 1984 - 1987 годах на крейсере был произведены ремонтно-восстановительные работы и переоборудование. Работы производились на Ленинградском судостроительном заводе им. А. А. Жданова по проекту Северного проектно-конструкторского бюро. Работы сводились к следующему:



Подводная часть корпуса корабля (1,2 м выше ватерлинии) была сочтена неремонтопригодной; её отрезали и передали в разделку. Ныне она используется для основания мола в Усть-Лужском порту. Взамен была изготовлена новая подводная часть (макет). Деревянная и медная обшивки не воссоздавались. Винты отсутствуют.
Надводная часть была разделена на четыре секции, которые были установлены на новой подводной части. В машинном отделении правой и левой машин сделали котельное отделение и поместили туда макеты двух котлов системы Бельвиля-Долголенко. Кормовая главная машина была приведена в порядок и установлена на своём месте. Карапасная палуба была изготовлена заново. На неё была возвращена большая часть старых броневых листов (кроме нижнего пояса).
Надстройки были установлены на свои места и в основном внешне декорированы под вид корабля, каким он был в 1917 году. Трубы и мачты были изготовлены заново, поскольку старые также были "новоделом". Орудия решили оставить на береговых станках.
Практические все внутренние помещения корабля перепланированы. На батарейной палубе размещается музей, отсек музейных сотрудников, пищеблок команды с камбузом, жилой блок офицеров, кают-компания и командирский салон. Ниже, на жилой палубе, расположены новые жилые помещения команды. Все жилые блоки оборудованы согласно требованиям обитаемости на современном Военно-Морском Флоте. В двух кормовых машинных отделениях организовано машинно-котельное отделение со вспомогательными механизмами и дополнительно размещенными боевыми пародинамо-машинами. Помещения котельных отделений занимают современные ПЭЖ (пост энергетики и живучести), электростанция, кондиционеры, водогрейные котлы для бытовых нужд, дизель-генераторы, водоотливная станция, система пожаротушения и другое оборудование. Неперепланированными остались румпельное отделение, отделение рефрижераторной машины и центральный пост.

http://www.museum.navy.ru/fills_aurora.htm

[W M Wachniewski]

Jestem w domciu - a co do tych tekstów, kto podejmie się je przełożyć? Czy mam to zrobić sam? Wasz st_Wrrrrr...

P/s wiecie - dobrze byłoby aby w Polsce było i po polsku, nie?

[Gość]

Jestem w domciu - a co do tych tekstów, kto podejmie się je przełożyć? Czy mam to zrobić sam? Wasz st_Wrrrrr...

P/s wiecie - dobrze byłoby aby w Polsce było i po polsku, nie?

Niet wriemieni, czasy ukrali... A tak w ogóle to młodzież niech sie uczy języków obcych... Howgh.

[Stary_Wraq_WMW]

...Text na rosyjskiej stronie WMM wygląda przyzwoicie. Zobaczę dzisiaj, co tam jest nowego.

[W M Wachniewski]

- o ile sobie przypominam - to były czasy, że ona pełniła funkcję takiego sowieckiego "Showboata"?

[Teller]

Potwierdzam tę wersję z "makietyzacją" Aurory. Była o to wcale spora afera, w końcu lat 80-tych, już za pieriestrojki. Pisał o tym m.in. Junyj Tiechnik, którego numer wpadł mi ongi w ręce. Pewnego dnia okręt odholowano do stoczni i dorobiono mu nowy kadłub, przystosowany do roli agit-muzeum -- sale ekspozycyjne i tego typu sprawy zamiast oryginalnego wnętrza krążownika pancerno-pokładowego z końca XIX wieku. A to, co owym wnętrzem (i o ile pamiętam podwodziem) było, poszło na złom. Było w tym Junym Tiechniku nawet parę fotek dokumentnie wypatroszonego kadłuba.

[fdt]

(...........) A to, co owym wnętrzem (i o ile pamiętam podwodziem) było, poszło na złom. Było w tym Junym Tiechniku nawet parę fotek dokumentnie wypatroszonego kadłuba.

Подводная часть корпуса корабля (1,2 м выше ватерлинии) была сочтена неремонтопригодной; её отрезали и передали в разделку. Ныне она используется для основания мола в Усть-Лужском порту.

.... można jeszcze pewnie odkopać to żelastwo...

[Przezdzieblo]

Jurnyj Tiechnik, wot ciekawostka.




Po prostu nie mogłem

[w]

Otóż byłam na "Awrorze" w roku 1987 i rzeczywiście wygląd okretu bardzo odbiegał od dobrze zachowanych okrętów-muzeów, jak choćby "Błyskawica", o angielskich nie wspominając.
"Awrora" jeszcze przed zaadaptowaniem na muzeum słuzyła jako zdewastowany hulk. Rekonstrukcja okrętu nie poszła w stronę historyczno-poglądową, a symboliczno-wystawienniczą, jak kolega słusznie zauważył. Jest to symbol rewolucji, nie historyczny okręt wojenny. "Awrora" z zewnątrz nawet wygląda jak atrapa, w środku zaś z oryginalnego wyposażenia nie ma NIC.
Najśmieszniejszy natomiast jest betonowy kołnierz na części podwodnej, który czasami widać bardzo wyraźnie.

[Teller]

Tylko proszę pamietać, że Kopernik była kobietą!

Pamiętam, że Kopernik była kobietą. Podobnie jak Nadieżda Krupska (jej męża, tow. Krupskiego, także sobie przypominam).

[Teller]

Jestem w domciu — a co do tych tekstów, kto podejmie się je przełożyć? Czy mam to zrobić sam? Wasz st_Wrrrrr…

P/s. Wiecie — dobrze byłoby, aby w Polsce było i po polsku, nie?

Wot, brodiaga sud'bu proklinaja. Gdybym tak myślał, mógłbym całe życie czekać, aż ktoś litościwie przełoży za mnie Dumasa, Sarneta i LeVaillanta, Okuna, Friedmana, Garzke i Dulina, DiGiuliana, Suligę, Bałakina i innych. Inostrannych jazykow nużno uczit'sa, parień; w końcu nie można wymagać, by każdy bez wyjątku Papuas znał jidysz, czy inne dialekta galicyjskie.

[Teller]

Niet wriemieni, czasy ukrali… A tak w ogóle, to młodzież niech się uczy języków obcych… Howgh.

Jako już rzekłem, młodego pokolenia dotyka derengolada wręcz niewyobrażalna; gdy w początkach lat 80-tych przystępowałem do nauki języka angielskiego, po trzech latach gonienia po księgarniach zdołałem kupić maciupeńki słownik kieszonkowy, który musiał wystarczyć mi na bardzo długo; dostanie czegokolwiek w owych czasach graniczyło z cudem. Znaczenia wielu fachowych zwrotów musiałem domyślać się z kontekstu. Dzisiaj raj na ziemi; półki uginają się pod podręcznikami i słownikami, a tu masz — nie chce im się, i tyle.

[Teller]

Rzeczy powyższe w pieriewodkie na pol'skoj jazyk przedstawiają się następująco:

W latach 1984 – 1987 na krążowniku zostały przeprowadzone prace remontowo-rekonstrukcyjne i przebudowa. Zakres prac pozwala mówić o stworzeniu od nowa makiety krążownika z wykorzystaniem pewnej ilości oryginalnych części.

Aurora
Między 7 a 14 listopada 1917 roku (według kalendarza gregoriańskiego — przyp. Teller) brał udział w stłumieniu buntu Kiereńskiego-Krasnowa (cóż za oryginalny eufemizm dla b. Rewolucji Październikowej! Jak widzę, putinowszczyzna ma się coraz lepiej; władza usilnie sugeruje Rosjanom, iż bynajmniej nie czynili niepokojów, a tylko je tłumili; pewnie Kreml obawia się, iż na fali listopadowej nostalgii mogłaby im przyjść ochota na powtórkę — przyp. Teller). Od 4 do 9 stycznia 1918 roku dokonał przejścia z Helsingforsu (Helsinki) do Kronsztadu (Pozwolę sobie przypomnieć w/w młodzieży iż Finlandia, podobnie jak Polska, pozostawała podówczas pod panowaniem Rosji. Co prawda jeszcze 6 grudnia 1917 roku ukonstytuowany dwa dni wcześniej Landtag proklamował niepodległość Finlandii, lecz w połowie stycznia 1918 roku w południowej części kraju wybuchło powstanie bolszewików i Helsingfors wpadł w ich ręce 27 stycznia. Co ciekawe, Awrora uszła z tego portu na trzy miesiące przed sławną ewakuacją Floty Czerwonej, która została przeprowadzona w skrajnie niesprzyjających warunkach między 12 marca a 22 kwietnia 1918 roku — przyp. Teller). Od maja 1918 roku do 9 listopada 1922 roku znajdował się w bazie marynarki wojennej w Kronsztadzie w długoterminowym przechowywaniu. (Marynarskie załogi skierowano podówczas na fronty wojny domowej — przyp. Teller) W latach wojny domowej 152-milimetrowe armaty krążownika zostały zdjęte i wysłane do Wołżańskiej Flotylli Wojennej dla uzbrojenia baterii pływających. W listopadzie 1922 roku przekształcony w okręt szkolny.
Przeszedł remont kapitalny między listopadem 1922 roku a 23 lutego 1923 roku (Między innymi przeprowadzono dawno planowane przezbrojenie w armaty 130 mm — przyp. Teller). Od 9 lipca do 24 sierpnia 1924 roku rejs z odwiedzinami Bergen (Norwegia). Od 28 lipca do 12 sierpnia 1928 roku wizyty w Oslo (Norwegia) i Kopenhadze (Dania), od 15 do 24 sierpnia 1929 roku — w Swienemünde (Niemcy) (ciekawym, kto wie iż to dzisiejsze Świnoujście (Polska) — przyp. Teller), od 15 lipca do 24 sierpnia 1930 roku — rejs z odwiedzinami Bergen (Norwegia), Murmańska, Archangielska i Kristiansandu (Norwegia) (typowe letnie rejsy szkolne — przyp. Teller). 2 listopada 1927 roku odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru i jako pierwszy w RChFC (Robotniczo-Chłopskiej Flocie Czerwonej, dosłownie: Raboczie-Kriestiańskij Krasnoj Fłot (RKKF); Jan Gozdawa-Gołębiowski i Tadeusz Wywerka-Prekurat w Pierwszej Wojnie Światowej na morzu (przezornie) przekładają tę nazwę jako "Robotniczo-Włościańska", ja wszakże obstaję przy zachowaniu uroków wodosłowia rodzimej dialektyki marksistowskiej. Szyk wyrazów Flota Czerwona, zamiast dosłownego Czerwona Flota przejąłem z powszechnie używanego zwrotu Armia Czerwona — przyp. Teller) nosił orderową banderę wojenną.
W początkach Wielkiej Wojny Narodowej (jak po dziś dzień w Rosji nazywa się tę część II Wojny Światowej, w której ZSRR brał udział już po właściwej stronie — przyp. Teller) został rozbrojony. Armaty wysłano na front lądowy (przypominam, że chodzi tu o późniejsze uzbrojenie, złożone z armat 130 mm; działa z okresu rewolucji w tym czasie stały zupełnie gdzie indziej — przyp. Teller) i na okręty Floty Czarnomorskiej. W latach wojny był wykorzystywany w charakterze pływających koszar dla rozlokowania załóg okrętów podwodnych.
30 września 1941 roku w wyniku trafień pociskami artyleryjskimi przeciwnika spoczął na dnie w Oranienbaumie. (Obecnie Łomonosow (Federacja Rosyjska). W opisie dziejów Awrory, zawartym w Małym Modelarzu nr 10 – 11/77, podawano iż przyczyną zatonięcia były bomby lotnicze; należy wszakże brać poprawkę na ówczesny poziom zarówno wiedzy jak i jawności. Podług tegoż Małego Modelarza Stukasy zaciekle atakowały Awrorę, wszakże już w pierwszym nalocie jeden z nich został zestrzelony przez marynarza Pawła Protasowa (o ile pamiętam; równie dobrze może być to nazwisko gieroja, który wyrzucił za burtę japoński pocisk podczas bitwy pod Cuszimą). Co się tyczy konsekwencji ataków, MM podaje iż w wyniku trafień okręt przechylił się na burtę tak dalece, że poziom wody sięgał nadbudówek — przyp. Teller).
20 lipca 1944 roku podniesiony przez służbę naprawczo-ratowniczą odznaczonej Orderem Czerwonego Sztandaru Floty Bałtyckiej (to już czysty breżniewizm; nigdy nie słyszałem, by którykolwiek z krajan napomykał, iż mieszka w odznaczonym Orderem Sztandaru Pracy mieście Sosnowcu — przyp. Teller) i w 1945 roku odholowany do Leningradu (obecnie Petersburg (Federacja Rosyjska) — przyp. Teller) w celu remontu w Stoczni Bałtyckiej. 6 listopada 1948 roku zacumowany przy nabrzeżu Wielkiej Newki (północnej odnogi Newy, uchodzącej do Zatoki Fińskiej w okolicach Starej Wsi. Co ciekawe, jest to spory kawałek drogi od Pałacu Zimowego, leżącego nad główną odnogą rzeki — być może władza ludowa chciała dać obywatelom do zrozumienia, iż Rewolucja się już nieodwracalnie skończyła i nie ma co liczyć na kolejne przewroty które obaliłyby rząd bolszewicki, nadal uważany przez wielu za nielegalny i tymczasowy; ostatecznym potwierdzeniem trwałości zaistniałych przemian ustrojowych zapewne miało być sygnalizowane przez p. "W". zabetonowanie kadłuba w miejscu postoju — przyp. Teller). W latach 1984 – 1987 na krążowniku zostały przeprowadzone prace remontowo-rekonstrukcyjne i przebudowa. Zakres prac pozwala mówić o stworzeniu od nowa makiety krążownika z wykorzystaniem pewnej ilości oryginalnych części. W chwili obecnej jest wykorzystywany jako muzeum.

Diana
W 1916 roku uczestniczył w obronie Zatoki Ryskiej i od 12 do 19 października 1917 roku w Operacji Moonsundzkiej (zakończonych niepowodzeniem walkach z Hochseeflotte o panowanie nad wejściem do Zatoki Ryskiej — przyp. Teller). Uczestniczył w Rewolucji Lutowej. 7 listopada 1917 roku wszedł w skład Bałtyckiej Floty Czerwonej. Od 4 do 9 stycznia 1918 roku dokonał przejścia z Helsingforsu (Helsinki) do Kronsztadu. Od maja 1918 roku do 9 listopada 1922 roku znajdował się w bazie marynarki wojennej w Kronsztadzie w długoterminowym przechowywaniu. (Innymi słowy, podzielał los Awrory, patrz powyższe przypisy — przyp. Teller.
W okresie wojny domowej 130-milimetrowe armaty krążownika (Diana została przezbrojona w planowane projektem działa jeszcze w 1916 roku, i prawdę mówiąc przedstawiała większą wartość bojową niż wyposażona w przestarzałe 6-calówki Awrora — przyp. Teller) zostały zdjęte i wysłane do Astrachania dla montażu na krążownikach pomocniczych Astrachańsko-Kaspijskiej flotylli wojennej. 1 lipca 1922 roku sprzedany wspólnemu radziecko-niemieckiemu towarzystwu akcyjnemu "Derumetal" jako złom metalowy. Jesienią 1922 roku został odholowany do Niemiec dla rozbiórki i 21 listopada 1925 roku skreślony ze stanu RChFC.

Jeszcze przed zakończeniem wojny, w 1944 roku, została podjęta decyzja o rekonstrukcji krążownika jako pomnika aktywnego udziału marynarzy w Rewolucji 1917 roku. Awrora została podniesiona z dna w 1944 roku i w latach 1945 – 47 przeszła remont kapitalny, w trakcie którego wygląd zewnętrzny okrętu zbliżono do jego wyglądu w 1917 roku. (Od czasu rewolucji okręt przeszedł kilka przeróbek, włącznie z długo odkładanym zamontowaniem planowanych w projekcie wstępnym armat 130 mm; mało kto wie, iż sławna armata 6", z której (jakoby) oddano salwę w pamiętną noc listopadową 1917 roku, była najzupełniej doraźnym uzbrojeniem. Rzecz cała jest dokładnie opisana w artykule Trzy boginie, zamieszczonym w Morzu… o rocznik i numer proszę suszyć AMJ bądź TK; nie będę specjalnie lazł do biblioteki tylko po to, by móc wpisać te dwie liczby — przyp. Teller.)

W końcu lat 80-tych kadłub okrętu zaczął dotkliwie potrzebować remontu kapitalnego. W latach 1984 – 87 na krążowniku zostały przeprowadzone prace remontowo-rekonstrukcyjne i przebudowa. Prace zostały wykonane w Stoczni Leningradzkiej im. A. A. Żdanowa (sekretarz Obwodowego i Miejskiego Komitetu WKP(b) w Leningradzie; objął schedę po zamordowanym na rozkaz Stalina Siergieju Kirowie — przyp. Teller) według projektu Północnego Biura Projektowo-Konstrukcyjnego. Prace sprowadzały się do następującego:
• Podwodzie kadłuba (o 1,2 m nad linią wodną) zostało uznane za niezdatne do remontu; zostało odcięte i przekazane do rozebrania. Obecnie jest wykorzystywane jako podstawa molo w porcie w Ust-Łudze (niewielkim porcie na południowym wybrzeżu Zatoki Fińskiej, około 120 km na zachód od Petersburga — przyp. Teller). W zamian zostało wykonane nowe podwodzie (makieta). Nie zrekonstruowano poszyć drewnianego i miedzianego. Śrub brak. (Ciekawym, czy odtworzono chociaż pióro steru — przyp. Teller.)
• Nadwodzie zostało podzielone na cztery sekcje, które zostały ustawione na nowym podwodziu. W przedziale maszynowym prawej i lewej maszyny (parowej, była to maszynownia położona bliżej dziobu — przyp. Teller) zrobiono kotłownię i umieszczono tam makiety dwóch kotłów systemu Belleville-Dołgonienki (projektu francuskiego z rosyjskimi modyfikacjami. Takowe (kotły, nie makiety) napędzały ongi krążownik — przyp. Teller). Rufowa maszyna główna (napędzająca śrubę osiową — przyp. Teller) została doprowadzona do porządku i ustawiona na swoim miejscu. Pokład pancerny ze skosami (lub mówiąc precyzyjniej, jego pokładniki i poszycie — przyp. Teller) został wykonany od nowa (zainteresowanych wyglądem i położeniem takiego pokładu odsyłam do Historii Pancernika Tadeusza Klimczyka, w przypadku I wydania na stronę 71, gdzie jest bardzo ładne zdjęcie budowanego pancernika Kashima — przyp. Teller). Przywrócono na nim większość starych płyt pancernych (oprócz pasa dolnego który winien był sięgać do poszycia nie istniejącego już podwodzia — przyp. Teller)
• Nadbudówki zostały umieszczone na swoich miejscach i w zasadzie od zewnątrz udekorowane pod wzgląd okrętu, jakim był on w 1917 roku. Kominy i maszty wykonano od nowa, gdyż stare również były "nieautentyczne". Armaty postanowiono pozostawić na łożach nabrzeżnych (wraz z którymi ponownie zamontowano je na okręcie w trakcie pobieżnego i pospiesznego doprowadzania go do stanu pomnika-muzeum w latach 40-tych; sądząc po takich "poszlakach" można śmiało przypuszczać, iż kadłub pozostawiono bez jakiejkolwiek długoterminowej ochrony przeciwkorozyjnej, co summa summarum doprowadziło do zupełnej degradacji podwodzia w niewiarygodnie brudnej i skażonej wszelkimi ściekami przemysłowymi wodzie Newy. Nie dziwota, iż pod linią wodną nie było czego remontować — przyp. Teller).
• Praktycznie wszystkich pomieszczenia wewnętrzne okrętu rozplanowano od nowa. Na pokładzie artyleryjskim znajduje się muzeum, przedział pracowników muzeum, blok jadalny załogi z kambuzem, blok mieszkalny oficerów, mesa oficerska i salon kapitański. Niżej, na pokładzie mieszkalnym, znajdują się nowe pomieszczenia mieszkalne załogi. (Jeszcze w latach 40-tych władze radzieckie umyśliły sobie, iż okręt-muzeum pozostanie w "czynnej" służbie, mając na pokładzie niewielką, acz normalną załogę z pełnią rang, od kapitana aż po majtka. Polscy dziennikarze, odwiedzający Leningrad w latach 70-tych, zachwycali się niepomiernie tym "dowodem życia" okrętu — przyp. Teller.) Wszystkie bloki mieszkalne są wyposażone zgodnie z wymogami bytowymi we współczesnej Flocie Wojenno-Morskiej. W dwóch rufowych przedziałach maszynowych zorganizowano przedział maszynowo-kotłowy z mechanizmami pomocniczymi i dodatkowo rozmieszczonymi bojowymi prądnicami parowymi. Pomieszczenia kotłowni zajmuje nowoczesne (jak na standardy ZSRR z lat 80-tych — przyp. Teller) stanowisko zasilania i żywotności, elektrownia, klimatyzatory, kotły wodne dla potrzeb bytowych, generatory wysokoprężne, stanowisko odwadniające, układ przeciwpożarowy i inne wyposażenie. Bez przeróbek pozostały przedział sterowy, przedział maszyny chłodzącej i centralne stanowisko dowodzenia.

PS. Osobliwy zbieg okoliczności — gdy to piszę, jest właśnie 7 listopada… Zgodnie z prognozami z 1960 roku, przed pięcioma laty ZSRR miał dwukrotnie przewyższyć USA w poziomie dobrobytu na głowę mieszkańca. Niektóre z powyższych komentarzy mogą się wydać zgryźliwe — bo też i takimi je poczyniłem — ale mamy rok 2005 i od upadku SowSojuza minęło z okładem lat trzynaście. Jeżeli więc na rosyjskich stronach internetowych wciąż gości propagandowy bełkot sowieckiej nowomowy, to trudno mi powstrzymać się od kąśliwości.

[Suvorov]

Gorąco dziękuję Tellerowi za tłumaczenia i (szczególnie) za arcyciekawe przypisy.

Artykuł "Trzy boginie" autorstwa Adama Śmigielskiego ukazał się w jubileuszowym, 700-nym numerze "Morza". Było to równo 25 lat temu, w listopadzie 1980 r. A wydawało mi się, że to było tak niedawno ...