seawolf pisze:Tadeusz Klimczyk pisze:12).O pancerzu KATORI: „Opancerzenie okrętu wykonano w całości ze stali Kruppa”. Dla przypomnienia – termin stal Kruppa oznacza, że płyta została poddana procesowi powierzchnowego utwardzania (uwęglania jak czesto pisze jeden ze starych Forumowiczów) według patentu należącego do Kruppa. Otóż hartowanie powierzchniowe stosowano tylko do grubszych płyt, zwykle pow. 6 cali (152 mm), wszytkie cieńsze nic z procesem Kruppa nie miały. Tak więc cieńsze elementy pancerza KATORI na pewno nie byłe ze stali Kruppa.
Tak tylko wtrącę, że hartowanie, nawęglanie i utwardzanie to 3 różne procesy.
Czy dobrze rozumiem, że potocznie używane "powierzchniowe utwardzenie" odnosi się w tym przypadku do powierzchniowego hartowania?
Nawęglane te plyty też były?
Niestety wkradło sie tu trochę nieścisłości.
Otóż nawęglanie (cementowanie) oraz hartowanie powierzchniowe to dwa oddzielne, kompletnie niezależne procesy i nie należy ich ze sobą mylić. Przy tym oba te procesy wcale nie zostały wynalezione w zakładach Kruppa- stosowano je już wcześniej: procesowi nawęglania poddawano pancerz Harveya.
W języku Polskim pod pojęciem utwardzania rozumie się raczej nawęglanie. Natomiast angielski termin
face hardening odnosi się do hartowania powierzchniowego.
W skrócie proces nawęglana (cementowania) polegał na tym, że powierzchnię płyty pokrywano specjalna warstwą (w postaci proszku lub masy) zawierającą głównie węgiel z dodatkiem węglanów baru i wapnia. następnie płyta była bardzo długo wygrzewana w temp ok. 900 stopni C.
Proces nawęglania trwał od kilku do nawet kilkunastu dni i w jego efekcie węgiel przenikał do warstwy powierzchniowej płyty na głębokość do kilkunastu milimetrów, tak że jego zawartość rosła do ok. 1,5% na powierzchni płyty, stopniowo spadając w głąb.
Natomiast hartowanie powierzchniowe polega na tym, że jedna powierzchnia płyty jest ogrzewana intensywniej niż druga przy czym temperatury nagrzewania a przede wszystkim różnica tych temperatur ma tu bardzo istotne znaczenie i była precyzyjnie mierzona za pomocą termopar. Następnie płyta była schładzana- szybciej od strony gorącej i wolniej od strony chłodniejszej.
W obu tych procesach chodziło o to samo: o otrzymanie bardzo twardej- ale też kruchej- powierzchni przy zachowaniu dużej wytrzymałości całej płyty.
Istotą innowacji Kruppa było połączenie i dopracowanie technologiczne kilku procesów: stal chromo- niklową poddawano cementowaniu a następnie hartowaniu powierzchniowemu. Niemniej czasem z uwagi na problemy z tym związane rezygnowano z długotrwałego cementowania; stąd właśnie pancerz KNC.
Poza tym połączenie obu procesów prowadziło do powstania warstwy niezwykle twardej ale jednocześnie bardzo kruchej. Nie chodziło tu tylko o kwestie wytrzymałości ale także, a może przede wszystkim o to, że sprawiało to ogromne problemy technologiczne: konieczny był bardzo surowy reżim technologiczny gdyż w warstwie cementowanej podczas hartowania mogły pojawić się mikropęknięcia.
Doskonalenie procesów hartowania powierzchniowego doprowadziło w efekcie do powstania płyt nienawęglanych, które były tak samo wytrzymałe jak płyty nawęglane.
Pozdrawiam
AB