Rosyjskie okręty sprzedane Francuzom (1809 r.)

[Krzysztof Gerlach]

Swego czasu pisałem tu o losach rosyjskich okrętów przymusowo sprzedanych Francuzom i przymusowo przez nich kupionych w 1809. O niektórych mogłem napisać coś konkretnego, co do innych wysuwałem uzasadnione przypuszczenia. Teraz nieco uzupełnień:
Sviataja Paraskieva – w złym stanie, rozebrany w w Trieście w 1810 lub 1811 bez jakiejkolwiek naprawy lub wyposażania do służby.
Uriił – w zbyt złym stanie, by warto go było naprawiać, rozebrany w Trieście w 1810 lub 1811.
Sedel Bahr – Napoleon kazał go naprawić, ale nic z tego nie wyszło i ostatecznie okręt rozebrano w Trieście w 1811.
Azija – w złym stanie, rozebrany w w Trieście w 1810 lub 1811 bez jakiejkolwiek naprawy lub wyposażania do służby.
Liogkij – w marcu 1811 przemianowana na Corcyre, przewidziana do użycia jako fluita, w listopadzie 1811 zdobyta na Adriatyku przez Anglików, nie wcielona do Royal Navy.
Michaił – w złym stanie, bez masztów i dział, rozebrana na korfu w 1810
Avtroil – w złym stanie, w 1810 wycofana ze służby i rozebrana w Wenecji.
Dzierzkij – w złym stanie, około 1810 rozebrana w Wenecji.
Cherson – prawdopodobnie sprzedana na Korfu na początku 1811.
Versona – około 1810 rozebrana w Trieście.
Strieła – nie wyposażono go do służby ani w marynarce francuskiej, ani włoskiej. W kwietniu 1814 pozostawiony w Wenecji Austriakom.
Letun – w 1810 przemianowany na Dalmato i wtedy w kwietniu 1814 pozostawiony w Wenecji Austriakom, albo w 1810 przemianowany na Leoben i wtedy służył 07.1810-03.1811 na Adriatyku z załogą włoską, w 1811 wpędzony na brzeg Albanii przez Angików i przez nich spalony.
Feniks – służył w marynarce włoskiej jako Fenice, w 1811 lub 1812 przetaklowany na szkuner, w kwietniu 1814 pozostawiony w Wenecji Austriakom.
Aleksandr – losy jak Letun.

[źródło: Alain Demerliac]
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

[pothkan]

Dziękuję, te informacje pozwalają na rozgryzienie kilku spraw (dot. Austrii oczywiście).

- "Strela", "Feniks" - tutaj sprawa staje się jasna (Aichelburg wprawdzie podaje daty wodowania "Fenice" w Wenecji, ale z ww. danych wyraźnie wynika, iż chodzi tu o przebudowę z brygu na szkuner; poza tym wymiary rosyjskie i austriackie pasują do siebie )

- "Aleksandr" - losy jak "Letun" - ale które losy? czy chodzi o to, że Letun i Aleksandr mogły "skończyć" zamiennie? tzn., że jeden stał się "Dalmato", a drugi "Leoben", lub odwrotnie?

No i problem jest też taki, że znany jest mi tylko jeden austriacki "Dalmato":

bryg, prawdopodobnie zbudowany w Wenecji w 1808 r. (informacja na tyle niejasna, że można nie przywiązywać do niej wagi)
wymiary: b.d.
uzbrojenie: 16 dział (1815)
nazwa (i tu jest kłopot): ex-włoski "Indiano", w 1815 r. przemianowany (przez Austriaków) na "Dalmato"; oczywiście teoretycznie możliwy jest wariant Dalmato > Indiano > Dalmato...
los: 21.05.1820 zatonął w sztormie niedaleko Zadaru

I dla porównania dane rosyjskich brygów (za ew. uzupełnienia dziękuję):

"Aleksandr" (ЧФ) - bryg przebudowany z statku handlowego, kupionego w 1804 r. w Chersoniu (właściciel: A. Pierietiec)
wymiary: b.d.
dane: 16 dział, 75 ludzi
dowódca: I. S. Skałowskij
10.1809 sprzedany w Trieście

"Lietun" (БФ) - bryg handlowy nabyty w 1805 r. na Malcie
wymiary: b.d.
dane: 12 dział
dowódca: I. N. Butakow
10.1809 sprzedany w Trieście

[Krzysztof Gerlach]

Aleksandr i Letun - tak, chodzi właśnie o to, że nie wiadomo, który skończył jako który. Na spółkę miały (może) takie losy, lecz trudno wskazać indywidualnego "właściciela" danego życiorysu. Dla małych jednostek takie rzeczy są nagminne - Napoleon I ofiarował kiedyś papieżowi dwa podobne brygi, a ponieważ przekazał je naraz, do dzisiaj trwają dociekania i spory, który tak naprawdę dostał w nowej służbie jaką nazwę; dalsze losy pod nowymi nazwami są znane, lecz jak odkryć powiązania w kluczowym momencie?

Co do Dalmato, to Demerliac sygnalizuje wiele znaków zapytania. Ten, który zatonął 21.05.1821 [sic] w pobliżu Zadaru mógł być wg niego owym rosyjskim Aleksandr zakupionym w 1809, lub rosyjskim Letun zakupionym w 1809, ale nie da się też wykluczyć, że chodzi 10-działowy bryg zbudowany w Wenecji wg planów Tupiniera około 1809/1810 (zaczęty w kwietniu 1808), a pierwotnie mający nosić nazwę Lepanto. Ten Lepanto miał dane techniczne jak bryg Mamelucco (24,69/22,1 x 6,50 x 2,82 i 2,06/2,60 m), lecz mógł skończyć nie jako Dalmato, lecz jako Leoben, mógł zostać stracony w 1812 albo w październiku 1813 podczas poddawania Triestu lub przetrwać aż do kwietnia 1814 w Wenecji.
Krzysztof Gerlach