Polski holownik portowy TARPAN, ex brytyjski EMPIRE MAPLE

[rudas]

Witam, "reprezentuję" Górny Śląsk z dostępem do morza i jestem tu "nowy"

interesują mnie wszelkie informacje i materiały na temat holownika portowego "TARPAN" (ex brytyjski "EMPIRE MAPLE") zakupionego z brytyjskiego demobilu i przejętego 23 września 1947, wszedł on do eksploatacji w Wydziale Holowniczo-Ratowniczym Żeglugi Polskiej a następnie pływał w służbie Zarządu Portu Gdańsk w latach 1947-1961.

"EMPIRE MAPLE" zbudowany został w angielskiej stoczni Richard Dunston Ltd. w Thorne (Yorkshire) dla Ministry of War Transpor.
Zwodowano go 20 maja 1941, zaś ukończono 2 września 1941.
W czasie II wojny światowej stacjonował w Loch Alsh (zachodnie wybrzeże Szkocji).
Pozostawał wtedy w dyspozycji Western Approaches Command.

TARPAN - Podstawowe dane techniczne (Morze 3/1958)

Pojemność: 126,1 BRT, 1,2 NRT
Wymiary: 29,42 m x 6,32 m x 2,70 m
Napęd: jedna maszyna parowa 3-cylindrowa potrójnej ekspansji (500 KM); jedna śruba
Prędkość: 8 węzłów
Załoga: 7 ludzi

Wraz z „Empire Maple” ("Tarpan") z brytyjskiego demobilu we wrześniu 1947 roku zakupione zostały jeszcze 2 holowniki: „Empire Willow” ("Łoś") i „Empire Seraph” ("Bizon") - statki seryjnej budowy brytyjskiej zbudowane w angielskiej stoczni Richard Dunston Ltd. w Thorne (Yorkshire) dla Ministry of War Transpor w latach 1941-1942.

Holowniki „Łoś” i „Bizon” pływały w służbie Zarządu Portu Szczecin.

Wszystkie jednostki wycofane do roku 1973

... takie informacji pozyskałem w internecie.
Jest też dostępnych parę zdjęć holownika "Bizon" ale nie znalazłem żadnego zdjęcia "Tarpana"

http://audiovis.nac.gov.pl/obraz/95778/

Jeżeli ktoś posiada inne informacje albo zdjęcia "Tarpana" będę wdzięczny za udostępnienie...

dziękuję i pozdrawiam Robert

[Chemik]

Nie jestem specem od holowników, więc ponizszy rys zostanie zapewne uzupełniony przez kolegów

Holownik TARPAN (typ Empire Maple)

Empire Maple, nr stoczniowy T 385, uk. 2.IX.1941
kadłub: Richard Dunston Ltd., Thorne, Yorkshire, Wielka Brytania, nr stoczniowy T 385, wod. 20.V.1941 uk. 2.IX.1941
maszyna: Mc Kie and Baxter Ltd., Paisley, Wielka Brytania, nr maszyny 1327, uk. 1941
kocioł: John Thompson (Marine Boilers) Ltd. Alma Boilers, Glasgow, Wielka Brytania, nr kotła 5156, uk. 1941
charakterystyka w 1941: wypor. 275ton; 129BRT, 92,5×20,5×8,4ft; 3-cyl. maszyna parowa potrójnego rozprężania, 443 iKM; paliwo: 34 t węgla, 10,4w
charakterystyka w XII.1958: 126BRT, 1NRT; 28,19(rej.)×6,25×?m; 3-cyl. maszyna parowa potrójnego rozprężania, 500 KM; 1 kocioł szkocki, paliwo: węgiel, 9w; kadłub stalowy nitowany, 1 pokład.
20.V.1941: wodowany
2.IX.1941: ukończony jako Empire Maple (właściciel: MOWT, operator: C. Rowbotham nd Sons, London) (ON 168772) bandera: Wielka Brytania
2.IX.1941: przeznaczony do obsługi okrętów wojennych
10.XI.1944: zakończenie obsługi okrętów wojennych
3.XII.1944: ponownie przeznaczony do obsługi okrętów wojennych
1945: zakończenie obsługi okrętów wojennych
IX.1947: zakupiony przez Polskę
23.IX.1947: przejęty jako Tarpan (Wydział Holowniczo-Ratowniczy "Żeglugi Polskiej" S.A., Gdynia) (SOBZ) (PRS 21014) bandera: Polska
1950: Tarpan (Zarząd Portu Gdańsk-Gdynia, Gdańsk) (SOBZ) (PRS 21014) bandera: Polska
1.I.1954: Tarpan (Zarząd Portu Gdańsk, Gdańsk) (SOBZ) (PRS 21014) bandera: Polska
po 1964/przed 1967: skreślony z Rejestru PRS.

Na podstawie:
1.) Harwey W.J., Turrell K. "Empire Tugs", World Ships Society, Kendal 1988
2.) Miciński J, Kolicki S. "Pod polską banderą", Wyd. Morskie, Gdańsk 1962
3.) "Morze" nr 3/1958
4.) Polski Rejestr Statków. Rejestr 1959
5.) Polski Rejestr Statków. Rejestr 1960
6.) Polski Rejestr Statków. Rejestr 1961
7.) Polski Rejestr Statków. Rejestr 1965
8.) Polski Rejestr Statków. Rejestr 1967

Niestety nie posiadam zdjęcia tego holownika w okresie gdy pływał jako Tarpan, załączam więc ze służby pod banderą brytyjską oraz planik autorstwa Stefana Kolickiego z książki Pod polską banderą.

Autor: Stefan Kolicki
Źródło: Miciński J, Kolicki S. "Pod polską banderą", Wyd. Morskie, Gdańsk 1962

Tarpan.jpg (101.93 KiB) Przejrzano 11784 razy

Źródło: Harwey W.J., Turrell K. "Empire Tugs", World Ships Society, Kendal 1988

Empire Maple.jpg (92.53 KiB) Przejrzano 11784 razy

[W.Danielewicz]

Na fotografii z NAC - holownik "Bizon" (ex-brytyjski „Empire Seraph”) wchodzący do portu w Gdyni- to nie jest ten BIZON lecz przedwojenny polski holownik BIZON zbudowany w 1928 r. w Holandii.

[rudas]

... dziękuję za informacje o "EMPIRE MAPLE" i identyfikację "Holendra"

a oto "prowodyr" mojego postu...

[rudas]

... a oto link do strony gdzie "EMPIRE MAPLE" jest wymieniany jako holownik w bazie morskiej Royal Navy w Loch Alsh
WESTERN APPROACHES COMMAND (stan floty Royal Navy na styczeń 1942)

http://www.naval-history.net/xDKWW2-420 ... oaches.htm

[Chemik]

Jeżeli ktoś posiada inne informacje albo zdjęcia "Tarpana" będę wdzięczny za udostępnienie...

Przyjaciele pomogli i jest fotka Tarpana (dzięki!!)
Fotografia pochodzi z nieistniejącej już strony internetowej http://www.shipsofvistula.com

[rudas]

"Chemiku" ... jesteś wielki !!!
Dziękuję bardzo, wspaniałe zdjęcie

[rudas]

... jeszcze jedno, za dnia zrobione zdjęcie dzwonu z holownika TARPAN

[JB]

Śmiem twierdzić, że TARPAN nigdy nie nazywał się Bizon. Gdy w listopadzie 1947 roku Empire Maple dotarł do Gdańska jego bliźniaki służyły już dwa miesiące pod biało-czerwoną banderą z nazwami BIZON i ŁOŚ.

JB

[Chemik]

Śmiem twierdzić, że TARPAN nigdy nie nazywał się Bizon. Gdy w listopadzie 1947 roku Empire Maple dotarł do Gdańska jego bliźniaki służyły już dwa miesiące pod biało-czerwoną banderą z nazwami BIZON i ŁOŚ.

Czyli obcinamy brodę legendy ex Bizon podawał J. Micinski

[JB]

W rejestrze PRS z 1961 roku nie ma informacji, że TARPAN to ex Bizon. Prawdą jest, że jeden z zakupionych holowników Empire: DZIK ex Empire Andrew został przejęty pod inną nazwą - BYK, którą zmieniono po przypłynięciu jednostki do kraju. Tej zmiany, potwierdzonej dokumentami, nie zauważył jednak rocznik PRS.
JB

[Chemik]

W rejestrze PRS z 1961 roku nie ma informacji, że TARPAN to ex Bizon. Prawdą jest, że jeden z zakupionych holowników Empire: DZIK ex Empire Andrew został przejęty pod inną nazwą - BYK, którą zmieniono po przypłynięciu jednostki do kraju. Tej zmiany, potwierdzonej dokumentami, nie zauważył jednak rocznik PRS.

Janku, żaden z wymienionych roczników PRS-u nie podaje nazwy Bizon dla ex Empire Maple, ale jak się już nie jednokrotnie przekonaliśmy przy okazji kutró rybackich PRS-y często "gubią" informacje... w każdym razie dziękuję za sprostowanie.

[W.Danielewicz]

A jednak TARPAN to raczej ex BIZON
W zgłoszeniach pilotowych portu Gdańsk jest taka wzmianka 29 października 1947 wejście z Anglii holownika BIZON
A Dziennik Bałtycki z 31 X 1947 nr 300 podaje
- w dniu 29 października wszedł do portu gdańskiego z Anglii holownik BIZON przyprowadził on statek NAREW własność Gryfu do Stoczni nr 1. Holownik zasili tabor portowy Gdańska.
Przy okazji pytanie jakie są losy tego dzwonu i czy on na pewno jest z tego holownika a nie z innego TARPANA holownika prod.ZSRR.

[rudas]

Przy okazji pytanie jakie są losy tego dzwonu i czy on na pewno jest z tego holownika a nie z innego TARPANA holownika prod.ZSRR.

... no cóż, pewności nie mam żadnej z którego TARPANA pochodzi ten dzwon.
Poza wybitą nazwą dzwon nie posiada żadnych innych oznaczeń ...
Kupiłem go od marynarza z Gdyni

Prawdę powiedziawszy nie wiedziałem, że był jeszcze jeden holownik o takiej nazwie. Nie wiem z jakich lat jest wspomniany holownik produkcji ZSRR ...

Parę lat zbieram takie przedmioty, mam polskie dzwony z lat 50, 60, i 70-tych.
Dzwony pochodzące mniej więcej z jednej dekady są kształtem i wielkością identyczne niezależnie czy pochodzą ze statków czy okrętów.
Różnią się jedynie umieszczonymi na nich nazwami i sygnaturami.

Dzwon z napisem HOL.TARPAN odbiega wyglądem od reszty moich dzwonów co wskazywałoby na jego wcześniejsze wykonanie.
Ale to są tylko moje przypuszczenia ...

[rudas]

"(...) Dzwony pochodzące mniej więcej z jednej dekady są kształtem i wielkością identyczne niezależnie czy pochodzą ze statków czy okrętów.
Różnią się jedynie umieszczonymi na nich nazwami i sygnaturami. (...)"


... dla poparcia moich przypuszczeń podam przykład:

w internecie można między innymi znaleźć zdjęcia dzwonów z okrętów:

ORP "Wodnik" 1976
ORP "Arctowski" 1982
ORP "Kaszub" 1986
ORP "Metalowiec" 1988
ORP "Rolnik" 1989

wymienione okręty posiadają dzwony, które kształtem i wielkością są identyczne jak będące w moim posiadaniu 2 dzwony z :
ORP "Wytrwały" - ścigacz okrętów podwodnych projektu 912M zbudowany w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni w 1970 roku
"Bizon 0-13" - pchacz typu Bizon III P zbudowany w Płockiej Stoczni Rzecznej w Płocku w 1969 roku

[rudas]

... zapomniałem o konkluzji:

biorąc pod uwagę ujednolicenie kształtu i wielkości dzwonów dostarczanych na polskie jednostki pływające albo przepisami albo jednym wytwórcą jak również stan zachowania (liczne ślady użytkowania) prezentowany dzwon HOL.TARPAN może pochodzić z lat 40-tych XX wieku

biorą pod uwagę okres eksploatacji holownika TARPAN (ex EMPIRE MAPLE) od 1947 roku do lat 60-tych i to, że nie ma dwóch jednostek pływających pod jedna nazwą w tym samym czasie przypuszczam, że mój dzwon HOL.TARPAN pochodzi z ex-brytyjskiego holownika EMPIRE MAPLE.