W monografii E.Grönera wymieniona jest jedna motorówka Flotylli Pińskiej z okresu 1919-1920. Jest to MP 1, która miałaby być dawną rosyjską motorówką saperską, zbudowaną w Salem (Ohio, USA). Taka jednostka wpadła w ręce Niemców 1 lutego 1918 roku w Mozyrzu i została przejęta w kwietniu 1919 roku (bez motoru) przez Polaków. Po samozatopieniu w czerwcu 1920 roku i podniesieniu przez Sowietów miała służyć w Flotylli Dnieprzańskiej jako No 17 (od 5 września 1920 roku w Flocie Czarnomorskiej). Jest to chyba informacja nieprawdziwa, gdyż M XV (późniejsza MP 1) została przerzucona do Pińska znad Wisły, a żadna z czterech motorówek, które były przejęte w kwietniu 1919 roku: Listowczyk, Lech, Lizdejko (późniejsze III, IV i VI) i Lauda nie miały charakterystyk przypominających te jednostki.
A oto dane motorówek saperskich: wyp. 6,5 t, wym.: 9,15x2,44x0,61 m, silnik o mocy 80 KM nadawał prędkość 11 węzłów, zasięg 500 Mm; uzbrojenie - 1 k.m., pancerz – 5-6 mm, 5 ludzi załogi.
I rysunek:
Tez mi sie tak wydaje. Motorowki byly bez motorow, znaleziono jakeis motory u okolicznych chlopow, tak ze moc sie nie musi zgadzac. Ale ktorys z autorow by wspomnial ze jeden z kuitrow byl kutrem uzbrojonym. Zreszta bazujac na opracowaniach rosyjskich z ostatnich lat warto byloby przejzec dzien po dniu operacje na polaskich rzekach jeszcze raz.
Upadek O'Brien de Lacy moze byc zwiazany z globalizacja kapitalu
na Dnieprze. Niestety do tej pory dokladnie nie wiem, ale miedzy 1905 a 1910 polaczyly sie dwa Towarzystwa po zeglodze po Dnieprze i potokach. Ofiara na pewno byli mali.
Filipowicz pisze ze Warsztaty w Pinsku byly na miejscu fabryki gwozdzi. Najprawdopodobniej teren brzegu byl po O'Brien de Lacy.
Przeczytalem tez jak byly budowane statki tzw wlasnycm sposobem. Otorz byly budowane w ... zimie , a na wiosne z rostopami, i wylewami same sie wodowaly . Cuzyli w zasadzie przez kowala na lace Byla to metoda stosowana zwlaszcza na Woldze.
Tak jak JB podal wygladaly kutry ktore dzialaly we flotylli pinskiej
w 1916 2-7,12,13,17,18 i chyba 14,15 ale ony byly wszystkie wyslane na Dunaj pod koniec rokui.
Niemcy zdobyli 1.3.18 w Mozyrzu:
6 kutrow pancernych
35 motorowek
6 kutrow sanitarnych
W ukrainskim dokumencie ktory juz podawalem w 1918
6 kutrow sanitarnych Sanitarnyj 2-6
motorowki zostaly przemianowane
L 3,5,..., itd na CZ 3,5,..., itd. (nie ma listy)
Bereznoj podaje ze Niemcy zostawili na jesien 1918
kutry pancerne 1-5 i zostaly one wcielone do DF
kuter No.17 tez zostwiony w 1918 zostal wcielony dopiero w 1920 !
Taube podaje ze Polacy przejeli ex niemieckie motorowki.
LAUDA byla duza kryta zelazna motorowka pozwalajaca ustwic
2 armatki i 2 KM -ale byla wolna i niezwrotna
LECH - mala zelazna otwarta
LIZDEJKO - duza zelazna otwarta
LISTOWCZYK - duza drewniana
czyli zadna nie pasuje.
Hallo
Patrzac na rozne posty powyzej stwierdzilem ze sa problemy z tymi "podwojnymi" parowcami...sa podawane rozne ex Nazwy; dlatego chcialbym spytac jeszcze raz:
T 3(I)---->K 4 -------> Stefan Batory .................ex.KRIECZET
T 3(II)--------> HETMAN ZOLKIEWSKI....................ex.ZWEZDA
T 4(I)-------->K 5 ..............ex.No.206 / ex. CZIETWIORTYJ
T 4(II)..................ex.JUDIF / ex.PROGRESS
ktore jest prawidlowe????
we wczesniejszch postach bylo np.:
T 4 ex.JUDIF / ex.PEREC SMOLENSKIJ / ex. SMELYJ
T 3(II) ex.PEREKAT itp.
a teraz pytanie do JB czy statki z twojej listy pozycja 42 - 57
nie zostaly uruchomione?
Rozumiem ze rowniez nie ktore np. ANNA / EMILJA / MARIA / MARUSIA czy CZAJKA weszly do sluzby bez zmiany Nazw.
Pytanie do ALBERT i HERBERT byly wprawdzie rekwirowane ale chyba juz nie zostaly przezbrojone? nazwy ALBERT / HERBERT byly orginalne czy obydwa parowce mialy jakies ex.?
Czy jest cos wiecej wiadomo o holowniku WOLNOSC?
Ch.
Dyskant podaje ze w planie mobilizacyjnym "S" z 1926/27 r w Pinsku mialy byc zmobilizowane statki:
AGHELL, MAKS NORDAN, POLESIE, KRESOWIEC, ALBERT, HORYN, WIETKA, NADZIEJA i RACLAWICE
oraz motorowki: MUCHA, TASKA, PALATYNIEC, MERCEDES, PRYPEC i RUNO
W 1939 byly zmobilizowane:
KLARA, PIAST , JAGIELLO, BAJKA, PAWEL, PINSK, WILNO
oraz 3 z ponizszych:
SEKUNDA, NORWID, GDYNIA, SOKOL, ORZEL, LADNY, PELIKAN i NIESZAWA.
Cuzyli prawie wszystkie przemianowane
Nie wiem czy jest jakas szansa znalezienia nazw:
Moze w rocznikach czy czasopimach statystycznych lub podaobnych
AvM
TYP STATKU:holownik
ROK I MIEJSCE BUDOWY:nieznane
WYPORNOŚĆ:98 t
WYMIARY:
długość-48.00 m,szerokość-4.70/?, wysokość burt/całkowita-2.20/5.50 m,zanurzenie-0.60 m
SILNIKI GŁÓWNE:
1 maszyna parowa;moc:160 KM
bocznokołowiec;prędkość:?.,załoga:?.
PRZEBIEG SŁUŻBY:
1.....: - brak informacji o nazwie i armatorze statku.[RS]
1922: KLARA - Poleskie Towarzystwo Handlu i Przemysłu, Pińsk.[PL]
1939.VIII.31: KLARA - Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej, Pińsk.[PL}
zmobilizowany jako statek uzbrojony, zamontowano na nim 2-3 ckm.kalibru 7,92 mm, pełnił rolę statku flagowego jednostek zmobilizowanych. Kapitanem cyw. statku był Jefim Arisiuta. Zatopiony na Pinie koło 17 września.
1939.X: - podniesiony przez Rosjan.* [SU]
1941.VII: - zatopiony ponownie przez Rosjan.
1942: - wydobyty przez Niemców.
1943: - sprowadzony do Warszawy przez Niemców używany przez Wehrmacht.[D]
1944: - zatopiony na Wiśle przez załogę niemiecką koło Płocka
1945.: - wydobyty i odbudowany.
1946:KLARA - Państwowy Zarząd Wodny,Warszawa.[PL]
194. : MIKOŁAJ REJ - zmiana nazwy.
1952: MIKOŁAJ REJ - Rejon Dróg Wodnych,Warszawa.[D]
1953.VI: MIKOŁAJ REJ - Rejon Dróg Wodnych,Płock. [PL]
1953.VII: MIKOŁAJ REJ - P.P.Żegluga na Wiśle,Ekspozytura Rejonowa w Warszawie.[PL]
1956: MIKOŁAJ REJ - P.P.Warszawska Żegluga na Wiśle,Warszawa.[PL]
1963: - wycofany.
1965: - złomowany
“BATORY”
ex “Bzura”, ex “Batory”, ex “Stefan Batory”, ex”K-4”, ex “T-3”, ex “Kretshet”, ex “Pierekat”
TYP:Holownik
ROK I MIEJSCE BUDOWY:1914*,stocznia nieznana.
WYPORNOŚĆ:
WYMIARY:długość-24.70 m.,szerokość-3.90/6.70 m.,zanurzenie-0.70 m*
SILNIKI GŁÓWNE:
1 maszyna parowa podwójnego rozprężania o mocy 50 KM
UZBROJENIE:bez uzbrojenia.
PĘDNIK:bocznokołowiec,PRĘDKOŚĆ:12 km/godz.,ZAŁOGA:?.
PRZEBIEG SŁUŻBY:
1914: PIEREKAT - ?
1919.IX.28: PIEREKAT - Dnieprowskaja Voennaja Flotylija.[SU]
uzbrojony w 1 działo 37 mm oraz 1 km
1919.X.: KRETSHET - zmiana nazwy.
1920.III.05: - zdobyty w Mozyrzu przez Wojsko Polskie, remont.
IV.: T-3 - Flotylla Pińska, Pińsk.[PL]
jako transportowiec
1920.V.: K-4 - zmiana nazwy,nazywany również “Inspekcyjny” - jako statek flagowy dowódcy flotylli.
1920.VII.25: - podczas odwrotu Flotylli Pińskiej z Polesia zatopiony.na Pinie w pobliżu Pińska.Wydobyty przez Rosjan i przeholowany w rejon Mostów Wolańskich.Tam zatopiony ponownie podczas odwrotu bolszewików.
1921.IV: - wydobyty przez ekipy Flotylli i wyremontowany.
1922.IV: STEFAN BATORY - Flotylla Pińska, Pińsk.[PL]
pływał jako holownik.
1922.VIII: STEFAN BATORY - Flotylla Wiślana.[PL]**
1925: STEFAN BATORY - Komenda Portu Wojennego, Modlin.[PL]
1928: BATORY - Zarząd Rzeki Wisły w Warszawie.[PL]***
1935: BATORY - Szkoła Żeglugi Śródlądowej, Warszawa.[PL]
1939.IX: BZURA - Weichsel Reederei GmbH, Warschau.
1945: - zatopiony koło Płocka, wydobyty i odbudowany.
1946: BATORY - Państwowy Zarząd Wodny, Warszawa.[PL]
1949: BATORY - Państwowy Zarząd Wodny, Płock.[PL]
1951: BATORY - Rejon Dróg Wodnych, Płock.[PL]
1955: - remont, nowa maszyna parowa o mocy 88 KM
1964.III: BATORY - Okręgowy Zarząd Wodny, Płock.[PL]
1966: - wycofany
1967: - odpłynął do Warszawy.
1969: - złomowany.
* Bereznoi.S.S.op.cit str.421,identyczne wymiary statku podaje Rejestr statków śródlądowych Rejonu Dróg Wodnych w Płocku lata 1952-1965 tylko rok budowy podany jest 1883..
** Kułakowski M.-”Marynarka Wojenna Polski Odrodzonej “ -Toronto 1988 Tom 1 str.165
*** W tym czasie na Wiśle istniał już statek towarowo-pasażerski STEFAN BATORY uczestnik wojny polsko-sovieckiej 1920r.
„WOLNOŚĆ”
TYP STATKU: holownik
ROK I MIEJSCE BUDOWY: 1892;
WYPORNOŚĆ: 30 t.
WYMIARY: długość- 18,10 m, szerokość- 3,42/6,45 m, zanurzenie- 0,65 m
SILNIKI GŁÓWNE: 1 maszyna parowa; moc:50 KM
PĘDNIK: bocznokołowiec, PRĘDKOŚĆ: ?., ZAŁOGA: 4 ludzi
UZBROJENIE: bez uzbrojenia
PRZEBIEG SŁUŻBY
Prawdopodobnie holownik poniemiecki, przejęty w 1920 r. w zajmowanym przez Wojsko Polskie Toruniu. Nazwany "Wolność", początkowo przejęty przez Ministerstwo Robót Publicznych, a następnie przydzielony do Komendy Portu Wojennego w Toruniu. W kwietniu 1922 roku przydzielony wraz z dwoma monitorami do Flotylli Pińskiej. W roku następnym przekazany Zarządowi Rzeki Prypeć i Piny w Pińsku. Od 1933 roku w Państwowym Zarządzie Wodnym w Pińsku. Dalszy los nieznany.
”WILNO”
TYP: Holownik uzbrojony
MIEJSCE I ROK BUDOWY: 1899; Kokeril (Belgia)
WYPORNOŚĆ:?
WYMIARY: długość- 47,85 m, szerokość - 6,40/11,27 m, zanurzenie - 0,57 m.
SILNIKI:1 maszyna parowa o mocy 160 KM
PĘDNIK: bocznokołowiec, PRĘDKOŚĆ- ?., ZAŁOGA - ?.
UZBROJENIE: 1 działo 75 mm i 4 karabiny maszynowy
PRZEBIEG SŁUŻBY:
Statek towarowo-osobowy, armatorem był Uczechowski Michał z Wilna. Eksploatowany na trasie Pińsk - Kijów. W latach dwudziestych statek stał się własnością Poleskiego Towarzystwa Handlu i Żeglugi w Pińsku. Zmobilizowany do Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku 31.08.1939r. Dowódcą statku został bosmanmat S. Knyszyński. Około 10.09 1939 r. w Pińsku uzbrojony i opancerzony. Skierowany dwa dni później do Dawigródka holował krypę mieszkalną z rodzinami oficerów Korpusu Ochrony Pogranicza. Potem powrócił do Pińska. W dniu 20.09.wyruszył w kierunku Kanału Królewskiego i tam dzień później koło Kużliczyna został w trakcie samozatapiania trafiony bombą lotniczą w część dziobową z samolotu niemieckiego i zniszczony.
JB wrote 10 listopada
Jest to MP 1, która miałaby być dawną rosyjską motorówką saperską, zbudowaną w Salem (Ohio, USA
A czy nie ma jakiś mądrych ks. o rosyjskich wojskach saperskich (niem. Pionieren) lub o nawet amerykańskich, bo to zapewne był sprzeęt w miarę standardowy znając Amerykanów?
WILNO zbud 1899
Nazwa stoczni J.Cockerill, Seraing
Nie ma go w spisie stoczniowym
Wg rejestru 1900
wlasciciele M.M.Solowejczik i M.D.Ucechowskij
w rejestrze VIL'NA No.281 holowniczo -pasazerski
zbud: O'Brien de Laqssy
kolowy zelazny 133x26'/11'8''x6'5''
1 maszyna: J.Cockerill, Seraing 36nKM/160iKM
1 kociol: "Kette", Dresden 10at
sluzba: Pinsk-Kijow
Passazerow: 23-I+35-II+80-III
Wg rejestru 1906 tak jak Waldek podal
ale kadlub tez Cockerill (niestety nie ma jego w lsicie stoczniowej)
- ciekawe czy czasem maszyna nie byla z jakiegos starstzego statku
Waldek, czy nie masz danych maszyn i kotlow ínnych podanych przez Ciebie parowcow.
"H1 ex CHAMPION ex EKATERINOSLAV ex HAMBURG ex PELICO (1883) Sachsen , Dresden "
Wydaje się, że był on największą jednostką zdobytą przez Polaków w marcu 1920 roku. I skąd on się wziął w tym rejonie, aż z Niemiec?
Czy ktoś ma jego fotografię? Czy znana jest jego historia?
Pozdrowienia, Krzysztof